VU Magazine 1991 - pagina 12

kunnen helpen. "Een grenzeloos optimisme. Inderdaad", beaamt prof. Tinbergen desgevraagd. "En de Club van Rome heeft daarin in '72 de eerste noodzakelijke deuken geslagen. Tot die tijd heeft men werkelijk gedacht dat de wereld plaats en ruimte te over bood, dat de natuurhjke bronnen onuitputtelijk waren, en dat de oceanen de groeiende stroom aan vervuiling zonder problemen zouden kunnen neutraliseren."

D

at optimisme heeft economen en andere beleidsmakers kennelijk blind ge-

'Aan de groeiende belangstelling voor economie liggen ook meer laag-bij-degrondse ideeën ten grondslag. Daar heb ik wel begrip voor.' maakt voor de afgrond die men tegemoet snelde. De klappen die het rijke Westen in de eerste helft van de jaren zeventig te verwerken kreeg, kwamen dan ook onverwacht. Zo'n klap was niet alleen het alarmerend rapport van de Club van Rome. Klappen vormden ook of wellicht meer nog - de loskoppeHng van dollar en goud en de eerste olieprijsverhoging. Deze laatste daad was een eerste poging van de (olieproducerende) ontwikkelingslanden om het kleine beetje macht dat ze bezaten, ook daadwerkelijk tot gelding te brengen, aldus prof. Tinbergen. "Ze hebben daarmee meteen een omvangrijk nieuw vraagstuk geschapen voor de olie-importerende landen. Zeker na de tweede olieschok is de wereld, mede als gevolg daarvan, danig in de war geraakt. Gelijktijdig kregen de rijke landen nu te maken met een voortgaande inflatie, een stijgende werkloosheid, én met stagnatie. Met een nieuw woord heeft men die combinatie van verschijnselen toen 'stagflatie' gedoopt; een vraagstuk waarmee we in feite nu nog worstelen."

Prof. Tinbergen: bruikbare economie. Foto ANP

Prof. Tinbergen wenst het bestaansrecht van de economische wetenschappen louter en alleen te verdedi10

gen op grond van hun bruikbaar- En de belangstelling van een heid voor het economisch beleid; groeiende stroom studenten voor een opmerkelijk utilitaristisch uit- juist deze speciaUsaties neemt ongangspunt. Maar - zo wil hij daarbij gekende vormen aan. Hoe waaronmiddellijk vermeld zien - die deert prof. Tinbergen deze ontwikbruikbaarheid moet wèl ten goede kelingen? komen aan internationaal georiën- "De toenemende populariteit van teerde, humanitaire doeleinden, het vak is natuurlijk niet uitsluitend zoals het oplossen van het voedsel- te verklaren uit een groeiende been het milieuvraagstuk en het recht- zorgdheid omtrent het welzijn van trekken van de scheefgegroeide in- de mensheid. Aan die belangstelling komensverdeling op mondiaal ni- liggen ook, wat men noemt, meer veau. laag-bij-grondse ideeën ten grond"Naar mijn idee Hgt de bestaans- slag. Daar heb ik wel begrip voor. grond voor de economie als weten- Tenslotte moeten we er ook voor schap in de mogelijkheden die deze zorgen dat ons kleine landje, econobiedt bij het streven naar een recht- misch gezien, de rest van de wereld vaardiger economische politiek. Ik tot voorbeeld kan blijven dienen. En zou het nut van de economie dus op dat betekent dat ons eigen bedrijfspragmatische - je kunt ook zeggen: leven zo goed en zo efficiënt mo'economische' - gronden willen be- gelijk moet blijven functioneren, pleiten. Dat nut is nergens anders te willen we het wezenlijke van onze vinden dan in de bruikbaarheid verzorgingsstaat in stand houden. "Er is wat dat betreft dus ook veel voor dat streven. puur praktisch werk te doen. En er "Dit betekent voor mijn gevoel tezijn bovendien altijd al veel meer begelijkertijd dat de gedeelten van de drijfseconomen dan algemene ecoeconomische wetenschap die daarbij nomen geweest. Maar bedrijfsecobehulpzaam zijn, ook de meeste nomen zijn nooit degenen geweest aandacht verdienen. Sommige zwaar die de grote lijnen zagen. Alhoewel, theoretische punten die niet van bewanneer je de multinationals in je lang zijn voor de economische pohbeschouwing wilt betrekken, dan tiek, zou men mijns inziens dus beweet ik het zo net nog niet; multinater kunnen laten rusten. Het welzijn van de mensheid, daar is het in de tionals opereren tenslotte ook wereldwijd. economie om begonnen!" "Maar dat neemt niet weg, dat het olgens velen ontwikkelen de merendeel van het economenbeeconomische wetenschappen stand zich niet met de grote, interzich echter in een heel ande- nationale vraagstukken bezighoudt, re richting. De voortgaande afsplit- laat staan met de algemene richting singen in specialismen en differen- van het economisch denken. Ik vind tiaties danken hun ontstaan niet zel- dat niet zo erg. We mogen er trots den aan nog meer toegespitste, com- op zijn dat Nederlandse economen merciële toepassingsmogelijkheden. in het algemeen een goede naam hebben en vaak behoren tot degenen die internationaal de aandacht trekken."

V

B

rengen de toenemende bruikbaarheid en de overweldigende populariteit van de economie als universitaire studie, ook geen gevaren met zich mee? "Op wat voor gevaren doelt u nu?"

Aantasting van de academische vrijheid, bijvoorbeeld. De verwording van economische faculteiten tot commerciële ondernemingen die kennis verkopen aan de meest biedende, en alleen nog bereid zijn lucratief onderzoek te verrichten in opdracht van het bedrijfsleven. VU-MAGAZINE—JANUARI 1991

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen