VU Magazine 1993 - pagina 152

ophangen en hem heeft laten afranselen. Dat beeld past natuurlijk absoluut niet bij de rinkelende-kassa-romantiek van 'Out of Africa'. Voor die Keniaanse studenten was de film de zoveelste die niet over hen ging, maar wel over hun hoofden een kassucces zou v/orden. "Het vergt inderdaad moeite om je te verdiepen in de literatuur van een andere cultuur. De vormelementen die wij belangrijk vinden, zijn andere dan die in Afrika. In de westerse literatuur wordt voortdurend verwezen naar oude Griekse verhalen of bijbelverhalen. Westerse lezers hebben dan aan een half woord genoeg om te begrijpen waar het over gaat. In Afrika wordt heel veel ontleend aan de mondelinge traditie, er wordt gebruik gemaakt van oude thema's die wij niet kennen. Veel van deze verwijzingen zullen ons ontgaan, omdat we ze niet kennen. Je moet er dus moeite voor doen, zoals je ook moeite doet om moeilijke muziek te leren kennen. O o k voor westerse schrijvers zijn we bereid moeite te doen. N e e m Proust, dat is ook geen auteur die je even in de pauze uitleest. "We zijn natuurlijk eerder geneigd moeite te doen voor iets uit onze eigen cultuur. W e w e se literatuur. Maar Afrikanen wijzen er dan op ten: er zijn zoveel mensen die dat belangrijk dat zij hetzelfde ervaren als zij een Engelse ro- vinden, het zal dus wel de moeite waard zijn. man, bijvoorbeeld van Virginia Woolf, lezen: Waarom zou je kiezen voor iets wat van buiten daar zit net zoveel antropologie in, maar dan de komt? De keuzes die we maken, hebben ook eigen Europese antropologie, en daarom valt met machtsverhoudingen te maken. Ik denk dat het ze niet op. Van dit soort redeneringen kun- wij allemaal vanuit ons eigen centrum beginnen we ontzettend veel opsteken: de westerse nen. Daaromheen is er een heleboel wat óók in manier van kijken is heel geconditioneerd. Het dat centrum wil komen zitten. Maar wie comis goed om daar eens commentaar op te krijgen, fortabel in het centrum zit, is geneigd het andezodat je perspectief een beetje in beweging re buiten de deur te houden. Dat is een algekomt. meen menselijke manier van ageren en reageren. Er treden wel steeds verschuivingen op. In •j; Veel Afrikaanse literatuur blijft westerse lezers de encyclopedie van de wereldUteratuur hebben vreemd. Hoe moetje die lezen? v/e langzamerhand wel meer ruimte geschapen " W e kijken anders naar de teksten uit Afrika, de voor wat zich van buiten Europa aandient. personages zijn ons vreemder en dat is dus even Maar er wordt voortdurend van buiten geroewennen. Omgekeerd speelt hetzelfde. Het werk pen: wij horen er ook bij. En wie de communi•vzn Joseph Conrad, dat verplicht staat op allerlei catiemiddelen, de materiële middelen heeft, die leeshjsten, is volgens veel Afrikanen eigenlijk kan het hardst roepen en het hardst aandacht racistisch: sommige Afrikanen in 'Heart of darktrekken. Die nestelt zich het meest comfortabel ness' kunnen niet eens normaal praten, maar in het centrum. De uitgevers spelen daar een rol stoten alleen maar grommende geluiden uit. in, en ook de redacties van gezaghebbende blaEen Europese criticus denkt daar waarschijnlijk den - die vormen een zichzelf bevestigend cirminder gauw aan. cuit. "Iets dergelijks geldt ook voor de film 'Out of "We moeten ook af van het denken in de hokAfrica', die hier met groot enthousiasme ont- jes waarin we westerse literatuur en Afrikaanse vangen is, ook omdat de hoofdpersoon volgens literatuur indelen. Dat geldt trouwens ook voor veel vrouwen feministisch was. Ik gaf gastcollede kunst. Er zijn volkenkundige musea en m u ges in Kenia toen die film werd opgenomen, en sea voor hoge kunst, en wie uit de derde wereld er werd door studenten steeds tegen de opnakomt, komt vanzelf terecht in een volkenkunmen gedemonstreerd. Over de schrijfster van dig museum. Alleen Japanners komen nog wel het boek waarop de film is gebaseerd. Karen eens als een soort 'ereblanke' in een gewoon Blixen, bleken de studenten heel andere verha- museum terecht. Maar het is volstrekt niet hellen te kennen dan haar eigen verhaal. De studer op grond waarvan de ene kunstenaar in een denten vertelden mij dat er een verhaal in om- volkenkundig museum zou horen en de ander loop was over een staljongen die altijd haar met. paarden naar de stal terug bracht. Die jongen was een keer op een paard gaan zitten en daar Neem bijvoorbeeld Ben Okri - die vorig jaar was ze zo ontzettend woedend om geworden de Booker-prijs won met 'De hongerende dat ze hem aan zijn armen in de stal heeft laten weg'. Die is afkomstig uit Nigeria en woont

^^Ik heb een Afrikaan eens geërgerd horen zeggen: ^Jullie hebben het toch ook niet over wat gemeenschappelijk is aan Italianen en Finnen? Het enige is dat ze allebei schoenen dragen, meer kun je er nauwelijks overzeggen\ ^^

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen