VU Magazine 1996 - pagina 78

VOORPUBLIKATIE

Palen in het moeras Huisdieren hebben geen bovennatuurlijke vermogens, de terugkeer van een postduif is natuurl<:undig te verklaren en niemand kan echt voelen dat er naar hem wordt gekeken. Maar is dat allemaal wel zo? Sheldrake daagt u uit om, samen met hem, het tegendeel te bewijzen. Zullen zijn zeven experimenten de wereld daadwerkelijk veranderen? Een voorpublikatie.

RuPERT

I

n dit boek presenteer ik zeven experimenten die onze kijk op de werkelijkheid zouden kunnen veranderen. Ze zouden ons ver voorbij de huidige grenzen van de wetenschap voeren. Ze zouden veel meer van de wereld kunnen ontsluieren dan de wetenschap zich tot nu toe durfde voorstellen. En ze zouden, als ze slagen, elk op zich onthutsend nieuwe vergezichten openen. Samen zouden ze ons begrip van onszelf en van de natuur geheel op zijn kop zetten. Dit boek gaat niet alleen over een wetenschap die zich meer openstelt, maar ook over een opener manier om wetenschap te bedhjven: toegankelijker, meer gericht op deelname, minder het monopolie van een wetenschappelijke priesterkaste. De voorgestelde experimenten kosten heel weinig, sommigen zo goed als niets. Dit onderzoek staat in beginsel open voor iedereen die er belangstelling voor heeft. Doordat de gevestigde wetenschap zo behoudend is geworden, zo ingeperkt door de gangbare paradigma's, worden sommige van de meest fundamentele problemen genegeerd, als taboe beschouwd of onderaan de wetenschappelijke agenda gezet. Anomalieën zijn het: er is geen plaats voor. Zo bijvoorbeeld is het oriëntatievermogen van migrerende dieren als de monarchvlinder, en van dieren als de postduif die van ver de weg naar huis weten te vinden, uiterst mysterieus. Een verklaring in orthodox-

SHELDRAKE

wetenschappelijke termen is er niet. Wellicht is die zelfs onmogelijk. Maar oriëntatie bij dieren is een onderzoeksveld met weinig status vergeleken bij bijvoorbeeld moleculaire biologie, en er werken maar weinig onderzoekers aan. Toch zouden relatief eenvoudige proeven over oriëntatie ons inzicht in de dierlijke natuur kunnen transformeren. Ze zouden daarbij tevens kunnen leiden tot de ontdekking van krachten, velden of invloeden die de huidige natuurkunde niet kent. En zulk onderzoek hoeft maar weinig te kosten, zoals ik in dit boek laat zien. Ze liggen ruim binnen het bereik van veel amateuronderzoekers. Sterker nog, de mensen die dit onderzoek het beste zouden kunnen doen zijn duivenliefhebbers en daarvan zijn er over de hele wereld meer dan vijf miljoen. AMATEURS

In het verleden werd het meeste wetenschappelijke onderzoek gedaan door amateurs. En amateurs zijn per definitie mensen die iets doen uit liefde. Charles Daiwin, bijvoorbeeld, heeft nooit een officiële wetenschappelijke aanstelling gehad. Hij werkte voor zichzelf, thuis in Kent, waar hij onderzoek deed aan eendemosselen, schreef, duiven hield en met zijn zoon Francis proeven deed in de tuin. Maar vanaf het laatste deel van de negentiende eeuw is de wetenschap steeds professioneler geworden. En sinds de

WETENSCHAP,

CULTUUR

es) SAMENLEVING

- MAART

jaren vijftig van onze eeuw heeft het institutionele onderzoek zich enorm uitgebreid. Er zijn nog maar een handvol onafhankelijke onderzoekers, van wie fames Lovelock, de belangrijkste voorvechter van de Gaia-hypothese die ervan uitgaat dat de aarde een levend organisme is, de belangrijkste is. Weliswaar bestaan er nog steeds amateur-natuurkenners en vrij gevestigde uitvinders, maar ze leiden een marginaal bestaan. Toch wordt het steeds mal<:kelijker om onderzoek buiten de gangbare grenzen van de wetenschap te doen dan de meeste mensen beseffen. De wetenschappelijke ontwikkeling raal<:t opnieuw in een fase waarin leken, al dan niet met een wetenschappelijke opleiding, grensverleggend werk kunnen verrichten. Voor zover een wetenschappelijke opleiding een voordeel is, zijn er miljoenen mensen ter wereld die er een achter de rug hebben. Rekenkracht was voorheen het monopolie van grote organisaties, maar nu beschikken miljoenen huishoudens over een computer. Er zijn meer mensen met voldoende vrije tijd dan ooit tevoren. Elk jaar werken honderdduizenden studenten als onderdeel van hun studie aan een onderzoeksproject. Zouden sommigen daarvan niet blij zijn echt pionierswerk te kunnen doen? En er zijn veel informele netwerken en verenigingen die de basis kunnen vormen voor onafhankelijke gemeenschappen van onderzoekers die zowel binnen als buiten weten1996

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen