VU Magazine 1996 - pagina 535

aal-darwinisme, maar ik weet niet of dat de oorzaak is van mijn interesse in het gedrag van dieren of omgekeerd. Een van mijn doelen is mensen laten zien hoe bijzonder mensapen zijn. En hen wat bescheidenheid bijbrengen. Ik vind altijd dat sociale wetenschappers en filosofen een vreselijk arrogant mensbeeld hebben. 'O, wij zijn zo bijzonder, we hebben alles zelf bedacht!' En dan hebben ze het over dingen die overduidelijk samenhangen met de biologie! Zoals moraliteit." Apen maken in uw boeken een verbluffend menselijke indruk - nu blijken ze dus zelfs over een moraal te beschikken. Dat moet koren op de molen zijn van dierenrechtenactivisten. "Je moet respect hebben voor dieren, dat vind ik prima, maar ik zie niets in rechten." Sue Savage-Rumbaugh, die bekend is geworden door haar onderzoek met de sprekende bonobo Kanzi, werkt net als u in het Yerkes Primate Center. Zij sympathiseert wel met de dierenrechtenbeweging." Eigenlijk is dat natuurlijk merkwaardig: ze haalt die apen van hun moeder weg en houdt ze in hokken om ze taal te kunnen leren." Zij wil mensapen zelfs een semi-menselijke status verlenen. "In Amerika, waar ze i miljoen lawyers hebben, is het normaal om te spreken in termen van rechten. Maar rechtentaal leidt heel gemakkelijk tot een absolutistisch denken. Als je chimpansees rechten geeft, moet je ook andere mensapen rechten geven, en dolfijnen en olifanten, misschien bavianen en honden. Voor je het weet ben je bij konijnen, ratten en kakkerlakken. Het is heel moeilijk om een lijn te trekken. "Ik zit te dicht bij medisch onderzoek om niet te beseffen hoe belangrijk dierproeven zijn. Ik heb zelf ook problemen met biomedisch onderzoek aan mensapen, maar dat wil ik niet formuleren in termen van rechten. Wat afgewogen moet worden, is: waar kunnen we dieren voor gebruiken en wat zijn de voordelen die wij daaruit halen? Als de samenleving morgen besluit alle biomedisch onderzoek met dieren te stoppen, zal er waarschijnlijk geen oplossing gevonden worden voor Aids en evenmin voor Alzheimer, Parkinson en nieuwe ziektes zoals het Ebolavirus. Is de maatschappij bereid die prijs te betalen? Ik ben daar niet voor. "Zodra je ouder wordt en in het ziekenhuis komt, maak je gebruik van biomedisch onderzoek, maar die Amerikaanse animal rightists die bontjassen kapot maken zijn meestal jonge gezonde mensen. Waarom zijn ze niet consequent en maken ze ook die medicijnen niet kapot?"

mens het in hun wereld echt niet zou uithouden. Die droom had ik nog voor de moord op Luit. Ik denk dat ik voor die moord een vrij idealistisch beeld had: chimpansees leven in een harde maatschappij, maar ze hebben hem wel onder controle. Mijn onderzoek naar verzoeningsgedrag heeft ermee te maken dat ik toen gezien heb hoe ontzettend serieus het probleem van agressie in hun samenleving is. Als ze elkaar zelfs kunnen vermoorden, maakt dat de mechanismen voor conflictoplossing des te noodzakelijker. Ik ben een aantal illusies kwijtgeraakt in die tijd. Ik hoop ook dat het zo overkomt uit 'Van nature goed', dat ik het niet allemaal rooskleurig vind wat daar gebeurt. Hun moraliteit is nodig juist omdat ze zo agressief zijn."

"Onder bonobo's zijn de vrouwtjes dominant - dat is nou een soort die feministen leuk zouden vinden."

Hebben bonobo's de rol van ideale aap niet overgenomen van chimpanseesl Ik krijg uit uw boeken de indruk dat bonobo's zorgeloze hedonisten zijn die alleen aan vrijen en eten denken. Ze zijn bovendien hartstikke intelligent - Kanzi, de ster van het apentaalonderzoek, is een bonobo. "Bonobo's worden geïdealiseerd, ja. Kanzi wordt beschouwd als de meest briljante mensaap ter wereld. Ik ben er niet van overtuigd dat hij dat is. Hun intelligentie wordt overdreven. Ze zijn inderdaad heel vreedzaam, maar ook dat wordt enigszins overdreven. Onder bonobo's zijn de vrouwtjes dominant - dat is nou een soort die feministen leuk zouden vinden. "Bonobo's zijn geweldig populair: tik op het World Wide Web het woord 'bonobo' maar in. Je krijgt dan onder andere een artikel van mij uit Scientific American, dat trouwens door een feministe op het web is gezet; een Australische rockgroep (The Bonobo's); sekstherapeuten die het woord gebruiken, en homepages van mensen die van zichzelf zeggen: 'Ik ben een bonobo', waarmee ze bedoelen: 'Ik houd van seks'."

'Van nature goed' verscheen bij Uitgeverij Contact en l<ost ƒ 69,90. fotografie: Lenny Oosterwijl<

Bent u de chimpanseewereld rooskleuriger gaan zien sinds uw eerste boek} Ik was getroffen door de droom die u daarin vertelt: Yeroen, de oudste man, die zijn rivaal Luit vermoord heeft, weigert u toestemming om toe te treden tot de chimpanseekolonie en zegt dat hun maatschappij veel te hard is voor een mens. "Het machtsstreven van de chimpansee is zo rauw dat een

WCS DECEMBER

1996

19

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen