VU Magazine 1996 - pagina 483

is typerend: men praat wel over zorg maar niet met degenen die in die zorg moeten voorzien. "Het is in dat debat gebleken dat de vrouwen die zich het meest met mantelzorg bezighouden veelal in de vijftig of zestig zijn - de generatie boven mij, zij hebben minder dan mijn generatie opleidingen gevolgd en maatschappelijke kansen gehad. Die generatie is wel voor een gedeelte door de emancipatiebeweging geraakt. Ze vinden zorgen allemaal belangrijk en willen het graag doen; tegelijkertijd bestaat er bij hen een vorm van rebellie tegen het altijd beschikbaar moeten zijn, tegen het altijd klaar moeten staan voor anderen. Ze willen zich ook met andere zaken in het leven bezighouden en bovendien willen ze bij hun zorg ondersteund worden. Wie zorgt voor de verzorgers? Wie zulke mensen niet aan het woord laat in een maatschappelijk debat over zorg, kan slechts een eenzijdige vorm van beleid ontwikkelen." Dat gebrek aan aandacht voor de stem van de verzorgers, komt dat doordat zorg toch nog altijd als een handicap wordt gezienl "Die houding zit nog altijd vrij diep in de politiek geworteld. Dat was bijvoorbeeld zichtbaar bij de discussie over de vraag of kamerleden zwanger mogen zijn, of ze daarna recht op terugkeer hebben. Er waren mensen die vonden dat het kamerlidmaatschap en de verzorging van kinderen niet kunnen samengaan. Hele columns zijn daar over volgeschreven. Ik denk dan: wat doen die mannen eigenlijk? Doen ze nog wel eens wat met hun kinderen? Zolang kamerleden zelf niet eens de mogelijkheid krijgen tot zorg, hoe kun je dan in de politiek op een beetje menswaardige wijze over zorg praten? Gelukkig begint daar nu wel wat verandering in te komen."

is om afhankelijk te zijn, hoewel ze dat zelf ook zijn, want ze kunnen als vanzelfsprekend veel zorg om zich heen organiseren: een baas heeft zijn secretaresse, zijn vrouw die thuis voor hem klaarstaat en misschien ook nog zijn maitresse. Hij steunt op een heel zorgnetwerk. Als je dat omkeert en mensen met macht ervan kunt doordringen wat zorg is, ontstaat er mogelijk een heel ander wereldbeeld. Ik denk dat een mens zich alleen van de verantwoordelijkheid voor anderen kan afschermen wanneer hij die behoefte in zichzelf ontkent, de afhankelijkheid in zichzelf verloochent." Is dat de essentie! Niet alleen een beperkte groep behoeftigen is afhankelijk, maar iedereen is afhankehjk van zorg! "Iedereen is afhankelijk, inderdaad. We leven nu eenmaal niet op een onbewoond eiland, die gedachte kan maar beter altijd een mythe blijven. Wie macht bezit, kan net doen alsof hij onafhankelijk is. Ik denk dat het vermogen om goede zorg te bieden samenhangt met het vermogen de eigen behoefte aan zorg onder ogen te zien en te erkennen. Het bewustzijn van die afhankelijkheid levert uiteindelijk ook een rijper mensbeeld op. Maar een pijnlijk proces is het vaak wel. Mensen willen nu eenmaal liever onafhankelijk zijn." fotografie: Lenny Oosterwijk

Wordt zorg maatschappelijk ondergewaardeerd! "Dat is dubbelzinnig. Als je aan mensen vraagt wat zij het belangrijkste in het leven vinden, dan blijkt dat een goede gezondheid te zijn. Iedereen zegt dat zorg belangrijk is, maar toch heeft het in politiek opzicht niet de prioriteit die andere kwesties wel hebben. Er heerst de vanzelfsprekendheid dat mensen voor elkaar zorgen, de vrouwen doen het toch wel. Nog te weinigen beseffen dat vrouwen dat niet meer willen en dat je het hen ook niet meer kunt vragen wanneer je met de andere hand een emancipatiebeleid voert. In die zin bestaat er voor zorg een dubbelzinnige waardering: iedereen vindt het mooi en belangrijk, maar de consequenties worden er vaak niet uit getrokken. "De politicologe foan Tronto gebruikte de uitdrukking 'geprivilegieerde onverantwoordelijkheid', wat wil zeggen dat mensen met macht het zich kunnen permitteren om zich niet met zorg te hoeven bezighouden. Zorg is vaak helemaal niet leuk. Het is niet altijd aantrekkelijk om luiers te verschonen, om huilende kinderen te troosten, om dementerende bejaarden te ondersteunen. Dat is vaak moeilijk, het is een hele opgave. Men denkt dat je die zorg er wel even bij kunt doen en dat mensen zich er ook weer gemakkelijk van af kunnen maken; je kunt zorg - om het plat te zeggen - afkopen. "Mensen die niet voor zichzelf of voor anderen hoeven te zorgen weten vaak helemaal niet wat dat is. Ze weten ook niet wat het

WCS NOVEMBER I996

19

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen