VU Magazine 1997 - pagina 313

In de universitaire wereld speelt de psychoanalyse nauwelijks nog een rol. "De psychoanalyse is niet hard wetenschappelijk, meer gericht op interpretatie. Daarnaast moet degene die toegang wil krijgen tot de psychoanalyse daar zelf op een of andere wijze ervaring in opdoen. Het is moeilijk om zoiets in een grote studentenpopulatie tot stand te brengen." Wie de psychoanalyse wil kennen moet zelf in analyse zijn geweest? "Ik ken iemand die veel kijkt heeft op de psychoanalyse en die zelf niet in analyse is geweest. Dus het is niet strict noodzakelijk. Maar voor mij zelf is dat anders. De positieve, bevrijdende ervaring van de analyse heeft mij doen begrijpen wat het is."

'Het blijft

natuurlijk vaak zo dat voor de meeste menselijke problemen niet echt een oplossing bestaat. Het blijft tobben."

En als mijn interesse voor de psychoanalyse nu vooral gebaseerd is op het feit dat Preud zo'n interessante schrijver is die mooie hoeken heeft geschreven, over bijvoorbeeld droomuitleg^ "Freud schrijft inderdaad heel mooi, in tegenstelling tot iemand als fung die ik niet prettig leesbaar vind. Maar als je door dat mooie schrijven over vaders en moeders een verband kunt leggen met de eigen vader en moeder, dan ben je op de goede weg. Dan wordt het pas echt spannend. Die droomuitleg vind ik zelf een van de meest fascinerende onderdelen van de psychoanalyse. Ook daarvoor geldt dat zo'n boek over droomuitleg extra leuk wordt, wanneer dat je helpt om zelf tot klaarheid te komen. Zo kom je iets verder dan alleen het lezen van een boek en kun je het verbinden met de eigen ervaringen." Psychoanalyse is een ongehoord intensieve aangelegenheid. "Dat geldt in ieder geval voor de klassieke therapie van een keer of vijf in de week, jaren achter elkaar. Het is begrijpelijk dat mensen voor een veel minder hoge frequentie kiezen. Ze zijn er op gebrand om van hun klachten af te komen, en willen er niet nog eens jaren van therapie aan vastplakken. De pas van het leven gaat veel sneller en is minder gericht op het jaren achtereen spreken. De gedachte dat het geen goede investering is om zoveel tijd in jezelf te steken, kan ik volgen, maar vind ik toch onjuist. De analyse is spannend voor degene die het doet, maar van buitenaf kan het lijken op het zien groeien van gras, zo langzaam gebeurt het. Soms kan de analyse snel vruchten afwerpen, maar dan kunnen er ook weer dorre tijden volgen, tijden van moeizame arbeid, er lijkt weinig te gebeuren. Je moet wel enig geduld kunnen opbrengen. Er moet ook sprake zijn van een krachtige lijdensdruk."

Wat voor soort mensen komen er in uw praktijk? "Veel neurotische mensen, mensen die een conflict ervaren, lijdensdruk hebben. In mijn geval zijn het tamelijk verbaal begaafde mensen waarvan ik het idee heb dat ze door een therapie vooruit kunnen komen. Het blijft natuurlijk vaak zo dat voor de meeste menselijke problemen niet echt een oplossing bestaat. Het blijft tobben. Hoezeer je ook soms van het leven kunt genieten, het is niet zo dat mensen na een therapie ineens helemaal gelukkig zijn, en dat is ook niet wat Freud ooit beloofd heeft. Het geluk is niet voorzien in het plan van de schepping, zei hij. Je probeert als analyticus de neurotische ellende te vervangen door de gewone ellende van het dagelijkse leven." U leert mensen vaak beter kennen dan de eigen partner. "Soms wel, dat kan een gevoelig punt bij de partner zijn, het gevoel dat er een derde is, dat de partner de man of vrouw moet delen met iemand anders. Maar dat is in principe voorbijgaand." Protesteert de partner niet! "Dat komt wel eens voor, maar dat is ook een indicatie voor de aard van de relatie in elkaar zit, hoe vrij of onvrij men elkaar laat, hoe symbiotisch men met elkaar leeft. Maar ik heb het ook wel eens gehad dat iemand zei: ik vind het goed dat jij dat gelul bij Stroeken doet, want ik weet het nu wel." Heeft de psychoanalyse een meerwaarde ten opzichte van andere vormen van psychotherapie' "Dat is moeilijk te zeggen, want ik zou niet graag al het mooie voor mijzelf willen reserveren en de rommel voor anderen. Je moet niet een goede psychoanalyticus vergelijken met een matige andere therapeut. Maar eerlijk gezegd twijfel ik persoonlijk niet aan de meerwaarde van de psychoanalyse. De kern van de psychoanalyse ligt in het kunnen zeggen en moeten zeggen van alles wat er in je opkomt. Als analyticus confronteer je een mens met zichzelf, met hoe hij werkelijk is, ontdaan van iedere franje. Daarin ligt voor mij de waarde van de psychoanalyse." fotografie: Lenny Oosterwijk

wcs

SEPTEMBER/OKTOBER

1997

17

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen