VU Magazine 1998 - pagina 471

haal na het andere waarin al die onderzoekers met hun ideeën, eigenzinnigheden en liefdevolle gedrevenheid tot leven komen. Hoe 'anders' eilanden in sommige opzichten ook zijn, toch ontstond in oecologenkringen geleidelijk het idee dat ze ons meer te vertellen hebben. Is niet elk stukje natuur een eiland? Liggen bergtoppen met hun eigen flora en fauna niet in een zee van laagland? Zijn meren en poeltjes geen watereilanden in een zee van droogte? En geeft kennis over eilanden dan niet ook een leerzaam inzicht in de vraag hoe we de beetjes natuur die we willen bewaren het beste kunnen inrichten? Sommige biologen zien daar veel in. Ze komen met fraaie formules waarmee je de optimale grootte van een natuurreservaat kunt berekenen. Anderen twijfelen. Ze benadrukken het unieke van elke situatie, en het probleem dat zo'n optimale grootte, als je die al bereken kunt, voor elke soort weer anders is. Ook die soms felle discussie wordt door mensen gevoerd, en bij al die mensen gaan we aan de hand van Quammen langs. Een bonte stoet van boeiende

karakters, met ingewikkelde, maar door Quammen luchtig en toegankelijk gebrachte gedachten. Quammen is geen deelnemer in het debat. Hij is journalist en dat merk je. Wiskunde speelt een grote rol in het natuurbeheerdebat, maar Quammen houdt niet van wiskunde, en koketteert met zijn lekenstatus. In plaats van ons in tien woorden uit te leggen wat het dR/dt in een bepaalde formule betekent, trekt hij er een stuk of twintig uit om op te merken dat deze afkorting staat voor "het feit dat van u of mij niet verwacht mag worden dat we in dit te korte leven differentiaalrekening begrijpen." Die onwil verklaart wellicht ook dat hij bladzijden tekst besteedt om ons een grafiekje te beschrijven dat hij op een halve pagina had kunnen afbeelden. Maar diezelfde journalistieke achtergrond staat eveneens garant voor een verhaal dat - ook in vertaling - leest als een trein. Jammer is hoogstens dat de vertaler kennelijk snel moest werken, en dus regelmatig een schoonheidsfoutje maakte. Zo heten specimen (exemplaren) nu wat potsierlijk 'specimina', werd the paper (het artikel) 'de paper', en krijgen

we te horen dat 'walgvogel' in het Nederlands zoveel wil zeggen als 'walgelijke vogel', wat een Nederlands publiek toch niet echt zal verrassen. Jammer is ook dat het aantal echte of overdrachtelijke eilandjes waar u dit boek ongestoord zou kunnen gaan zitten genieten, met angstwekkend tempo afneemt. En daar zullen natuurreservaten - op grond van welk model ook ingericht - weinig aan veranderen. Bart Voorzanger

O P DE PLANK

niet in de kerk, maar bij de radio loven, kenden de meeste al; deze bundel is een bloemlezing uit de beestenverhalen die Dekkers voordroeg in Vara's 'Vroege Vogels'. Robert Stewart, 'Ideeën die de wereld veranderden', Natuur et) Techniek, ƒ 79,90. "Kunst is een leugen die ons de waarheid doet realiseren", zei Picasso. Pas op met het op macht beluste verstand wist, Albert Einstein, want het intellect heeft geen persoonlijkheid. Klopt!, riep Marie Curie, "In de wetenschap gaat het om feiten, niet om personen." Dat zijn slechts drie van de denkbeelden die volgens de samenstellers van dit rijk geïllustreerde boekwerk de wereld hebben veranderd. Binnenin blijkt het niet te gaan om een oversized bundel herkauwde aforismen en bon mots van het bovengenoemde type, maar om een historisch overzicht van ideeën, modellen, stromingen en ismen uit vijftig eeuwen filosofie (van Verlichting tot moderne spiritualiteit), politiek (van nationalisme tot internationalisme), kunst (van neoclassicisme tot minimalisme) en wetenschap (van astronomie tot ecologie). Oude koek, heel overzichtelijk gerangschikt.

Bart Voorsluis (red.), 'Religie tussen therapie en trauma over spirituele genezing', Meinema, ƒ 21,50. Van oudsher hebben gezondheid en ziekte met religie te maken, maar in onze cultuur heeft de moderne medische wetenschap die band grotendeels verbroken. De artikelen in dit boek zijn gebaseerd op een in 1997 aan de Vrije Universiteit gehouden symposium, waar aandacht is besteed aan vormen van genezing die deze band weer trachten aan te halen. Daarbij ligt het voor de hand te denken aan alternatieve geneeswijzen, aan fomanda en dergelijke. Maar in een zeer fraaie bijdrage wijst medisch antropoloog Sjaak van der Geest erop dat ook de conventionele, zeer rationele geneeskunde, zonder daar speciaal op uit te zijn, een welhaast religieuze kracht kan uitstralen, dat machines geloof, hoop en vertrouwen oproepen. "Onze visuele verbeelding van emotie is te veel blijven hangen bij bloemen, zorgende handen, zonsondergangen en - al dan niet doorkliefde - harten. De steriele slangen en koude sensoren van de medische techniek (inclusief de barse stem van de chirurg) produceren en vervullen ook gevoelens. Het zijn sacramenten van spirituele genezing."

wcs NOVEMBER/DECEMBER 1998

95

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen