Locus de Consummatione Saeculi - pagina 458
College-dictaat van een der studenten
126
College-dictaat van een der studenten (Dogmatiek).
daarna komt kan het recht evengoed anders maken. Cf. de geschiedenis van de Zuidelijke Staten van Amerika en nog onlangs de onttroning der koningin van de Hawaï-eilanden te Honoloeloe. Ze weigerde afstand te doen, toen men dit verlangde. Waarom? Omdat het aldus door de historie geworden was. Maar
met hetzelfde recht een volgenden dag een ander komen, omdat men dan de macht om het recht te handhaven ontleent aan den mensch, hetzij aan den door het volk geuiten wil, hetzij aan de feiten. De historie kan niet veel inbrengen, want morgen kan er evengoed een nieuwe historie beginnen. II. Voortgaande op die lijn van het Pantheïstisch proces, zullen we nu aantooneu, wat het dilemma is, waartoe ten slotte alle rechtsstudie komen moet. Het is dit, om of te zyjn Pelagiaansch en dan het rechtsbegrip te handhaven, of in het Pantheïsme op te gaan en dan alle recht te verliezen. Zoo werd bv. in het pleidooi, gehouden voor Ockeloen uit Eotterdam, den moordenaar van een politieagent, door pleiter gezegd, dat het wel ongelukkig was, dat een getrouw agent door moorddadige hand gedood werd, en dat men daarmede m.edelijden moest hebben, maar dat men toch nog meer medelijden moest hebben met den moordenaar, want, ware hij geboren in een anderen kring, in een zoo kan
andere omgeving en te midden van andere levensomstandigheden opgegroeid, dan zou hij zulks niet gedaan hebben^ zoodat dus de moordenaar de dupe geworden is van een ongelukkigen samenloop van omstandigheden. Dit is nu niet de conclusie van een handig advocaat, maar de consequentie van een stelsel en wel d e consequentie van het rechtsstelsel, dat op dit oogenbUk den boventoon heeft. Nu is dat sociale rechtsstelsel, zooals men 't gewoonlijk noemt, nog niet doorgedrongen in de praktijk van rechtbank en wetten, want dit gaat zoo spoedig niet. Een nieuwe sfeer van gedachten leeft eerst vaag in de opinie, vindt daarna haar wetenschappelijke systematiseering, gaat dan van lieverlee in de wetten over en komt dan uit de wetten van lieverlee in de rechtspraktijk.
Het
stelsel als stelsel in die richting is
thans in de juris-
prudentie aan het woord.
We kunnen het ons gemakkelijk voorstellen. Het is in de eerste plaats het standpunt van den individu, het Pelagiaansche Standpunt, waarbij alles gededuceerd wordt uit den vrijen wil van den menschelijken eenling. Daaruit wordt dan het Staatsgebouw opgetrokken. Uit de combinatie van Pelagiaansche eenheidswillen komt dan de wetgeving tot stand, alsook het mandaat voor degenen, die het bestuur in handen hebben en tevens de impuls, en het mandaat voor den rechter. Pelagiaansch poneert ieder individu een wil om op het gegeven oogenblik a of ö te doen.
dan
komt
is
hij
voor
b
aansprakelijk,
het, dat hot rcvolutionnaire
Is
omdat
a goed en b kwaad en doet b uit zijn wil vooi-tkwam.
standpunt
in zoovoi-rc
hij
b,
Vandaar
nog een Ix-houdcnd
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1891
Abraham Kuyper Collection | 781 Pagina's
![Locus de Consummatione Saeculi - pagina 458](https://geheugenvandevu.digibron.nl/images/generated/abraham-kuyper-collection/locus-de-consummatione-saeculi/1891/01/01/1-thumbnail.jpg)
Bekijk de hele uitgave van donderdag 1 januari 1891
Abraham Kuyper Collection | 781 Pagina's