Antirevolutionaire Staatkunde - pagina 13

RECHTSSENSATIE.

zetting

door

hetzij

straf,

elke verstoring ervan te keer gaat, hetzij door

wel

dan

laat,

creatuur

het

uit

;

vaststaat, dat er zulke

dat deze zich aandienende verhoudingen niet

opkomen

;

dat

macht

door

bezit en uitoefent,

God

om wat

uit

hem

en dat deze wil

;

voortvloeide te mainte-

kan het Recht niet anders worden verstaan, dan

zoo

neeren,

en bestaan

ze veeleer haar ontstaan

een boven het creatuur uitgaanden wil danken

aan

de

Daar nu empirisch

herstel.

vaste verhoudingen zijn

over ons ingestelde orde, die onze verhouding

als een

Hem

tot

en

onderlinge verhoudingen tusschen de creaturen niet alleen, regelt,

de

maar ze ook door

§

straf

en herstel, waar ze gekrenkt

zijn,

handhaaft.

Rechtssensatie.

3.

Dit

nu

alles

mentaliteit

Recht

niet

zou

ons

bewustzijn

van

voelen

geestelijk

gegeven

Onrecht

en

buiten

het

ware.

Gelijk

omgaan, indien

in

onze

de tegenstelling tusschen

we

een zintuig voor den

smaak, voor den reuk, voor het gezicht, voor het gehoor, enz. ontvingen, zoo ook

is er in

onze mentaliteit een sensatie, een besef, dat reageert op

het onderscheid tusschen of Leelijk, en

op wat

heel in gelijken zin nu recht of onrecht

is,

Waarheid en Leugen, op dat tusschen Schoon

Zedelijken zin weldadig of stuitend aandoet.

in

in

is

er,

afgescheiden van de vraag, wat zakelijk

onze mentaliteit een geestelijk zintuig, dat rea-

geert op de Kategorie van Recht of Onrecht. Dit

is

het ons aangeboren

of

ingeschapen besef van Recht of Onrecht, dat van

in

de reactie op onze gewaarwording zich het sterkst

of slecht

leugen

is,

is

reageert veler besef

reeds

veel

En ge-

sterker,

alle

de genoemde vier uit.

Op wat goed

soms zeer zwak, op wat waarheid

maar

't

sterkst

is

de

voelt dat er onrecht plaats grijpt. Dit kan niet geduld. Hiertegen

schier

ieder

vanzelf,

we

of

zoo men

reactie,

en vaak met stormachtige geestdrift, op.

geheel afgezien van eiken bepaalden inhoud van

komt Alzoo

't

Recht,

vatbaar zijn voor een zeer sterke sensatie van recht of onrecht.

Deze

blijkt,

dat

sensatie als zoodanig is een aangeboren eigenschap van onze lijke

natuur.

Ze

is

dus ook van de vraag of in

de

naar

opvatting recht

hem

van

mensche-

den mensch eigen, afgezien van allen inhoud en

we

zijn

gelijk

hebben. Iemand, die zich volstrekt

recht vergist, en voor onrecht aanziet, wat

overkomt, reageert op deze valsche sensatie van on-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen