Melanchthon's studie van het Grieksch in verband met zijn humanisme.

Hoewel het onze gewoonte niet is, om p andere dan op theologische dissertaties e aandacht te vestigen, meenen we ditaal toch een uitzondering te mogen aken voor het proefschrift, waarmede e heer Schainck, rector aan het Gereforeerd gymnasium te Amsterdam, den titel an doctor in de letteren en wijsbegeerte ehaalde.

De heer Schainck, die eerst" als rector

aan het Gereformeerd Gymnasium te Arnhem optrad en dit Gymnasium door zijn bijzondere paedagogische talenten tot bioei bracht, en daarna de zware taak op zich nam om als opvolger van Prof. Woltjer Sr. het rectoraat waar te nemen van ons Gymnasium te Amsterdam, heeft trots de vele beslommeringen aan het dubbel ambt van docent en rector verbonden, toch den tijd kunnen vinden om een uitnemend proefschrift te schrijven over Melanchthon's beteekenis op philologisch gebied. En al raakt dit onderwijs meer in het bijzonder de philologische studiën, toch heeft de persoonlijkheid van Melanchthon zooveel beteekenis ook op kerkhistorisch gebied, dat we dankbaar zijn door deze studie een beter inzicht in de veelzijdige begaafdheid van dezen uitnemenden theoloog te hebben gekregen. Dr. Schainck heeft toch niet alleen in 't licht gesteld, welke beteekenis Melanchthon voor de taaistudie van het Grieksch heeft gehad, maar hij heeft zijn onderwerp breeder en dieper opgevat en ons tegelijk laten zien, welken invloed het Humanisme in en door Melanchthon op de Reformatie heeft uitgeoefend. Melanchthon heeft veel beter dan Luther den band weten te leggen tusschen Evangelie en wetenschap; daardoor is bij de praeceptor Germaniae, de organisator van het geleerde onderwijs der protestantsche Kerk geworden, zooals Paulsen het uitdrukt.

Aan dit Humanisme, d.w.z. de weeropleving der klassieke studiën, het weerkeeren tot de schatten van cultuur der klassieke oudheid, dankt het Protestantisme zoo veel. Niet alleen Melanchthon, maar ook Zwingli is door deze humanitistische studiën tot de reformatie gebracht, en zelfs Calvijn heeft eerst door zijn humanistische vorming die rijpheid van geest gekregen, die hem tot zijn levenstaak bekwaam maakte. Maar aan dit Humanisme kleefden tegelijk wel ernstige gevaren. Niet alleen dat men teveel opging in den schoonen vorm. maar vooral, dat deze klassieke cultuur van den heidenschen geest • doortrokken was, en die paganistische geest ook aan de geleerde beoefenaars zich meedeelde. Mjlanchthon heeft aan deze beide gevaren gelukkig weten te ontkomen. Hij heeft het Christendom in zijn zuiversteu vorm met de edelste uitingen van de klassieke oudheid weten te verbinden. Daardoor is hij naast Luther de man geworden, die voor het Pïetéstantisme tot zoo grooten zegen is geworden.

Al heeft Dr. Schainck slechts op een deel van dezen arbeid van Melanchthon de aandacht gevestigd, d.w.z., alleen op zijn beteekenis voor de studie van het Griekscb, toch heeft ook zoo dit proefschrift waarde om Melanchthon ons beter te doen kennen. En al moge uit dit onderzoek gebleken zijn, dat zijn werk, van zuiver wetenschappelijk standpunt bezien, slechts ten deele van beteekenis kan worden geacht, toch blijkt Melanchton's groote beteekenis daarin te hrbben bestaan, dat hij de rijpe vrucht van het Humanisme aan de Protestantsche Kerk heeft geschonken.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen