Geen duimbreed?! - pagina 42
De Vrije Universiteit tijdens de Duitse bezetting
VOORSPEL
Kuyper kwam met een minderheidsrapport, gesteund door slechts een kleine minderheid. Daarop werd een nieuwe commissie benoemd, waarvan beide tegenstanders geen deel uitmaakten. Het nieuwe rapport werd een compromis dat geen van beiden geheel bevredigde, maar dat toch het meeste ging in de richting van Schilder. In het rapport werd de synode aanbevolen dat zij zou uitspreken, dat er geen plaats in de Gereformeerde Kerken zou zijn voor leden die zouden 42
uitgaan van het leidersbeginsel, de nationalistische totalitaire machtsstaat en de antimilitaristische verwerping van de oorlog in elke vorm. De kerkenraden hadden de plicht dergelijke leden te waarschuwen en te overtuigen van het verkeerde van hun denkbeelden. Mochten zij zich niet laten overtuigen, dan zouden zij onder de kerkelijke tucht vallen met als uiteindelijk resultaat uitsluiting van de kerkgemeenschap. 6 2 Dit voorstel werd aangenomen met 45 stemmen voor, twee stemmen tegen en vier onthoudingen. In het rapport werd onder meer gesteld, dat de NSB 'rasvergoding' aanhing en dat de totalitaire NS B-staat in 'flagrante strijd met de beginselen van de Schrift en van onze gereformeerde belijdenis' was. Bij de stemming bleek Kuyper afwezig. Zijn collega aan de v u prof. dr. V. Hepp stemde tegen, Grosheide en de jonge kerkhistoricus prof. dr. D. Nauta, die net Kuyper was opgevolgd, onthielden zich van stemming. De vu-hoogleraren Waterink, Aalders en C. van Gelderen, sinds 1905 hoogleraar voor Semitische talen, hadden niet aan de vergadering deelgenomen. Schilder en twee andere Kamper hoogleraren, G. M. den Hartogh en S. Greijdanus, stemden voor. Hepp en Grosheide waren het niet eens met de gang van zaken en op de laatste dag van de synode las Hepp namens Grosheide, Kuyper, Aalders en Nauta een verklaring voor, waarin zij het synodebesluit vierkant afwezen. Zij bleven bij hun mening dat men een lidmaat niet mocht uitsluiten puur en alleen vanwege het lidmaatschap van een verkeerde organisatie, maar zij maakten wel duidelijk dat ook zij de NSB en de CDU veroordeelden. 6 3 Hun verklaring zou uiteindelijk niet in de Acta van de synode worden opgenomen, zodat de schade naar buiten toe beperkt bleef. Toch was het een ongelukkig teken van verdeeldheid, ook op dit belangrijke principiële punt. Tijdens de Duitse bezetting zou blijken hoe ongelukkig die tegenstelling was. Kuyper zag zich na de synode genoodzaakt te verklaren, dat er van NS B-sympathieën bij hem geen sprake was. 6 4 Schilder publiceerde na de syno-
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 2002
Historische Reeks | 294 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 1 januari 2002
Historische Reeks | 294 Pagina's