Twaalfde Jaarverslag van de Vereeniging voor Hooger Onderwijs op Gereformeerde Grondslag - pagina 49

XINU

af keurenswaard, dat de Overheid Universiteiten in het leven roept, en aan de aldaar verleende gi-aden bijzondere bevoegdheden verleent, mits slechts in het oog worde gehouden, dat op zichzelf ook deze zorg niet tot de taak der Overheid behoort, en dat die Universiteiten in nauw verband moeten blijven met het leven der Maatschappij, gelijk de mannen aan de scholen gevormd, straks het volk hebben te dienen, zijn organen en leidslieden hooren te zijn op het gebied des geestes. Waar ons volk zich nu splitst in drie hoofdgroepen: Calvinisten, Eoomschen en Rationalisten, ware het dus betrekkelijk verdedigbaar, dat de Overheid drie Hoogescholen in het leven riep, één voor elk dier groepen ; dan zouden ze althans beantwoorden aan de maatschappelijke behoefte. Spreker wijst er op, hoe rüet een deel van het Hooger Onderwijs, althans wat de wettelijke regeling betreft, aldus is gehandeld, nl. met de Theologische faculteit. Die zette men in verband met de Hervormde Kerk, terwijl aan de andere kerkgenootschappen voor de opleiding hunner leeraren subsidie werd verleend, om aan den eisch der billijkheid tegemoet te komen. Ook dit was echter meer schijn dan werkelijkheid. In 1876 heette de Theologische Faculteit geheel los van de Kerk te worden gemaakt en een zelfstandig karakter te erlangen. Op zichzelf een vrij zonderUnge daad, want waartoe zou zulk een Theologische Faculteit buiten eenige kerk dienen. Maar de schijn werd althans bewaard, dat het voortaan om de wetenschap alleen was te doen. Hoewel bijna iedereen weet, dat bij wijzigingvan vorm bestendiging van den ouden toestand is bedoeld, gelijk uit het Jaarverslag van de Hoogescholen over 1889—^1890 duidelijk blijkt. Hoe was nu echter de feiteHjke toestand, waarvan de -wettelijke regeling schijnbaar zooveel voordeel bood? Dat de Hervormde Kerk, die van Rijksuniversiteiten heette gebruik te lamnen maken, juist in de meest ongunstige positie van alle kerkgenootschappen raakte. Immers terwijl deze volkomen vrij waren om de gelden te besteden, gelijk zij wilden, en de macht bezaten te voorkomen, dat de Staatssteun misbruikt werd tot verwoesting der kerk — was juist de Hervormde Kerk, schijnbaar zoo bevoorrecht, metterdaad prijsgegeven aan de willek;eur der Overheid, die bij de benoeming der Theologische professoren niet lette op de belijdenis of den wensch der Kerk, maar alleen op haar inzicht. En de Overheid heeft deze hare macht niet ongebruikt gelaten om de Kerk te verwoesten en het weeropleven van het Calvinisme tegen te houden. Intusschen heeft zich in de regeling van de Theologische Faculteit als gezindheidsschool tot in 1876, zij het op gebrekkige wijze en al was de practijk daarmee vaak in strijd, — toch de

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen