Jaarboek 1972-1973 - pagina 29

zoeken en vormen, dit tot volle levensontplooiing. Daarbij zal een verantwoordelijkheid tegenover de waarheid dienen te worden erkend, wat normloosheid en eigenmachtigheid bij wetenschappelijk onderwijs en onderzoek verbiedt. Dat ook aldus mogelijkheid aanwezig is om de ontwikkeling van eigen aanleg, de bevrediging van een zucht om te weten, de voorziening in nijpende behoeften van het gemeenschappelijk bestaan afzonderlijk of verenigd naar voren te brengen, ligt in de rede. Vanwege de financiering door de staat zal bij afwezigheid van uit eigen middelen betaalde universiteiten en hogescholen - in Engeland probeert men tot dusver tevergeefs een niet door de staat bekostigde universiteit op te richten - geregeld een politieke beslissing op de punten in kwestie vallen. Idealiter lijdt het geen twijfel dat universiteit en hogeschool de studenten tot wetenschappelijke zelfstandigheid brengen in overeenstemming met ieders aanleg en verlangens, dat zij de docenten de omgeving en de middelen verschaffen om onderwijzend en onderzoekend critisch opbouwend werkzaam te zijn. Zij mogen niet eenzijdig en zelfzuchtig de persoonlijke intellectuele bevrediging aan leermeesters en leerlingen verschaffend, zich losmaken uit de gemeenschapsbetrekkingen, waarin zij zich bevinden en het oog sluiten voor aanwezige, dikwijls schrille nood. Zonder als regel zelf rechtstreeks het hervormen der samenleving ter hand te nemen of dit van de alumni tijdens hun studiejaren te vragen, zullen zij in de eerste plaats er op bedacht zijn niet zelf te worden misbruikt: kennis is macht en geeft ook macht in handen. Hier kan bij tijden tegen de staat of tegen de heersende krachten in de maatschappij stelling moeten worden genomen. Spanning doet zich voor, wanneer tot de wetenschap eisen worden gericht waaraan zij niet meent te mogen voldoen - physica, chemie en biologie komen wellicht met bijzondere effectieve verdelgingsmiddelen - of wanneer van haar een onbekommerdheid wordt gevraagd, die zij tot geen prijs kennen wil. Dus mag men niet in universitaire kring aan ongeletterdheid op de wereld - een 820 miljoen analfabeten in 1980, die bovendien een bron van onrust vormen, al is dit niet beslissend - in onverschilligheid voorbijgaan. Verkeerd zou het zijn zich geen zorgen te maken om de nauw met elkander verband houdende problemen van oorlog en armoede. Als men bedenkt dat de wereld van 3600 v.C. tot 1960 n.C. een 15.413 oorlogen heeft gekend, die 3.640.000.000 slachtoffers maakten en voorts overweegt het antwoord dat Einstein eens gaf op de vraag met welke wapens de derde wereldoorlog zou worden gevoerd: 'ik weet het niet, maar de vierde wereldoorlog zal met stokken en stenen plaats vinden', is de slotsom eenvoudig: juist de academische wereld zal reeds uit egoïsme moeten erkennen dat de vrede voor haar een halszaak is, zal minder zelfzuchtig 27

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen