Jaarboek 1983-1984 - pagina 56

gaande omschrijving van werken niet gemakkelijk. Geringere inspanning kan nauwelijks een criterium zijn in het licht van de vele bestaande weinig inspanning vragende functies. Aard van de bezigheden al evenmin, zoals de beroepsvoetballer en de volkstuinman demonstreren. Koppeling aan tijd (avond- of weekend-uren) lijkt bijvoorbeeld in het licht van de functie van een wetenschappelijk werker ook geen oplossing. Parker en Smith (1976) verdedigen dat de werelden van tijd en activiteit geen domeinen zijn van maar dimensies binnen de wereld van werk en vrije tijd. Tenzij deze twee-dimensionaliteit van werk en vrije tijd wordt erkend, is het onmogelijk te verstaan dat werk (of vrije tijd) een soort activiteit is die hooguit waarschijnlijk, maar niet noodzakelijk plaatsvindt in de tijdsruimte die werk (of vrije tijd) genoemd wordt (o.c. p. 43). het is, zoals Aron (1968) heeft opgemerkt, eerder de intentie dan de activiteit zelf, welke bepaalt of een zekere tijdsbesteding als werk dan wel als vrije tijd geclassificeerd moet worden. Ten aanzien van de functionele relatie tussen vrije tijd en werk bestaat er sinds lang de onderscheiding 'spill-over' naast 'compensatie'. Parker en Smith (1976, p. 52) geven een iets uitgebreider model met drie patronen: extensie, oppositie en neutraliteit. Het eerste patroon, de extensie, wordt gekenmerkt door een sterke overeenkomst tussen werk en vrije-tijdsactiviteiten, soms omdat ondersteunende bezigheden worden bedreven, soms omdat men werk gewoon laat doorlopen in de 'vrije tijd'. Werk heeft een centrale betekenis in het leven, wat niet wil zeggen dat vrije tijd - ingevuld als boven aangeduid - geen rol van betekenis speelt. Het tweede patroon, de oppositie, kent een duidelijke demarcatie tussen werk en vrije tijd. Sommigen hebben een dermate hekel aan hun werk dat ze er in de vrije tijd zelfs niet aan willen worden herinnerd. Werk drukt in zoverre een stempel op de vrije tijd dat het een soort negatief criterium wordt: vrije-tijdsbesteding mag per se niet op werk lijken. Het derde patroon, neutraliteit, is niet een tussenvorm tussen beide voorgaande. In zowel het extensie- als het oppositie-patroon is er sprake van een (positieve of negatieve) hechting aan het werk, terwijl er bij de neutraliteit sprake is van onthechting. De passiviteit en het gebrek aan betrokkenheid bij het werk heeft tot gevolg dat werk absoluut geen stempel drukt op de vrije-tijdsbesteding. Niet onwaarschijnlijk is het dat (een aspect van) de vrije-tijdsbesteding in dit patroon van centraal levensbelang wordt. De drie patronen vertonen enige overeenkomst met de driedeling in soorten betrokkenheid genoemd door Etzioni (1961): morele betrokkenheid en committering (extensie), berekende pragmatische houding t.o.v. werk, voornamelijk om de financiële beloning (neutraliteit) en de van het werk vervreemde negatieve werkhouding en een laag moreel (oppositie).

54

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen