1959 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 34

22

A. C. DROGENDIJK

de wil. Heel de wereld is niets anders dan objectivatie van de oerwil. Deze wil is echter geen „redelijk begeren", doch blinde, onzalige, onredelijke streving. Een verlossing daarvan kan enkel en alleen gezocht worden in willoosheid, in „Verneinung", in afsterving van alle driften, soms ook in zelfmoord (F a b e r). Schopenhauer's invloed is helaas groot geweest dank zij zijn eminente, pakkende stijl. Hij was niet alleen een groot denker, maar ook een groot profeet en wordt daarom wel de vader van het moderne pessimisme genoemd, dat — aldus W i e l e n g a — zo'n verschroeiende en verpestende invloed heeft gehad op de geestesstemming van onze tijd. F r i e d r i c h N i e t z s c h e (1844—1900), Duitser van geboorte, behoort evenals S c h o p e n h a u e r , tot de „levensfilosofen", maar was gans anders van aard. Aristocraat van geboorte, zeer begaafd, muzikaal, was hij vriendelijk in de omgang, evenwel bitter en scherp met de pen. Zijn grote begaafdheid blijkt o.a. uit het feit dat hij reeds op 24-jarige leeftijd hoogleraar in de klassieke filologie te Bazel werd Wat zijn filosofie aangaat, deze draagt een romantisch-pessimistisch en uitgesproken anti-christelijk karakter. In al zijn geschriften wordt het leven, het volle rijke leven, geprezen als datgene wat waardevol is. N i e t z s c h e is daarbij een echte irrationalist. Hij diskwalificeert de rede en de wetenschap beide; voor hem staat filosofie gelijk met daad, met handelen. Nimmer kan door de ratio, het denken, aan het leven zin worden gegeven; het leven draagt zijn zin in zichzelf. Voor de gezonde mens spreekt het van zelf, dat hij het zwakke en zieke leven minderwaardig vindt en dat hij zelfs niet schroomt dit onvruchtbare leven op te offeren, als de omstandigheden dit vergen. N i e t z s c h e vindt dan ook het christelijk medelijden verachtelijk en de christelijke moraal absurd. De slavenmoraal door de christenen verzonnen, moet wijken voor de herenmoraal, voor die der sterken en der heersers. De „Uebermensch" moet op het wereldtoneel verschijnen. Kortom, er moet plaats grijpen een „Umwertung" aller Werten", want de huidige morele conventie is niet alleen huichelachtig, maar principieel funest voor de mens. N i e t z s c h e is de grote profeet van het nihilisme, waarbij de hoogste waarden ongeldig worden verklaard, omdat niets geldt, geen waarde, geen wet en geen norm., omdat alles zonder zin is. K i e r k e g a a a r d , de irrationalist, de man van de paradox, S c h o p e n h a u e r , de pessimist, de voluntarist, N i e t z s c h e , de vrijdenker, de nihilist, ziedaar in een nutshell de voorlopers van het

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen