1960 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 238

194

A. H. ESSER

tische beschouwingen. Dit voorbeeld wordt naderhand in practisch alle toekomstvisies gevolgd. Huxley zegt in zijn voorwoord van de herdruk van „Brave New World" in 1946 dat slechts een wereldreligie uitkomst kan geven voor zijn probleemstelling. Interessant is dat zijn broer, de bioloog J. Huxley, tot een dergelijke beschouwing komt aangaande het evolutievraagstuk (7). In latere boeken geeft A. Huxley een beschrijving van zijn syncretistische filosofie, een bespreking hiervan valt echter buiten ons huidige kader. In 1949 is Huxley ronduit pessimistisch. „Of Ape and Essence" beschrijft een door atoombommen verwoeste wereld, waarin slechts enkele mensen en verder degeneratieve mensafstammelingen leven. Beklemmend pessimistisch zijn Orwell's „1984" en het „Nein, die Welt der Angeklagten" van Walter Jens. Beide boeken beschrijven de machteloosheid van het individu in een toekomstige almachtsstaat. In Nederland verscheen over dit vraagstuk de novelle van J. van der Stern „Insecten in plastic". Openlijk catastrofaal is het boek „On the Beach" van Nevil Shute. In 1963 nadert een radioactieve wolk, ontstaan door een allesvernietigende atoomoorlog op het noordelijk halfrond, de overblijvende mensheid in Australië. Onverbiddelijk komt het einde voor elk levend wezen. De verfilming van deze „waarschuwing" maakte een diepe indruk op het bioscooppubliek vóór en achter het ijzeren gordijn. 3. Toch zijn er optimistische klanken, zelfs in de huidige onzekere wereldsituatie. Eén daarvan komt zoals we zagen uit de ufologie. Nadat in 1944 de eerste onbekende vliegende voorwerpen waren gesignaleerd, kwam de UFO na 1947 door officiële en officieuze waarnemingen in de publieke belangstelling te staan. Te meer is dit begrijpelijk omdat de autoriteiten door angst voor mogelijke superieure luchtwapens in de koude oorlog niet direct tot een officieel dementi van deze geruchten kwamen. Keyhoe, een majoor b.d. van de amerikaanse marine, schreef bijv. twee UFO-bestsellers (6). Voor vele mensen die zulke publicaties lazen, bleef onzekerheid bestaan en hierdoor kreeg de gedachte aan bezoekers uit de ruimte voedingsbodem. Het is alweer Huxley die in 1959 de algemeen gevoelde dreigingen die tot existentiële onzekerheid bijdragen, heeft opgesomd. Hij noemt de gevaren van kernsplitsing, de toenemende bevolkingsdruk, de organisatievorm van de westerse samenleving (die vaak tot overorganisatie aanleiding geeft) en tenslotte de weerloosheid van het individu tegenover de steeds subtielere methoden van massa-beïnvloeding (3). Aan al deze onontkoombare onzekerheden kan psychologisch gezien de mens, als intellectuele oplossingen niet gegeven zijn, slechts ontkomen door ge-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen