1960 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 291

CARL WILHELM IDELER

239

met deze abnormaliteit ook in de wetenschap rekening dient te houden. Hóe men dit moet doen is natuurlijk altijd een bijzonder moeilijke vraag gebleven, een vraag waar ook Heinroth mee worstelde. Het is zeker de moeite waard de anthropologische achtergrond van Heinroth's opvattingen op een historisch gezien meer rechtvaardige wijze te onderzoeken en op die manier aan een figuur als de zijne meer recht te doen. Van christelijke zijde verscheen hier te lande een studie van Haverkate: „De leer van Heinroth", waarin de schrijver het werk van Heinroth aan een onderzoek onderwerpt. Deze studie dateert echter van 1919 en is wat betreft de anthropologic en wijsgerige analyse van Heinroth's werk wat mager uitgevallen. Het is hier echter niet de plaats het werk van Heinroth aan een nader onderzoek te onderwerpen. Ik wees alleen even op de hier bestaande problemen. Een tweede groep van psychici was meer exact wijsgerig georiënteerd. Als leider van deze groep kan Beneke aangemerkt worden, een figuur die eveneens voor een beter begrip voor de problemen van die tijd bijzonder belangrijk is. Een derde groep werd vooral gekenmerkt door een literair romantische belangstelling. Typisch voor deze groepering is Gottlieb Heinrich von Schubert (1783—1860), eveneens een zeer interessante man, die nog volledig opgaat in de speculatieve romantische geneeskunde van die tijd. Von Schubert is eveneens in de zomer van 1860 overleden. Voor een nadere bespreking van deze figuur moge ik verwijzen naar mijn artikel over hem in het Ned. Tijdschrift voor de Psychologie van dit jaar. Tenslotte komen wij dan weer langs deze omweg terug bij de figuur van Ideler. In zekere zin kan men zeggen dat Ideler door de gedachten van al deze drie hierboven genoemde richtingen is bevrucht. Toch heeft hij een eigen signatuur aan de psychologische richting van de psychiatrie gegeven. Bij Ideler staan namelijk de meer zuiver psychologische problemen op de voorgrond en hij is er in geslaagd juist het medisch-psychologische aspect steeds duidelijker te formuleren. Wel is hij te beschouwen als een leerling van Heinroth, maar door het leggen van de nadruk op de „Leidenschaft" als oorzaak van geestesziekten, heeft hij getracht werkelijk psychologische theorie op te bouwen. Heinroth zou meer een spiritualist zijn te noemen, terwijl Ideler dan een echte psychicus is. In die tijd heeft men ook ernstig getracht de verhouding tussen lichaam, ziel en geest zo scherp mogelijk te formuleren. Zo kan men allerlei pogingen aantreffen de psychologische theorie nader te om-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen