1968 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 73

A. G. M. VAN MELSEN

49

natuur een scherpe definitie te geven, maar het is toch nodig althans iets gemeenschappelijks in deze veelheid aan te geven. Want welk recht hebben we anders van verschillende betekenissen van natuur te spreken en derhalve van iets dat deze betekenissen met elkaar verbindt? Welnu, gemeenschappelijk aan alle betekenissen van natuur is wel dat, telkens als we van natuur spreken, we iets bedoelen dat er onafhankelijk van de mens is en dat hij in strikte zin ook niet veranderen kan. Zo kan de mens naar vroeger en naar hedendaags besef de natuur wel bewerken en in deze zin ook veranderen, maar slechts door gebruik te maken van de nu eenmaal gegeven nofUMrmogelijkheden. Deze zelf kan hij niet veranderen, hij heeft ze te nemen zoals ze blijken te zijn. Wanneer we nader ingaan op wat precies als deze natuurmogelijkheden beschouwd moet worden, bevinden we ons al midden in het thema, want elke nadere toelichting zal moeten refereren aan de grote verschillen inzake het niveau, waarop het „gegeven" natuurmoment gezocht moet worden. Typerend voor een vroegere opvatting van natuur bij alle reeds eerder vermelde onderlinge verschillen is, dat de nadruk bij het natuurbegrip valt op het totaal van het bestaande, dat één welgeordende kosmos vormt, waarin alle dingen en de mens hun vaste plaats hebben. De nadruk valt derhalve op de orde, die er van nature, onafhankelijk van de mens, is. Gewoonlijk wordt deze orde als een goddelijke orde gezien, hetzij als gevolg van de ordenende activiteit van de logos, hetzij als immanent. Omdat alles van nature zijn onveranderlijk vastgestelde plaats heeft, valt het te begrijpen, dat natuur ook vrij gemakkelijk de betekenis krijgt van het onveranderlijke wezen der dingen, zoals men ook van de natuur van de mens gaat spreken in de zin van het wezen van de mens, een betekenis die ook nu nog in het algemeen spraakgebruik wordt teruggevonden. Deze koppeling van het begrip natuur aan het begrip wezen hangt samen met de Griekse ontdekking van de mogelijkheid van wetenschap. Omdat de mens met zijn ratio in staat is door de grilligheid van het natuurgebeuren heen het zich gelijk blijven van de natuurorde te onderkennen, kan natuur met wezen gelijkgesteld worden. Deze gelijkstelling drukt tevens het vertrouwen uit door middel van de ratio het wezen der dingen te kunnen kennen en zo de natuur te begrijpen^). ^) Verg. A. G. M. van Melsen, 'Natuurwetenscha'p en 'Ethiek, Antwerpen 1967, hfst. II en III.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen