1968 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 183

M. H. COHEN STUART

143

immers op onmerkbare wijze een gevoel van optimisme geïntroduceerd in het wereldbeeld en de wereldbeschouwing van zeer velen. In het algemeen leidt de publiciteit rondom ontwikkelingen van de geneeskunde tot een verschuiving van fundamentele waarde-oordelen, doordat het perspectief op fundamentele levensbedreigingen en levenskansen verandert. In het onderbewustzijn van alle mensen speelt een permanente onrust omtrent de eigen biologische gezondheid een enorme rol. Het perspectief dat men in het leven heeft en de wijze waarop men de verschillende fasen van het leven doorloopt, worden bepaald door de verwachting van het biologisch levensperspectief. Hier doorheen speelt het fundamentele antropologische probleem, dat de mens weliswaar stof is en tot stof zal terugkeren, maar dat zijn geest hem boven de gebondenheid van het hier en nu uit tilt. En de mens wil in de geest de gebondenheid aan de levende stof het liefst vergeten, omdat de geest van de mens de vrijheid en de visie van de oneindigheid in zich heeft. Men ziet op deze ontwikkelingen in het algemeen twee reacties. De meeste mensen zijn geneigd om dankbaar en zonder enige reserve de winsten te incasseren, die de moderne ontwikkeling met kwistigheid uitdeelt. Deze mensen zijn sterk geneigd aan nadelen voorbij te zien. Dit zijn de optimisten. Anderen huiveren al bij voorbaat over de fundamentele wijzigingen en zijn geneigd zich angstig af te vragen wat de afloop van dit alles zal zijn. Zij zijn slechts gering in aantal. Dit zijn de pessimisten. Er is echter nog een derde reactiemogelijkheid, die vooral blijk geeft van realisme en inzicht. Deze komt neer op de these, dat de geschiedenis van de mensheid tot dusver heeft aangetoond, dat alle menselijke culturele creativiteit aanleiding gaf tot erosie van primaire, natuurlijke gegevenheden, en dat deze erosie in vele gevallen de cultuur ten ondergang bracht. Dit vraagstuk van de erosie, als noodzakelijk lijkend nevenproduct van de menselijke cultuur, zal in de nabije toekomst een steeds groter rol moeten spelen, indien de mens kans op overleving wil behouden. Misschien zal het langzamerhand duidelijk worden dat de erosie, die het gevolg is van de cultuurarbeid der geneeskunde, zich vooral op het terrein van het menselijk gedrag manifesteert. In dat geval dient deze erosie op het terrein van de gedragswetenschappen en gedragspathologie te worden bestreden. Daarom heb ik mij met veel interesse de vraag voorgelegd op welke wijze de beïnvloeding van de psychische conditie plaatsvindt. En daaraan is de tweede vraag ver-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen