1970 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 49

p . C. BAA YEN

29

„Wie de loop der vier lijnen met de schuine lijnen wenst te beoordelen, mag de vier lijnen zonder schuine lijnen niet tot maatstaf nemen. Met het beginsel niet te verstoren Iaat men de tekening intact, en oordeelt: dat de lijnen, die eerst parallel liepen, na het aanbrengen van de schuine lijnen niet meer parallel lopen — wat het laatste ook mag betekenen" [MM 103]. Wat het tweede beginsel betreft, „Het beginsel der werkelijkheid houdt in: de verschijnselen geen verschijnselen, laat staan schijn te noemen, maar werkelijkheid, harde concrete werkelijkheid, in de eerste structuur van het dagelijks realisme" [MM 104]. Het beginsel der veranderlijkheid „heeft een zo centrale betekenis dat het in de naam werd opgenomen. [ . . . ] Het beginsel staat diametraal tegenover het beginsel der onveranderlijkheid dat de wetenschap tot nu toe heeft beheerst" [MM 105]. (Instructief is ook wat vdB elders over het ontstaan van het continuïteitsprincipe in de natuurwetenschappen schreef: „Eerst was de continuïteit der dingen er niet, thans wel; de oorzaak van deze verandering ligt bij ons, volwassenen, die deze gedachte zo hevig in de realiteit hebben geworpen, dat, als wij er aan trekken, de hele werkelijkheid meekomt, waardoor wij kunnen zeggen: zie je wel, de werkelijkheid is continu! Terwijl zij het niet was, en onmiddellijk niet meer zal zijn, zodra wij deze gedachte [ . . . ] terugnemen" [M 58]. Het beginsel der gelijktijdigheid „valt in twee verwante principes uiteen. Het eerste bestaat hierin, dat het steeds van belang is na te gaan of een ontdekking, die op naam staat van één onderzoeker, niet toch ook door anderen — gelijktijdig — is verricht. [ . . . ] Het tweede principe kan als volgt worden omschreven. Niet alleen bestaat gelijktijdigheid bij de ontdekkers van dezelfde ontdekking, ook is gelijktijdigheid vast te stellen van, enerzijds de bepaalde ontdekking, anderzijds geheel andere ontdekkingen of vernieuwingen, liggend in gebieden die met het gebied van eerstgenoemde ontdekking niet of nauwelijks verband lijken te hebben. Het is de constatering van deze gelijktijdigheid die tot de meest belangwekkende gevolgtrekkingen voert" [MM 107]. Het beginsel van het unieke voorval „spreekt uit, dat niet de mening of het inzicht van velen belangrijk moet worden geacht, maar de mening of het inzicht van enkelen of van één enkele. Zodra een mening of een inzicht door velen, erger nog door allen, wordt gedeeld, is de betekenis ervan metabletisch klein of nihil. De ver-

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen