1971 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 33

C. VAN DER MEER

17

in deze voorperiode van groot nut. Want de zieke vindt het normaal om met de geestelijke over sterven en dood te spreken. Deze immers weet niets over zijn ziekte. Met de arts praat de patiënt over de genezing, ook al weet hij eigenlijk wel, dat deze niet meer mogelijk is. „It is as natiural to die as to be born" (Francis Bacon) De wijze, waarop over de infauste prognose wordt gesproken is van groot belang voor de reactie van de patiënt. Veelal zullen heftige onbeheerste reacties van de patiënt, die blijk geven van totale ontreddering, voortkomen uit een ontactische gespreksvoering. Zelf overkwam het mij, dat ik een zakenman reeds voor de opneming in het ziekenhuis aanraadde zijn zaken te regelen, alleen nog gebaseerd op mijn eerste vermoeden. Later bleek dit juist te zijn: hij leed aan een primair levercarcinoom. Het is altijd verstandig om iemand tijdig zijn zaken te doen regelen. Vele anderen, soms ook hele gezinnen, kunnen hiermede gebaat zijn. Mijn patiënt sloeg de waarschuwing in de wind. Het lijden was progressief. De begeleiding was bijzonder moeilijk. Alle geestelijk bezoek, waarop door de familie was aangedrongen, werd geweigerd. Met veel moeite kon ik hem er tenslotte toch toe brengen om noodzakelijke maatregelen te nemen. Om de uiteindelijke bespreking van zijn kant te kunnen doen plaats vinden, was het noodzakelijk hem van te voren sterke analgetica in te spuiten. De ziekte nam toe en het was mijns inziens volkomen duidelijk dat de patiënt wist waar hij aan toe was. Op een gegeven moment vroeg hij het mij onomwonden. Ik trachtte de infauste prognose zo positief mogelijk te benaderen. Zodra de patiënt bemerkte, dat ik het niet voor onmogelijk hield, dat hij deze ziekte niet zou overleven, heeft hij op geen enkele wijze meer gereageerd, noch op mij, noch op zijn vrouw, de familie of zijn verpleegsters. Geen enkel antwoord, geen enkele verandering van gelaatsuitdrukking was te bereiken totdat hij na tien dagen in coma kwam en overleed. Waar heb ik gefaald en hoe? Ik weet het niet. De verlatenheid van de stervende is dikwijls groot, het alleenzijn wordt door hem meer gevreesd dan de dood. Arts en verpleegster dienen zich uit te werken boven de koele routine van hun vak en de stervende met warme menselijkheid, waardigheid en respect te benaderen. De stervende voelt zich het meest gelukkig als op natuurlijke

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen