1971 Geloof en Wetenschap : Orgaan van de Christelijke vereeniging van natuur- en geneeskundigen in Nederland - pagina 103

G. A. LINDEBOOM

67

de hulpvaardigheid, zijn bescheidenheid en vredelievendheid. Aan scherpe aanvallen, zoals die van de Franeker Cartesiaanse theoloog Andala, ging hij met olympische kalmte voorbij. In een tijd, waarin de geleerden elkander in het latijn met de heftigste invectieven te lijf gingen, gaf hij een voorbeeld van humane, wetenschappelijke discussie door met zijn oudere vriend Frederik Ruysch samen een hoffelijke discussie te publiceren over de ontleedkundige bouw van de klieren, waarover zij principieel van mening verschilden. Het waren deze eigenschappen, die allerwege eerbied afdwongen, waardoor zijn leerlingen zich levenslang aan hem verbonden gevoelden, zoals De Jaucourt zijn - reeds genoemde - levensbeschrijving besloot met de woorden: „tot aan mijn dood toe zal ik niet nalaten bloemen op zijn graf te leggen". Het geheim van zijn onmeetbaar ver en langdurig reikende invloed - de substantiële basis van zijn faam - moet dan ook voor een niet gering deel worden gezocht in de krachtige, emotionele impulsen, die uitgingen van zijn persoonlijkheid en een exponent gaven aan de draagwijdte van zijn lering. In de persoon van Boerhaave ziet men het ongewone verschijnsel, dat een zedelijke grootheid, die zo dikwerf bloeit in het verborgen, evenredig oprijst tot de hoogte van intellectuele grootheid. Het samengaan van zulk een grootheid van geest en zulk een grootheid van gemoed behoort tot de zeldzaamste verschijnselen in de wereld der mensen. Haller stelde zelfs Boerhaaves karakter en zedelijke inborst nog hoger dan zijn intellect. Reeds lang zelf een Europese vermaardheid van de eerste rang en gekomen tot het bezonken oordeel van de ouderdom, nóg weer eens getuigend van zijn eeuwige liefde en altoos durende dankbaarheid, schreef hij (Bibl. Anat. 1774): „Wellicht zullen komende eeuwen zijns gelijke aan verstand en eruditie voortbrengen, nauwelijks echter zulk een gemoed". Naast dit getuigenis van voor twee eeuwen stel ik een uitspraak van onverdachte zijde uit de allerlaatste tijd. Wat ik zelf - beducht voor verdenking van nationaal chauvinisme - in mijn Engelse biografie van Boerhaave' niet heb willen zeggen, schreef een recensent (Newman) van dat boek neer in een lapidaire zin: Boerhaave was an immensily great man - Boerhaave was een ontzaglijk groot man. Dat is tenslotte de levende bron en de lichtende kern van de mysterieuze glans van zijn naam. ''• G. A. Lindeboom: Herman Boerhaave, The Man and his Work. Methuen, London, 1968.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen