Een hoeksteen in het verzuild bestel. De Vrije Universiteit 1880-2005. - pagina 50

De voorstanders van speciaal betoogden dat aan een universiteit met een grondslag ook

het corps diezelfde grondslag diende te kiezen. Het was een puur theoretisch probleem,

want alle leden waren gereformeerd, maar toch kwam er naast het generale corps een

nieuwe speciale gereformeerde studentenbond. Het corps werd als lichter, de bond als

zwaarder beschouwd^"^^ maar men zat toch enigszins met de zaak verlegen, tot vijf stu-

denten zich in 1899 bij beide verenigingen als lid aanmeldden.^'" Toen kwam het tot een

compromis. Er zou één enkel corps zijn, op de grondslag van de gereformeerde beginse-

len. Maar naast de gewone leden, die met de grondslag instemden, was er plaats voor

extraneï, die bereid waren de statuten en reglementen te eerbiedigen.^" Twee studenten

hebben in de volgende kwarteeuw van die bepaling gebruikgemaakt.^'^

Ruim een halve eeuw later meende een oud-rector corporis dat studenten in Kuypers

tijd zich gedroegen als waren zij leden van een gereformeerde jongelingsvereniging.

'Vrijetijdsbesteding bestond in evangeliseren, politiseren en propaganda maken voor de

gereformeerde organisaties.'^'^ Tachtigjarige lezers van zijn opstel zullen zich in dat

beeld waarschijnlijk niet geheel herkend hebben, maar feit is dat zij actief meeleefden

met de politiek. De stembuszege van de christelijke partijen in 1901 ervoeren ze als een

hoogtepunt. Hun inzet was opvallend genoeg om de aandacht te trekken van de liberale

pers. Het tijdschrift Onze Eeuw meende het zuinigjes te moeten veroordelen dat studen-

ten in politieke kampen verdeeld werden^'+, ongetwijfeld omdat de rechterzijde er in

slaagde enkele Amsterdamse kiesdistricten ten veroveren. In district viii, schreef de libe-

raal W.H. de Beaufort in zijn dagboek^'s, 'wonen de meeste studenten van de Vrije Uni-

versiteit, en de pedel die alles voor de verkiezingen voorbereidt. De studenten doen

dienst als verkiezingsagenten.' Ze werkten overigens nauw samen met katholieke geest-

verwanten die studeerden aan de stedelijke universiteit. 'Ze gingen dag aan dag bij paren

uit naar de Jordaan om de hun aangewezen straten te bewerken.'^'^

Dat viel te beschouwen als voorbereiding op de toekomst. Als er afgestudeerden in

ons midden verschijnen, schreef Vox Corporis in 1891, 'dan komen mannen, die vroeger

in onzen kring gerecruteerd, nu in werkelijken strijd zijn'.^'^ Dat was echt kuyperiaans

gedacht. Had de circulaire van 1878 de op te richten universiteit niet getekend als oefen-

school voor 'helden in het strijdperk der wetenschappen'.' De antithese verplichtte alle

calvinisten tot medewerking, ieder op zijn eigen terrein. Maar het was wel overal dezelf-

de strijd, die alle rangen en standen verenigde in één geloof Daarom moesten ze reke-

ning houden met elkaar, en de ander uitnemender achten dan zichzelf De student J.J.

Esser drukte dat op zijn wijze uit, toen hij in 1887 de stelling verdedigde: 'matig gebruik

van sterken drank, anders dan om redenen van gezondheid, is in ons land in strijd met de

liefde tot het volk'.^'^ Dat zou dan invloed moeten hebben op de stijl van het studenten-

leven. Maar helaas, schreef ds. J.C. Sikkel vijfjaar later, het is er nog ver vandaan, dat de

Vrije Universiteit ons getoond heeft 'wat een gereformeerd studentencorps, dat uit Je-

zus' gemeente opkomt, betekent en vermag'.^'^ Lohman wijdde er zijn rede aan op de

jaarvergadering van de Vereeniging in 1892: 'Waarom studeren aan de Vrije Univer-

46 EEN HOEKSTEEN IN HET VERZUILD BESTEL

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen