Studentenalmanak 1928 - pagina 119

EN DE IDEE VAN DEN KULTUURSTAAT 111

taak van kultuurdienst te stellen, die zich zonder bemid-

deling van het recht zou laten vervullen.

Of wel men moest opnieuw de universaliteit der rechts-

gedaohte poneeren, maar dan opnieuw den wezenszin des

rechts vernietigen, de rechtsgedachte volledig relativeeren.

Of tenslotte men kon een eigenaardig dualisme in de

rechtsgedachte zelve brengen, waarbij men een wijsgeerig

onderscheid ging maken tusschen recht in formeelen en

materieelen zin. Het recht in materiëelen zin zou dan de

materiëele rechtsgedachte in eigenlijken zin tot uitdrukking

brengen; het recht in formeelen zin, dat men dan vooral

in het z.g, administratief recht vond belichaamd, zou bloot

de algemeene kultuurtaak van den staat dienen, doch in

de „vormen" des rechts.

De eerste weg kon voor het moderne rechtsbewustzijn,

met zijn sterk sprekend persoonlijkheidsideaal nauwelijks

meer in aanmerking komen. Den ouden politiestaat wenschte

niemand meer terug. Meer dan dit. Ook de oude overheids-

idee, het bolwerk van de onderscheiding tusschen publiek

en privaatrecht, kon voor het modern humanistisch bewust-

zijn geen stand meer houden. Met de overheidsidee moest

ook het oude natuurrechtelijk begrip van het subjectieve

recht over boord worden geworpen. Met het subjectieve

recht viel ook het oude begrip der rechtspersoonlijkheid,

dat de Duitsche staatstheorie had toegepast, op de staats-

persoonlijkheid, om den staat tot een zelfstandig juridisch

wezen te kunnen construeeren. De staat kon voor het forum

van het modern humanistisch rechtsbewustzijn nog slechts

als een objectieve rechtsordening worden gevat (zoo Kelsen

CS.) of wel als een bloot feitelijke concentratie van machts-

middelen (zoo Duguit), waarin geen zelfstandig gerechtigd

overheidsambt, geen zelfstandig subjectief recht meer be-

stond, maar alle leden der rechtsgemeenschap gelijkelijk in

een genivelleerde positie onder de rechtsnormen werden

gesteld.

En ziedaar hoe we plotseling het hart hebben getroffen

van de moderne leer der rechtssouvereiniteit, de rechts-

I

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen