Studentenalmanak 1960 - pagina 213

wordt uit de aard der zaak veel moeilijker wanneer er sprake is

van een personale stoornis, d.w.z. van die stoornissen die juist ten

nauwste met de intrinsieke opbouw van de „persoon" samen-

hangen. Voor zover wij kunnen zien is dan ook meteen de objec-

tiveringsmogelijkheid sterk gereduceerd.

Het blijkt dan echter vaak dat de patiënten toch naar de oorzaak

van hun ziektebesef zoeken en dat zij deze plaatsen buiten hun

eigen personale aangelegenheden, hetzij in de lichamelijke, hetzij

in de sociale sfeer. De meeste psychotische patiënten hebben dan

ook, althans in het acute stadium van hun ziekte, geen duidelijk

ziekte-inzicht. Zij beginnen meestal met aan de omgeving een

duidelijke erkenning van hun geestelijke gezondheid af te dwingen.

In de eerste phase van de worsteling met de psychose neigt de

patiënt er dan ook vaak toe zichzelf als de gezonde bij uitstek voor

te stellen. Er is hier echter al sprake van een duidelijk verdringings-

proces. Niet alleen kan de zieke moeilijk tot objectivering komen,

maar hij mag en wil dat ook niet. Wanneer hij het doet verliest

hij daarmede direct de greep op zichzelf. Ziet de omgeving zich

gedwongen toch de patiënt duidelijk te maken dat hij ziek is, dan

sluit de patiënt zich in zichzelf op. Het is dan ook meestal veel

beter deze vraag niet direct met de patiënt door te spreken. Het

ziektegevoel geeft hem in de regel toch wel aanleiding de hulp

van de arts in enigerlei vorm te aanvaarden, juist omdat hij in

zichzelf slechts onmacht en dreigende gevoelens van verwarring,

verbrokkeüng en overmeestering door de psychose ervaart. Schulte

noemt in dit verband het voorbeeld van een schizophrene ver-

pleegster die verklaarde: „Moeder, weet U wel wat het betekent

een waanzinnige dochter te hebben?". In een dergelijke uitspraak

komt de hele tragiek van een beginnende psychose tot uitdrukking.

Het blijkt wel dat men het probleem van het ziekte-inzicht niet

onder één aspect kan behandelen. Er doen zich immers ook de

omgekeerde verschijnselen voor, bijvoorbeeld bij de hypochonder

die zich zelf, in tegenstelling tot zijn omgeving, al te gemakkelijk

ziek verklaart.

Het is deze ingewikkeldheid, die het nodig maakt de eigen structuur

van ziektebesef, vaag vermoeden en gevoel van vitale gestoordheid,

zo duidelijk mogelijk te differentiëren. Bij de chronische patiënten

ziet men vaak bepaalde kanten van het ziekte-inzicht toch weer

naar voren komen. Men redt er zich dan uit door te verklaren dat

ook bij elke geesteszieke een gezonde kern aanwezig is. Ook hier

stuit men weer op tal van vragen. Is het inderdaad mogelijk dit

209

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen