Vrije Universiteitsblad 1950 - pagina 33

r

Nummer i£S j Mei i9i"o

VRIJE UNIVERSITEITSBLAD MAANDELIJKSE MEDEDELINGEN Orgaan van de Vereniging voor Hoger Onderwijs op Gereformeerden grondslag Amsterdam / Keizersgracht i66 Redactie Commissie: Prof. Dr F. W. Grosheide / Mr G. H. A. Grosheide / Prof. Dr D. Nauta / B. Faber Stuhken nor de redactie te zeoden aan: B. Faber / Keizersgracht i66 / Amsterdam.

^ .

Willem van den Bergh De man, wiens naam boven dit artikel staat, geniet bij ouderen in onzen kring genoegzame bekendheid. Hun behoef ik niet te vertellen, dat hij in den kerkelijken strijd van de vorige eeuw een belangrijke plaats heeft ingenom^en. Zij kennen hem als den man, dien men gekenschetst heeft als het geweten der Doleantie. Het zou te betreuren zijn, wanneer zijn naam bij de jongeren onder ons in vergetelheid geraakte. Het feit, dat hij nu honderd jaar geleden geboren werd, geeft mij gerede aanleiding hem in herinnering te brengen. Dit mag gebeuren in ons blad. Want Van den Bergh moge in de kerkehjke geschiedenis een gewichtige rol vervuld hebben, hij heeft toch ook van nabij met onze Universiteit te maken gehad. Hij werd te 's-Gravenhage, waar zijn vader notaris was, 25 Febr. 1850 geboren. In Leiden studeerde hij, zowel rechten als theologie. In beide faculteiten zette hij op zijn studiën, die elders, ook in het buitenland, voortgezet waren, de kroon door een eervolle promotie. In den zomer van 1878 verwierf hij den doctorsgraad in de rechten op een proefschrift over: 'De strijd tegen de prostitutie in Nederland'. Ruim een jaar later volgde zijn dissertatie op theologisch terrein, handelende over: 'Calvijn over het Genadeverbond'. Nog in het -jaar 1879 verbond hij zich als predikant aan de gemeente van Schaarsbergen in de nabijheid van Arnhem. Hij bleef in dezelfde buurt, toen hij in October 1884 zijn intree deed te Voorthuizen. Aldaar en in heel die omgeving heeft hij vervolgens leiding gegeven aan de beweging, die in de kerkgeschiedenis der vorige eeuw bekend staat als de Doleantie. Mr Dr Willem van den Bergh was een innemende persoonlijkheid met een hoogstaand karakter, ernstig en buitengewoon consciëntieus. Hij vreesde God en leidde een biddend leven. Reeds als student

schaamde hij zich niet voor zijn overtuiging uit te komen. Hij dacht principieel. In een van zijn stellingen, die hij toevoegde aan zijn theologisch proefschrift, sprak hij uit, dat volkomen zelfstandige beoefening der wetenschappen onbestaanbaar is. Hij was er echt de man naar om de idee van de Vrije Universiteit, die zich gebonden weet aan de Gereformeerde beginselen, te verdedigen. Voor haar goed recht is hij dan ook meer dan eens in het krijt getreden. Hij betreurde het, dat zulk een Gereformeerde Universiteit niet vijftig jaren eerder tot stand was gekomen. Geen wonder dat een man als hij in aanmerking kwam om nauwer dan anderen aan onze Universiteit verbonden te worden. Toen in 1882 de behoefte gevoeld werd aan een katheder voor wat men toen noemde de praktische vakken, beval de Theologische faculteit den predikant van Schaarsbergen aan als den meest geschikten candidaat. Hij heeft echter een benoeming als hoogleraar afgeslagen en Hoedemaker heeft toen de praktische vakken op zich genomen. Van den Bergh dacht niet hoog van zichzelf. Zijn wezen werd in hoge mate gekenmerkt door nederigheid. Men meende, dat hij als curator van de Vrije Universiteit op zijn plaats zou zijn. Het heeft blijkbaar moeite gekost hem t o t het aanvaarden van een benoeming te bewegen. 30 Juni 1886 deden Directeuren bericht aan Curatoren, dat hij 'eindelijk' zich bereid had verklaard in hun college zitting te nemen. Niet lang daarna bracht het heengaan van Hoedemaker de Theologische Faculteit in ongelegenheid. Het was niet gemakkelijk een plaatsvervanger te vinden. Als tijdelijke oplossing ging men er toe over twee predikanten-curatoren. Van den Bergh en Van Schelven, bij het geven van onderwijs in te 2089

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen