Vrije Universiteitsblad 1970 - pagina 14

Vervolg van pag. 11

democratisering €^mdat ,,democratisering" óók een modewoord is, óók bij de kretologie behoort, is het zaak er op aan te dringen, dat iedereen die deze term hanteert precies zegt wat hij er mee bedoelt, welke structuur hij ,,gedemocratiseerd" wil hebben en hoe die structuur er dan precies gaat uitzien. Er zijn structuren waar volledige democratisering onmogelijk is: een ziekenhuis kan de patiënten geen medezeggenschap geven in beheer, beleid en behandeling, het gevangeniswezen moet gehumaniseerd worden, maar men kan moeilijk de gedetineerden bij het benoemingsbeleid betrekken. Elke structuur is nu eenmaal eigensoortig. Dat geldt ook van de universiteit als geheel en van de diverse universitaire secties. De universiteit is een andere verschijning dan de staat en de onderneming en de universitaire sectie studentenhuisvesting is een gans andere dan een die onderzoek plant. Menig eerstejaars student zal veel zinnigs kunnen zeggen over de studentenhuisvesting, maar men belandt in de idioterie als men de eerstejaars studenten medebeslissingsrecht geeft ter zake van onderzoekplanning en computeraankoop.

Melen heeft democratie wel omschreven als georganiseerd vertrouwen. Er zijn slechter definities van gegeven. Soms krijgt men de indruk, dat de democratiseringsbeweging in de studentenwereld georganiseerd wantrouwen is, waarbij op voorhand wordt aangenomen, dat degenen die door haar als machthebbers worden aangeduid niet van goeden wille, wellicht niet eens te goeder trouw zijn. Ja, dat zelfs niet kunnen zijn. Die zogenaamde machthebbers, die zogeheten establishment-figuren, zullen in de roep om democratisering een authentieke boodschap uit de jonge generatie moeten beluisteren en dankbaar moeten zijn, dat in die generatie een kritische gezindheid bestaat. Zij zullen zich zelf moeten verbieden geïrriteerd te raken. Zij zullen ook dan vertrouwen moeten geven, als er een serieuze kans is, dat dit beschaamd wordt, bat ook, omdat het hun eigen kinderen zijn die muiten. Van de andere kant mag verlangd worden, dat de agressieve jongeren die zogenaamde machthebbers een eerlijke kans geven om hun vertrouwen te verwerven, om te bewijzen, dat zij redelijke hervormingen willen steunen.

^ ^ o k een democratisch bestel dat de mooiste organisatie van het gaafste vertrouwen is, kan niet zonder gezag. Dat gezag dient zich evenwel steeds weer waar te maken. Het moet zich voorts laten ge-zeg-gen door de evangelische normen en helder weten, dat gezag dat de dialoog niet voert, ontaardt tot macht zonder meer. En macht zonder meer, door wie dan ook uitgeoefend, is gevaarlijk spul. Wie geen gezag wil, wil niet de democratie, maar de anarchie. Die kan als folklore fascinerend zijn, maar is ook voor een universiteit verwoestend. Wanneer men tenminste eraan wil vasthouden, dat een universiteit een instituut is, dat wetenschap wil overdragen en scheppen. Wie de universiteit alleen of hoofdzakelijk ziet als injectiecentrum voor maatschappelijke vernieuwing, wat zij overigens óók moet zijn, miskent haar doelstelling. Zij leidt tandartsen op, niet om president Nixon ter zake van Vietnam een paar kiezen te trekken, maar om de wille van het gebit van Jan Jansen en Marietje Pietersen. Als ik een nieroperatie moet ondergaan, vind ik het prettig als de chirurg in het universitaire milieu heeft vernomen wat er in Angola en in Mozambique en in Biafra aan de hand is, maar primo hoop ik, dat de universiteit hem bijgebracht heeft wat er met mijn nieren aan de hand is. En ik heb liever dat hij met een spandoek wat onhandig is dan met zijn operatiegarnituur.

MMe democratiseringsbeweging schiet haar doel voorbij, als zij de universiteit tot een eiland maakt in de maatschappij. Ook dan als dit eiland uitsluitend bevolkt is met mensen, die de maatschappij kritisch begeleiden. In de universiteitsleiding dient, ook al om bedrijfsblindheid te voorkomen, plaats te blijven voor vertegenwoordigers van de maat-

JI#e democratiseringsbeweging aan de Vrije Universiteit is nog een bijzondere grens gesteld. Ook zij die alleen aan de ooievaar en sinterklaas geloven, kunnen er studeren. Maar onderwijs mag alleen gegeven worden door mensen, die de reformatorische grondslag van de V.U. onderschrijven. Het is theoretisch mogelijk, dat de meerderheid der studenten een keer buiten-kerkelijk zal zijn. Was de V.U. een staat, dan zou dit consequenties voor de grondslag hebben. Nu houdt de democratie op, waar de grondslag in het geding komt. Het is nu eenmaal een universiteit met een bepaalde signatuur. Wie die weg wil hebben, breekt in bij zijn gastheer. Hij of zij kan aan vele andere instellingen van hoger onderwijs terecht, waar die signatuur niet wordt gevoerd.

1 ^ ^ zullen er aan de V.U. waarschijnlijk met de democratisering wel komen. Het woord heeft een geliefde klank bij de calvinist. De scherpslijper is bij hem niet gauw verdacht; indertijd hadden de scherpslijpers zelfs een geweldig prestige bij hem (dat is gelukkig wat over). Er is veel meer begrip voor het onbehagen van de rebellerende jongeren dan die zelf aannemen. Er valt ook naar het oordeel van vele gezagsdragers wel een en ander te democratiseren. En er is een zeker esprit de corps: wij met z'n allen houden van de V.U. en willen, dat die douchefris, gerenommeerd en met een fijne sfeer haar weg vervolgt.

b 11

.r

B i r n ^ n n B U B i n w B M p lil IIIr wmei^""..

MPPg»»BwliliHis3S£-B!lgl Een recente opname van het

12

schappij. Die maatschappij kan dit ook eisen, omdat zij het universitaire leven financiert. Elk dienstmeisje, elke stratenmaker, betaalt mee aan de universiteiten.

V.U.-hoofdgebouw

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen