VU Magazine 1971 - pagina 88

m

magazine

'Een poging tot een 'biografie' van het blad ligt voor de hand, waarbij aandacht zal worden geschonken aan de wijze waarop het In de Nederlandse samenleving heeft gefunctioneerd. Niet uitgesloten lijkt het, dat het resultaat van onze case-study op een publikatie zal uitlopen'.

Waarom 'n boek? Dr. Bruins Slot moest overreed worden om het b o e k t e schrijven, waaraan hij op 't ogenblik bezig is, want - zo meldt hij openhartig in de inleiding z'n vrouw vond dat wel wat pretentieus: 'Zo belangrijk ben je nu toch ook weer niet geweest'. De eerste vraag, die dr. Bruins Slot in de inleiding van z'n boek opwerpt is dan ook waarom hij het schrijft. 'In de eerste plaats omdat de uitgever erom gevraagd heeft. Het argument is dan: je hebt de gereformeerden en anti-revolutionairen bewust gemaakt van de periode van voor de tweede wereldoorlog tot op de dag van vandaag. Je hebt daarbij een rol gespeeld in de politiek, in het verzet, in je krant 'Trouw' en ook een beetje in de kerk en je bent in de loop van je leven nogal van opvattingen veranderd en hebt daar in het openbaar duidelijk blijk van gegeven. Je hebt ook geprobeerd mee te helpen die veranderingen gestalte te geven. We willen wel eens van je weten hoe dat nu precies zit en hoe dat gegaan is. W e willen dus een politiek verhaal en een persoonlijk verhaal. Hoe is dat gegaan, wat zijn je overwegingen geweest, wat heeft de kerkelijke politieke ontwikkeling daarbij voor je betekend, wat zijn je principiële overwegingen geweest, wat heeft je milieu - afkomst en dagelijkse confrontatie met de mensen waar je het nauwst bij betrokken was - daarin gedaan?'

Telefoon Aan de inleiding ontlenen we ook: 'Tegen m'n vrouw zei ik dat toen de mensen nog geen telefoon kenden, er briefwisselingen waren tussen politieke figuren, waaruit men iets reconstrueren kon (...) Ik zei dus tegen mijn vrouw dat er toch wel wat inzat om je eigen verhaal te schrijven en dat zij gelukkiger zou zijn met een man die nog iets om handen had, als hij met pensioen ging, dan met één die niets uitvoerde. Dat sprak haar aan . . . ' 34

Prof. dr. L. W. G. Scholten

Ad Kuiper

Op een openbare vergadering ergens in Brabant - het mag Breda of Tilburg geweest zijn - sprak hij tijdens de bezetting in een stampvolle kerk. Op de eerste bank zat de S.D. Schouten zei wat hij te zeggen had: 'Onze wettige regering, waaraan we alleen maar te gehoorzamen hebben, zit in Londen.' Helemaal geen geknoei over de vraag of een bezettende macht overheid is. Natuurlijk is ze dat niet. Berghuis en ik hebben ieder op onze manier in navolging van Rutgers pamfletjes geschreven over Groen van Prinsterers uitspraak over 'De gekroonde rover'. Niets staat er in de Bijbel om degene die vandaag de wettige vorst verjaagt, morgen als een van God verordineerde macht te erkennen. Mag ik zeggen dat dit calvinistisch is? De calvinistische monarchomachen smeten de wettige vorst er uit als hij in plaats van herder der schapen, tyran werd. Zie de Acte van Afzwering van 1581. Antirevolutionairen zijn geboren uit het recht op revolutie. En zo was Schouten. Hij werd natuurlijk gevangen genomen. Je kreeg dan een 'Sachbearbeiter' die je verhoorde en behandelde. Schouten zei: 'Ik wil een bijbel hebben.' De Sachbearbeiter zei: 'Die krijgt u.' Maar die bijbel kwam er niet. Na e'én, twee weken werd Schouten weer verhoord. Hij zei tegen de Sachbearbeiter: 'U krijgt van mij geen enkel antwoord meer. U komt uw belofte niet na. U heeft mij beloofd een bijbel te geven en die belofte komt u niet na. Dus ik zeg niets meer tegen u.' Schouten kreeg geen pak slaag, gelijk bij deze nazi's gebruikelijk was, maar wel een bijbel. Ik denk dat die nazi's bang voor zijn ogen waren. Ogen zijn de wonderlijkste dingen in de wereld. Daar kan God of de duivel uit kijken. Daarom is Schouten er na een enorm concentratiekampleed zo goed afgekomen. En daarom zei hij tegen Koningin Wilhelmina na zijn terugkomst als vel over been: 'Ik ben niet veranderd en niet vernieuwd.'

Prof. dr. H. Smitskamp

Ik moet zeggen: Ik ben blij dat hij niet vernieuwd was, maar hij had wel wat veranderd mogen zijn. Dan was het in de a.r. partij ook anders gegaan in de laatste twintig jaar. Maar dat mogen Zijlstra, Berghuis, Biesheuvel en ikzelf - om van de doden maar te zwijgen - ons ook wel aantrekken.

Hoofdartikelen En nu 'De Standaard'. Helemaal afgezien van de bezetting had Colijn er op grond van zijn leeftijd behoefte aan een beetje hulp bij het schrijven van hoofdartikelen en driestarren te krijgen. Colijn begreep ook - en dat is een blijk van zijn gezond inzicht - dat men in de a.r. partij te lang in leidende posities bleef zitten, waardoor soms een hele generatie van bekwame mensen geen kans kreeg. Ongelukkigerwijze viel dit blijk van gezond Max Blokzijl na de oorlog voor zijn rechters

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen