VU Magazine 1972 - pagina 334

l^ÉÉL in het die dag voor een rijksdaalder gekochte pocket 'Rapport van de Club van Rome'. Immers daaruit wordt o.a. duidelijk, dat, zelfs al brak er nooit meer oorlog uit en al woei er nimmermeer een hoogspanningsmast om, er tóch het moment zal aanbreken als geschetst in de nachtmerrie. Want In toenemend tempo is de rinensheid - althans het welvarende deel ervan bezig de grondstoffen uit te putten (olie, aardgas en kolen), waarop auto's en elektriciteitscentrales draaien. Maar zonder energie kan de mens (de 'moderne' mens) niet meer leven. Drie citaten uit (naar keuze gezaghebbende) Nederlandse bron: 'De welvaart hangt (...) in toenemende mate af van een goedkope en ongestoorde voorziening in de energiebehoefte' (Regeringsnota 30 maart '72 van minister Langman).

PRIMAIR

ENERGIEVERBRUIK IN NEDERLAND

(Miljoenen Kgt. standaard kolenequivalent) Milj. Kgt . 70

| | | H | steenkolen ^ ^ ^ < ^ Olie

Aardgas - 1 70

63.3 60

-

60

-

10

50

41.9 40

54% 32%

30.7 30

24.8

22.4

53%

20 63%

l73%

32% 27%

'Energie was de sleutel voor economische 1955 1950 vooruitgang...' (dr. ir. H. Hoog, lid van de raad van Beheer van Shell in het tijdschrift Civiele Verdediging, april/mei 1971). 'Energie is het begin van alles. Dankzij energie is het heelal geschapen, dankzij de olievoorraad van de wereld over een energie kan onze economie zijn dagelijkse jaar of vier al op zou zijn. produktie en comsumptie volhouden. Ener- In dit licht bezien is het niet zo verwondergie is onmisbaar' (Kabouter Roel van Duyn lijk, dat de belangstelling van de Amerikain zijn binnenkort verschijnend 'Energie- nen voor alle door de Club van Rome aanboekje'). gezegde rampen het sterkst uitgaat naar Energie putte de wereld in 1970: uit olie de delfstoffenvoorraad in de wereld. Zij (voor 52%), uit aardgas (17%), en uit steen- zullen hun wijze van leven het sterkst 1(001 (31%). Hoewel men deze delfstoffen moeten veranderen wanneer alles uitgeput voor het overgrote deel uit de bodem haalt is wat op de wereld aan fossiele brandin arme landen, wordt het leeuwedeel stoffen in de bodem zit. Dat deze eens zullen opraken, staat vast. Het energieverervan gebruikt in het rijke westen. 'Een van de beste indicaties voor de rijk- bruik in de wereld loopt enorm omhoog. dom van een menselijke bevolking is de Verwacht wordt dat in het jaar 2000 de hoeveelheid energie die deze per persoon wereldbevolking jaarlijks meer dan vijfverbruikt,' aldus het Rapport van de Club maal zoveel energie zal verbruiken dan van Rome. Het Statistisch Jaarboek van de thans het geval is. V.N. geeft onthullende cijfers over de ver- Ook de cijfers voor Nederland liegen er deling van de bodembuit in 1969. niet om. In een nota van minister Langman Gemeten is het energieverbruik per hoofd enkele maanden geleden, werd de verin kilogrammen steenkoolequivalenten. Ge- wachting geuit dat het elektriciteitsvermiddeld verbruikt de mens 1804, zo leert bruik in ons land zich in tien jaar zal Verdit staatje. Maar verreweg de meeste men- dubbelen. De jaarlijkse stijging in Nedersen halen dat bij lange na niet. De Ethio- land lag de afgelopen 10 jaar al. bij de 10 piërs verbruiken b.v. gemiddeld slechts 23 procent. (Bedroeg het in 1960 nog slechts en de Nigerianen 29. 4165 MWe (Megawatt), in 1970 was dit De gemiddelde Nederlander haalde 4661 circa 9000.) Minister Langman: 'Indien en bleef daarmee zelfs boven het Euro- deze ontwikkeling zich voortzet, zou het pees gemiddelde van 3525. De Russen totale geïnstalleerde vermogen oplopen weten ook van energieverbruiken. Ze tot ca. 20.000 MWe in 1980 en tot ca. maakten gemiddeld 4199 op (boven het 80.000 MWe in het jaar 2000.' Europees gemiddelde), en de Chinezen Zoals het er op het ogenblik uitziet, zulgemiddeld 505. len Europa en de VS. deze energie voor Maar de kampioenen in energieverbruik een flink deel uit de olie moeten halen. zijn de Amerikanen. Zet u schrap: in de Shell-man ir. Hoog (al eerder aangehaald VS. was het gebruik per hoofd van de be- uit het tijdschrift Civiele Verdediging) vervolking 10.774. Uitgerekend is dat, wan- wacht zelfs dat het in toenemende mate neer alle mensen evenveel energie zouden uit de olie zal moeten komen. En Europa gebruiken als de gemiddelde Amerikaan, zal die olie uit de derde wereld moeten 22

"WM^

5% 1960

1965

1970

halen, vooral uit het Midden-Oosten. 'De olieproduktie van Europa bedraagt minder dan 500.000 barrels per dag vergeleken met een verbruik van 13 miljoen barrels per dag. Het verschil moet worden geïmporteerd. ' En dat gebeurt dan in reuzentankers, waarbij iedereen z'n hart vasthoudt voor de onvoorstelbare milieuvervuiling als er weer eentje een ongeluk krijgt. Trouwens ook voor olie- en aardgasboringen in Waddenzee en IJsselmeer (onmisbaar voor drinkwatervoorziening), zijn vele milieudeskundigen beducht. Nu heeft Nederland, door z'n gasbellen in het noorden, nog het geluk iets minder afhankelijk te zijn van olie-import dan andere rijke landen. Minister Langman gewaagde in zijn recente nota van een 'relatief gunstige' positie. 'Dit geldt vooral met betrekking tot de elektriciteitsproduktie, die dankzij het gebruik van aardgas nog slechts voor circa veertig procent op olie is gebaseerd.' Wel moeten de Groningers daarbij aan het idee wennen, dat hun bodem zakt. De dijken zullen moeten worden verhoogd om overstromingen te voorkomen. Maar het is van oudsher een pech meebrengende omstandigheid geweest, wanneer men bovenop kostbare delfstoffen bleek te wonen, zo leert de geschiedenis. De meeste oorlogen hebben wel iets met bodemschatten te maken, ook al beseften de meeste soldaten dit niet. De samenhang wordt wel ge' zien door de delfstofkundige VU-hoogleraar Uytenbogaardt (zie interview oP pagina 24), die zich derhalve is gaan in' teresseren voor polemologie. De Anneri'

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen