VU Magazine 1972 - pagina 96

verhuis parlcec

Geen traditie, geen ideologie, maar een o^ het Woord geënte intuitie d o o r dr. J.A.H.J.S. Bruins

" psmouü'ig gelegd ,: (en ook weer op te nemen). x Tarkett-lametparket"X.toeren ,./ met4 mrri dikke toplaag (geen fineer]r> Een'minimym aan dtiderhöud. 'XGunstigIn prijs, öaat eert oiensenteveri mee!

vö0rèUe parket Winneweer (Gr-l.tel'05902-1731*,telex 53609

Ook geschikt voor prerrnewoningen. Toegestaan irt-fiats (dooi'toepassing •v,an-geluiddempende tussenlaag). ',. • Gemakkelijk zelf téH^ggen/

Het onderwerp waarover de uitgever mij vroeg te schrijven heeft twee aspecten. Het is misschien niet helemaal goed aangeduid als ik zeg dat het een objectief aspect heeft, namelijk de christelijke verantwoordelijkheid in de politiek en een subjectief aspect namelijk mijn ervaring en beleving ervan, dat wil zeggen een doorblik door mijn leven heen vanuit mijn godsdienstige, kerkelijke en politieke belangstelling en activiteit. Deze zaken lopen een beetje door elkaar heen en een katholiek hoogleraar heeft dat ook wel eens tegenover mij aangeduid, toen hij mij iemand uit het gereformeerde kamp noemde die een eigen weg van evangelische inspiratie gegaan is. Het vreemde is - althans zo gaat het mij dat deze problematiek, namelijk die van het kamp waartoe je behoort en die van de eigen weg die je gaat en gegaan bent, sterker tot je doordringt naarmate je verder van de praktische politiek, als actueel daarbij betrokkene, afstaat. Je denkt er meer over na, je geeft je meer rekenschap van het waarom van je doen en van wat je gedaan hebt als je achter je loopbaan staat en het voorrecht hebt om nog in het volle bezit van je geestvermogens een beetje over de politieke problematiek - nationaal en mondiaal - in het openbaar mee te mogen filosoferen. Dit laatste werkwoord is natuurlijk niet wetenschappelijk bedoeld. En als je daarover nadenkt, dan ontdek je al gauw dat je leven en werken als gereformeerd mens beheerst zijn door de spanning tussen traditie en intuïtie. Ik sta daar in het gereformeerde kamp niet alleen m.

Kuyper Het gereformeerd volksdeel heeft in het verleden politiek praktisch helemaal en theologisch voor een groot deel onder de invloed van Abraham Kuyper gestaan. Wat Kuyper voor ogen gestaan heeft, is het herstel van een christelijke Nederlandse natie. De essentie van zijn leer vindt men in de zin die hij uitsprak in zijn inaugurele rede 'Souvereiniteit in eigen kring', waarme42

Slot

de hij in de Nieuwe Kerk in Amsterdam de Vrije Universiteit opende: 'Geen duimbreed is er op heel het erf van ons menselijk leven, waarvan de Christus, die aller Souverein is, niet zegt: Mijn!' Uit deze stelling moest noodwendig Kuypers antithese-leer voortvloeien, maar hij begreep zeer wel dat die leer een correctie behoefde, die hij vond in zijn leer der algemene genade (gemene gratie) en in zijn opvattingen over de pluriformiteit der kerk. Deze complexiteit leidde bij zijn volgelingen noodwendig tot eenzijdigheden en dus ook tot kritiek. Eén ver doorgevoerd christelijk organisatieschema was het gevolg van de antithese-leer. Velen dachten dat de antithese organisatorisch tot in het uiterste kon worden gerealiseerd, terwijl men miskende dat de antithese door de harten van de mensen loopt. Andere critici vonden dat de pluriformiteitsleer de katholiciteit der kerk aantastte. Gereformeerden geloven met het credo aan de katholiciteit der kerk. Kuyper onderscheidde daartegenover de kerk als instituut en de kerk als organisme. Weer anderen vonden dat zijn algemene genadeleer evolueerde naar natuurlijke Godskennis en natuurrecht. Calvijn had gesproken van 'vonkskes' die buiten de kerk overgebleven waren en Kuyper relativeerde zijn algemene genadeleer door te spreken van 'gelukkige inconsequenties' die er buiten het christelijk domein gevonden werden.

Niet rond Natuurlijk doe ik Kuyper tekort met deze summiere aanduidingen, maar ze zijn voldoende om aan te tonen dat zijn systeem niet rond was. Maar men moet, om heffl recht te doen, eveneens erkennen dat hij voor het eerst sinds Calvijn zijn Institutie schreef, een poging deed een stelsel te ontwerpen om een volksdeel dat sinds eeuwen buiten de cultuur had geleefd zich zijn culturele roeping weer bewust te maken. Vandaar ook de stichting van zijn grootste levenswerk de 'Vrije Universiteit', waarvan hij zich de grote mogelijkheden voor zijn

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen