VU Magazine 1973 - pagina 354

Installateur van: • centrale verwarmingsjnstallatjes • olie- en gasgestookte ketelinstallaties • airconditioningsinstallaties • technische leidingen in kantoorgebouwen, laboratoria, ziekenhuizen, tehuizen e.d.

NVA.T.I.B.A.-AMSTERDAM Nieuwe Prinsengracht 33-35

KREDIETEN voor ACADEMICI • kopen van een huis eventueel tot meer dan 100% v.d. k o o p s o m

•

praktijkovername

• associatie • zelfstandige vestiging Instituut v o o r Verzekerings- en financieringszaken voor Academici Barendrecht Postbus 23 Tel. 01806-2500*

wikkeld in de eerste eeuwen na de Reformatie, vooral in Duitsland met zijn Nicolai Paul Gerhardt en vele anderen, maar ook in Engeland. Engelse kerkliederen kenden we tot nog toe bijna uitsluitend uit de 19de eeuw en ze waren via de Hervormde bundel van 1938 erg populair geworden, maar ook dat was een eenzijdige greep geweest uit het rijke bezit van engelse hymns. Die eenzijdigheid is nu doorbroken. Dat wil niet zeggen dat deze bundel van het Piëtisme of Methodisme niet zou willen weten. Dat is zeker niet het geval, ook daarvan zijn de beste specimina vertegenwoordigd.

Vergaard uit alle streken . . . We noemden zoeven Duitsland en Engeland. Ja, wat zou je ook moeten beginnen voor het kerkelijk liedboek, als we bijvoorbeeld het Evangelisch Kirchengesangbuch, de Hymns Ancient and Modern, het English Hymnal en de Songs of Praise niet hadden. Maar daarnaast is ook gekeken naar Frankrijk (zelfs een lied van Racine!), naar de Scandinavische landen en de Moravische Broeders. Oecumenisch is het boek ook en dan niet alleen in aardrijkskundige, maar ook in confessionele zin. Onder de dichters van wie liederen zijn gekozen, zijn roomskatholieken, oudkatholieken, luthersen, hervormden, gereformeerden, christelijk gereformeerden, doopsgezinden, anglicanen, presbyterianen, baptisten en wat voor -anen en -isten de kerkelijke staalkaart meer mag bevatten. Organisatorisch bleek het (nog) niet mogelijk de Romana in Nederland achter deze bundel te krijgen. Des te verheugender is het, dat drie roomskatholieke dichters Huub Oosterhuis, Tom Naastepad en Matth. Verdaasdonck een belangrijke inbreng hebben gehad in dit Liedboek (21 liederen). Ze zijn om zo te zeggen, echt ingegroeid in de protestantse kerkliedtraditie. En omgekeerd zullen vele liederen uit dit boek hun weg weten te vinden naar roomskatholieke verzamelingen. Een duidelijke vooruitgang bij vorige bundels is ongetwijfeld ook de meer evenredige behandeling van de verschillende tijden van het kerkelijk jaar. Bij de 119 Gezangen was dat wel erg ongelijk uitgevallen: 3 adventsliederen, 16 kerstliederen, 10 liederen voor de lijdenstijd, 4 paasliederen, 3 liederen voor hemelvaart en zegge en schrijve 1 voor pinksteren. Bij het nieuwe Liedboek is dit aardig rechtgetrokken, dankzij een gelukkig aanbod van nieuwe liederen voor hemelvaart en pinksteren!

Dir M r R G den Hollander

38

magazine

zelfs dogmen- en cultuurhistorie mee bedrijven. Maar allereerst hebben we toch gedicht en gecomponeerd om gezongen te worden. En daar heb je melodieën voor nodig. Die zijn er, allereerst in het fonds van de kerk der eeuwen. Ook voor een aantal nieuwe teksten kon soms uit het rijke areaal geput worden van de psalmen van Geneve en de liederen van de Duitse Reformatie. Bij die laatste groep doet zich weleens de moeilijkheid voor, dat ze niet altijd eensluidend zijn overgeleverd, er zijn nog wel eens gegroeide of geforceerde varianten. Niet altijd heeft in het verleden ons de beste notatie bereikt. Geen eenvoudige materie, zelfs niet voor musicologen van professie. Er waren tal van factoren waarmee we hadden te rekenen. Soms moest de oorspronkelijkheid de doorslag geven, soms de internationale verbreiding, een enkele maal ook de goede smaak. En zeker heeft in alles meegespeeld de vraag van het praktisch haalbare. Voor wie er meer van wil weten verwijs ik graag naar het compendium op het Liedboek, dat over enkele maanden gaat verschijnen. Nu al vast dit: u kunt er zeker van zijn dat de beslissingen niet zomaar zijn genomen, maar dat de zaak van alle kanten is bekeken. Er blijven trouwens onder de oude bekenden en onder de nieuwe melodieën genoeg 'meezingers' over. En verder is er dan de platenset van de Prof van der Leeuw Stichting en zijn er de uitzendingen via radio en TV, die ons willen helpen de drempelvrees te overwinnen. Overigens, bizarre experimenten zult u in dit liedboek niet tegenkomen, noch in theologisch, noch in literair of muzikaal oogpunt. Natuurlijk zijn er een paar liederen waarin de naam van God niet voorkomt, maar bedenkt u dan, voor u alarm slaat, dat die naam ook in het boek Esther niet is te vinden en dat is nog steeds niet uit de canon geschrapt. De nieuwe melodieën nemen de draad van de afgeknotte traditie weer op, laten we zeggen, zo rond 1700, en brengen dan voorzichtig wat melodische, ritmische en harmonische expansie. Intussen hebben die componisten van nieuwe melodieën dan toch wel geluisterd naar de richtlijnen van Luther en Calvijn, die beide hoogstbegaafde en gezegende richtingwijzers, ook voor de kerkmuziek!

Sterke benen Zingt nu verheugd, stemt allen in!

I.V.A.

m

Het nieuwe Liedboek is zeker niet uitgegeven om bij de boekhandel in de etalage te pronken of in uw boekenkast. Men mag het natuurlijk ook lezen, je kunt er zelfs dacht ik uit catechetiseren en als het moet

Het nieuwe Liedboek een geschenk. Zonder twijfel. Maar er zijn gaven die tevens opgaven blijken te zijn. En kunnen we die aan? Kunnen we werkelijk leven uit deze rijkdom. We kunnen deze vraag gemakkelijk splitsen in een complex van vragen. Om

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen