VU Magazine 1977 - pagina 29

1 ^ magazine 27

A\ 1876

njFDR JAARGANG.

Wat speelde zich in de jaren die vooraf gingen aan de oprichting van de V U , honderd jaar geleden, zoal af? Net als de vorige maand ook nu weer een greep uit de Standaard. Ditmaal: december 1876

1V°. 1374

E STANDAARD. prijs per k w i r i i a i zonder b f t Z o n t J i g s b l a d : Vooï Amst«t)ara - 2 ^ 0 - — tnaco per post f 2.9Q. E n k c k \'nnun«TS 5 C t n t U B b e l BUTML

BCELi Sleawewitjk «7, iMStcNKn. DtrMtoitr-intttnr 7, H. KRTTTT.

Nieuw wetsontwerp lager onderwijs verwerpelijk ,,lsde wet, gesteld ze werd aangenomen zoo als ze daar ligt, voor ons aannemelijk, zonder verloochening van beginselen? Wij antwoorden daarop onvoorwaardelijk: neen! NEEN!" Na eerst op z'n dooie gemak, in afleveringen, het gehele wetsontwerp Lager Onderwijs van het ministerieHeemskerk plus de bijbehorende Memorie van Toelichting te hebben afgedrukt eri het „ langzaam, met kalmte té hebben gelezen en herlezen", komt De Standaard half januari met een oordeel. ,,Al worden we voor onver' zoenlijken en stokebranden gescholden. Neen! Al erkennen wij de poging om ons goed recht althans eenigermate te eerbiedigen. Neen! Al weten wij, dat de strijd die ons wacht nog heviger zal ontbranden dan voorheen. Want boven de vriendschap der menschen, boven ministeriële beleefdheid, bovendeellende van den strijd, gaat bij ons de heiligheid van het beginsel!" Welk beginsel? „ Wij verwerpen de scheiding van wetenschap en geloof en kunnen geen onderwijs dat op die scheiding berust voor ons voldoende achten. Een wet, welke, uit beginsel die splitsing aanneemt is, om dat beginsel, verwerpelijk". Volgens de filosofie achter het ontwerp, aldus De Standaard, kan „wetenschap aan het kind

gegeven worden, onverschillig wat de onderwijzer ten aanzien der onzienlijke dingen gelooft. Ja, erger nog. Even als de wetgevers van 1857gaat ook de tegenwoordige minister uit van de stelling dat opvoeding met het geloof in geen onverbrekelijk verband staat. Dat de minister zoo oordeelt, is hem niet euvel te duiden. Maar wel dat hij zijne opvatting voor de alleen ware, voor onbetwistbaar juist, voor allen voldoende houdt".

A-iwertentiëii: w n i tot iS r e c t i * 90 C M C !ed«« tege] diarbovea n O n t ; Aaavrage, o f v « r a i l « a r van ücfdetravcn 10 O n t p t r re^cL

In het ontwerp wordt voorzien in een verplichte schoolgeldheffing. Dat is niet gedaan om gelijkstelling tot stand te brengen tussen,, neutralisten en niet-neutralisten". Integendeel. Minister Heemskerk heeft gezegd het „noch billijk, noch grondwettig" te vinden, wanneer bijzondere scholen

zouden worden gefinancierd uit openbare middelen. De heffing moet worden beschouwd zoals briefport, wegof loodsgelden. Met staatsrechtelijke gelijkheid van neutralisten en niet-neutralisten heeft dat niets te maken.

Heden verschijnt bij KRUSEMAN &.TJEENK WILLINK:

De Wet op het lager Ooderwijs EN UBT

ONTWERP TOT HERZIENING DIER WET, ter TerselUUn? VSMA elkander gesteld. GEVOLto

DOOK CK

rtQt M.rcBta.

(-61)

Geef werkman vier dagen per jaar vrij ,,Bearbeid, het bestemde deel van het meerendeel der menschheid, vordert voortdurend tijden van ontspanning en de aanmoediging van onschuldige uitspanning, op vaste tijden mag daarom uit een zedelijk en maatschappelijk oogpunt als zeer nuttig worden beschouwd. Dit is een woord, aldus mr. S. L. P. uit Leiden op de voorpagina van De Standaard van 26 januari, ,,dat wij gaarne onderschrijven, want al zijn ons door den wijzen Schepper den nacht en den Rustdag als tijden van ontspanning geschonken, toch heeft de mensch die lang en hard moet werken aan uitspanning bovendien nog behoefte". Mr. P. stelt de zaak aan de orde nu op het ministerie van Justitie een wetsontwerp in

voorbereiding is, dat moet voorzien in een paar vrije dagen per jaar (gedacht wordt aan vier) voor werkende kinderen, jongelingen en vrouwen. De minister is hierover de Kamers-van Koophandel aan het polsen. Mr. P. wil deze zaak niet los zien van de afschaffing van de vrije kermisdag. Voorstander van die kermisdag is hij niet. Deze „dag van uitspanning wordt zoo vaak een dag en nacht van uitspatting". Anderzijds: „ Hebben dan zij die het meest de lasten des levens te dragen en het zwaarst en het langst te arbeiden hebben in den loop van het jaar geen uitspanning noodig? Kunnen niet de meer gegoeden hunne uitspanning nemen zoo dikwijls het hun behaagt en 's zomers voor dagen of weken met hunne gezinnen

de buitenlucht gaan genieten? En wat heeft nu de werkman, defabrieksarbeider, behalve zijn Rustdag dien hij zeker ook door wandelingen na kerktijd nog beter zou kunnen besteden?" De kwestie van de afschaffing van de kermisdag zou zijn opgelost, wanneer men de arbeider, net als in Engeland bij wet vierdagen per jaar vrij geeft. „Is het toch niet de opsluiting der arbeiders gedurende meer dan 12 urenper dag voor meer dan 300 dagen perjaar, welke altijd rechtmatige bezwaren tegen het arbeiden in fabrieken heeft uitgelokt en die alleen door den Engelschen wetgever op zoo uitnemende wijze, ook nog door zijn stelsel van korte werkdagen en vaste rusttijden, zijn opgelost?"

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen