VU Magazine 1978 - pagina 123

Uü magame 33

Vervreemding Bezien we de structuur van de onderneming, dan moet worden vastgesteld, dat die tekort schiet in het bieden van mogelijkheden tot beleving van vrijheid en verantwoordelijkheid. Dat geeft aanleiding tot gevoelens van onmacht en vervreemding. Ik wil niet zeggen, dat die op grote schaal leven; misschien leven ze zelfs wel te weinig, bezien vanuit het idee van de verantwoordelijke mens. Dat neemt niet weg, dat die gevoelens aanwezig zijn, ze zijn een deel van de werkelijkheid en de structuur van de onderneming geeft daar reden toe. Daarom is er aanleiding tot fundamentele kritiek. Een voorbeeld daarvan vormen de taken van de Ondernemingsraad. Daarvan wordt gezegd, dat de Ondernemingsraden de taak hebben bij te dragen tot het goed functioneren van de onderneming in al haar doelstellingen. Dat mag terecht van de Ondernemingsraden worden gevraagd. Wat niet deugt, is, dat de werknemers niet de mogelijkheid hebben om de doelstellingen van de onderneming mee te bepalen. Daarin voorziet de structuur niet. Daarom moet die structuur worden gewijzigd, opdat de mensen tot een reële en effectieve participatie kunnen komen. Willen de mensen verantwoordelijkheid kunnen dragen - daaigelaten of ze het ook willen - dan zal een aantal voorwaarden moeten worden vervuld. Dan moet er duidelijkheid zijn omtrent het karakter van de onderneming, omtrent de doelstelling. Dan moet de onderneming een structuur hebben die participatie mogelijk maakt en ook daartoe uitnodigt, dan moeten de mensen zich kunnen informeren over wat er omgaat in de onderneming, wat de perspectieven daarvan zijn.

Sociale groei In het kader van die visie op mens èn onderneming streeft het Christelijk Nationaal Vakverbond naar verdere

democratisering van het bedrijfsleven en naar sociale groei. We leven in een tijd van geringe mogelijkheden van economische groei; soms wenst men zelfs geen economische groei. Er zijn zeker mogelijkheden voor sociale groei. Een van die mogelijkheden is uitbouw van de medezeggenschap, onder andere door middel van werkoverleg. Want werkoverleg biedt mogelijkheden tot democratisering van het werkmilieu; dat is medezeggenschap aan de basis. En óp z'n werkplek voelt de werknemer zich het meest aangesproken en kan hij het best worden gemotiveerd. Daar in het bijzonder behoort hij mogelijkheden te hebben tot ontplooiing en tot het dragen van verantwoordelijkheid.

Commissarissen Het beleid van het CNV is er voorts op gericht, de participatie van de werknemers te versterken door middel van de Raad van Commissarissen en van de Ondernemingsraad. Gestreefd wordt naar een Raad van Commissarissen die het karakter heeft van een gemeenschappelijk bestuur, een benaming die niet mag worden verward met ,,arbeiderszelfbestuur". Want een zodanig bestuur verdraagt zich niet met onze visie, terwijl het de vraag is, of het wel past in een democratisch politiek systeem. De Raad van Commissarissen, zoals die wordt gezien door het CNV, heeft tot taak de doelstellingen van de onderneming en de hoofdlijnen van het beleid te bepalen; het nemen van beslissingen die voor de onderneming van vitaal belang zijn: benoemen en ontslaan van de directie, beslissen over de winstbestemming, het vaststellen van de jaarstukken. De Raad van Commissarissen moet in de gedachtengang van het CNV tenminste voor de helft worden gekozen door de werknemers. De Ondernemingsraad moet de bevoegdheid hebben om te adviseren aan de Raad van Commissarissen over de doelstellingen en de hoofdlijnen van het be-

leid. Op die manier kunnen de werknemers betrokken worden bij het bepalen van de doelstellingen, kunnen ze mee oordelen over de investeringen en invloed uitoefenen op hoeveelheid en kwaliteit van de arbeidsplaatsen bij de onderneming.

Leiding Die conceptie van de medezeggenschap in de ondernemingen laat voluit plaats voor een professionele leiding. Die blijft nodig, maar tussen de leiding en de Ondernemingsraad dient het overleg een centrale plaats te hebben en naar ons oordeel behoort de leiding deel uit te maken van de Ondernemingsraad, opdat het een afspiegelingsorgaan zal zijn van het geheel van de onderneming. Ieder lid van de Ondernemingsraad heeft in z'n functie van directeur, afdelingschef, tekenaar, schoonmaker of wat het ook moge zijn, een eigen taak en verantwoordelijkheid. Structureel hebben ze een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. Dat moet goed onderscheiden worden: de functionele verantwoordelijkheden én de structurele verantwoordelijkheid. Tenslotte zou ik willen opmerken, dat medezeggenschap niet kan betekenen dat ieder zich met alles zal bemoeien. In grotere organisaties moet medezeggenschap worden uitgeoefend op basis van delegatie en vertrouwen. Waar dat niet gebeurt, komt er van echte medezeggenschap niets terecht. Medezeggenschap is geen nieuw vraagstuk. Velen hebben zich met dat vraagstuk bezig gehouden; wij hebben het niet uitgevonden. In het jaar 1926 schreef Pieter Sjoerd Gerbrandy: ,,Verantwoordelijkheid en ook medezeggenschap te verzekeren naast nieuwe organisatievormen, het komt tot ons als eis van deze tijd". Ik denk dat de opgave van ónze tijd is medezeggenschap uit te bouwen, te verdiepen en in het algemeen beter te regelen, opdat mondige mensen samen verantwoordelijk zullen zijn".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen