VU Magazine 1978 - pagina 113

m magazine 23 Geen strafrecht BIANCHI: Het is prettig dat ook de heer De Gaay Fortman meent, dat de overheid tot elke prijs escalatie moet voorkomen. Ikzou dit nog sterker willen accentueren. Ik geloof, dat de overheid zelf tot terreur overgaat, indien ze deze regel niet in acht neemt. Ze heeft meer mogelijkheden o m escalatie te voorkomen dan de anderen. De overheid miskent zichzelf en overtreedt haar eigen bevoegdheden als ze zegt: z/y zijn begonnen. Er is nooit een begin van agressiviteit aan te geven. Een tweede punt is: serieuze kennisneming van de politieke punten die politiek gewelddadigen belijden. Het vervelende is vaak dat een overheid daartoe pas bereid is, wanneer die punten door middel van geweld naar voren zijn gebracht. De Zuid-Molukkers zijn hier een voorbeeld van. Ten derde: moet het strafrecht worden ingeschakeld bij het bestrijden van politiek geweld? Een moeilijke zaak, zeker als ik er over moet spreken, w a n t ik vind het strafrecht altijd al een weinig deugdelijk instituut. Het is een instituut dat meestal meer kwaad dan goed in deze samenleving teweeg brengt en wanneer het hier w o r d t ingebracht is h e t d a t h e l e m a a l . Want zo worden politiek gewelddadigen alleen als criminelen gedefinieerd. Daarmee w o r d t een criminaliseringsproces in werking gezet'dat in s o m m i g e landen tot verschrikkelijke zaken aanleiding heeft gegeven. Deze mensen hébben poli-

unt Ik i po het ven ch'resident Amin van Oeganda: „Er is in die landen geen mogelijkheid tot vreedzaam verzet, omdat de wegen daartoe eenvoudigweg niet bestaan".

Plnochet (links): Wat is terreur? Piochet of de aanval op Pinochet?"

tieke motieven en ik meen dat een van de kwalijke kanten in ons strafrecht is, dat aan het politieke aspect vrijwel geen aandacht w o r d t gegeven. Ons parlement bemoeit zich alleen formeel met het strafrecht en ik dacht, dat het wat dat betreft, politiek gezien ruimere bevoegdheden zou moeten hebben.

Wel strafrecht MULDER: U wilt misschien weten welke functie ik heb toegedacht aan het strafrecht bij het bestrijden van het terrorisme. Ik kan niet beter doen dan te citeren uit een bijdrage die ik heb geschreven in een onlangs verschenen bundel over terreur, een opvatting waar ik nog helemaal achter sta. „Dat de overgrote meerderheid van de Nederlandse bevolking terrorisme een hoogst ernstige en verwerpelijke zaak acht, zal niemand willen betwisten. Nu kan men hier tegenin brengen dat de daders hier anders over denken en dat er geen reden is om de vraag óf terroristische criminaliteit ernstig is bij meerderheidsbesluit uit te maken. Het is in een democratisch geregeerd land inderdaad zo, dat het een aanzienlijke meerderheid is die krachtens de daar geldende spelregels voor de samenleving uitmaakt wat de - om met Pascal te spreken - 'waarheid aan deze kant van de Pyreneën' is. Bovendien past hier toch wel een beroep op een elementair rechtsbewustzijn. Ik begrijp niet, hoe politieke aspiraties het recht kunnen geven, om in een land waarmee men niet in oorlog is, doodonschuldige burgers weken achtereen te gijzelen en sommigen van hen, volkomen willekeurig van het leven te beroven. Het feit dat dit besef blijkbaar bij sommigen ontbreekt, demonstreert de noodzaak van normbevestiging door sanctie-toepassing." Waarom is dat strafrecht nu nodig? Omdat, dacht ik, het strafrecht met de middelen waarover het beschikt, nl. de straffen, momenteel het enige instrument is waarover w i j beschikken o m de ernst van een bepaald verschijnsel uitte drukken. Stelt u zich een rechter voor, die dat middel niet zou hebben, dan zou zijn gamma ter beoordeling van het gedrag ongeveer hier in liggen dat hij zou moeten z e g g e n : „ 0 / f / s nogal erg", „dit is nogal heel erg" en „dit is héél erg". Daarmee zou het dan zijn afgelopen. Ik kan u degarantie geven, d a t o p deze wijze de mogelijkheid o m werkelijk weer te geven wat de ernst van het strafbaar gebeuren is, bijzonder snel zou zijn uitgeput. Dat geldt ook voor het politieke delict, voor terrorisme. In de tweede plaats is het strafrechtelijk apparaat, hoe men daar ook over mag denken, uitnemend geschikt o m te relativeren. Je kunt verschil maken tussen de één en de ander. Het beste voorbeeld vormen berechtingen van de kapers van Wijster en de gijzelhouders in A m sterdam. Die laatsten zijn er met enkele jaren van af gekomen, de mensen van Wijster hebben veertien jaar gekregen. Iedereen heeft dat geaccepteerd. Waarom? In ernst ging Wijster Amsterdam ver te boven, doordat daar drie sjachtoffers zijn gevallen. Laten w e dat niet vergeten. Tijdens de discussie merkte de heer Mulder over de functie van het strafrecht onder meer nog het volgende op: Voor mij heeft het strafrecht primair een symbolische functie. Je kunt uitsluitend door de ernst van je straf de ernst van je afkeuring duidelijk maken. Straf fungeert, volgens juristen van mijn slag, als normbevestiging. Ik geef toe dat dat misschien niet zo'n bevredigende situatie is, aan de andere kant vind ik het ook niet zo bevredigend om mensen o m te turnen. Als een terrorist als terrorist de gevangenis in wil gaan is dat best; als hij er uit wil gaan als terrorist is dat ook best, met dien verstande dat wanneer hij opnieuw daden van terreur bedrijft, ik hem o p n i e u w oppak.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen