VU Magazine 1979 - pagina 362

IZJ magazine 8

'ruzie maak je alleen met mensen die belangrijk voor je zijn'

gezin er op uit is (bewust, onbewust) om hem kwaad te maken. Of de therapeut kan bij zichzelf nagaan of zijn ergernis voortkomt uit machteloosheid om veranderingen in het gezin te bewerkstelligen. Het is dus in de eerste plaats de persoon van de therapeut die een belangrijke faktor is in het therapeutisch gebeuren, naast de school of richting die hij aanhangt. Methodieken zijn aan te leren, maar .,wat je altijd met je meedraagt is je persoon als therapeut" zegt Ed Wever.

Wie is er nu patiënt? Gezinstherapie is in vele settingen mogelijk. Aard en ernst van de problemen bepalen wie waar terecht komt. Dat kan zijn op een bureau voor levens- en gezinsvragen, een polikliniek of een medisch-opvoedkundig bureau. Of een psychiatrische inrichting. Ed Wever: ,,Ik denk dat ook daar gezinstherapie een waardevolle funktie kan hebben. Stel je voor: iemand wordt in psychotische toestand, of als onhandelbaar, aangemeld bij een inrichting. Wat je vaak ziet is dat de aangemelde patiënt als het enige probleemgeval in de familie wordt gezien. Juist dan is het belangrijk het hele ,,relatie-systeem", het hele gezin uit te nodigen en uit te vissen hoe het zo ver heeft kunnen komen. Zo iemand is een symptoom van de totale problematiek die in een gezin speelt."

toeschrijft dan wel dat elk een deel van de problematiek op zich neemt. De therapeut kan dan een inschatting maken en proberen te konkretiseren. De gezinsleden komen vaak met vage omschrijvingen als: ,,Tja, hij is ineens zo vreemd gaan doen". De therapeut probeert de familie dat ,,vreemde" gedrag nauwkeurig te laten omschrijven. Vervolgens kan hij de .,probleempersoon" uit z'n rol van gestigmatiseerde patiënt halen door er op te wijzen dat niet hij er een patent op heeft, maar dat het om een relationeel probleem gaat waar elk gezinslid het zijne aan bijdraagt. De ervaring is dat tegen zo'n benadering gemord wordt. Het gezin heeft de patiënt jarenlang z'n rol laten spelen en wordt nu ineens zelf als de patiënt aangewezen. De therapeut buigt dus de kijk op een probleem om. Hij laat zien dat het gedrag van de patiënt een funktie heeft in het gezin.

Wegwissen Je kunt het negatieve stempel dat op de kliënt rust wegwissen door aan te tonen dat zowel de kliënt als zijn familie vóórdelen ondervinden van die rol. De kliënt omdat hij in zijn rol geen verantwoordelijkheid meer hoeft te dragen. En het gezin omdat het probleem is teruggespeeld op één persoon, voor de anderen dus onschadelijk geworden.

Ruzie als je iemand belangrijli Hoe gaat een gezinstherapeut te' vindt werk? Het gezin Jansonius komt bij de theraHet gezin is uitgenodigd. De therapeut gaat nu proberen zoveel mogelijk inlichtingen te verzamelen over de manier van omgang van de gezinsleden. Een startvraag kan zijn: ,,Hoe zien jullie het probleem?" Elk gezinslid zal dat op z'n eigen manier ervaren, maar toch geven de antwoorden inzicht in de mate waarin men het probleem aan één gezinslid

peut. De moeilijkheid? Er wordt voortdurend ruzie gemaakt en het gezin komt niet los van een verwijtende sfeer. Een afbrekende manier van omgang. De therapeut probeert nu aannemelijk te maken dat allen dóór het ruziemaken elkaar laten zien hoeveel ze om elkaar geven, anders zouden ze niet zoveel energie in elkaar investeren. Dat doe je alleen maar als je ie-

mand heel belangrijk vindt. Zo'n ombuiging van het probleem, zo'n herdefiniëring werkt beter dan een moraliserende toon in de trant van: ,,Nou moeten jullie toch maar eens ophouden met al die ruzies."

Geertrui redt het gezin Het gezin van mevrouw Bakker, haar vriend Johan en haar zestienjarige dochter Geertrui, het laatste kind dat nog thuis woont, is een gezin dat in steeds wisselende samenstelling een moeilijk en chaotisch leven achter de rug heeft. ,,Me vrouw Bakker heeft diverse psychiatrische opnames achter de rug en is van haar man gescheiden. De kinderen - ook de jongste dochter - zijn voor een deel in tehuizen opgegroeid. Een van de problemen is dat Geertrui absoluut niet met de vriend van haar moeder kan opschieten. Ze hebben enorme ruzies, waarin Geertrui scheldt en tiert en Johan meestal zijn mond houdt, zich onderwijl bezinnend op tegenmanoeuvres. Hij houdt bijvoorbeeld 's avonds de deur op slot, omdat Geertrui dreigt weg te lopen. Na een moeilijke en gespannen eerste taxatiezitting beseft de therapeut dat hij een slechte start gemaakt heeft. Hij heeft geprobeerd orde in de chaos te scheppen, maar dat is hem niet gelukt. Geertrui lijkt meer dan ooit besloten om weg te gaan. Voor de tweede zitting bezint hij zich op een andere strategie. Hij besluit het moeilijk verteerbare gedrag van Geertrui in een positief daglicht te stellen. In die zitting stelt hij dan ook dat Geertrui door ruzie te maken met de vriend van haar moeder een hele positieve bijdrage levert. Zij voorkomt dat ze tussen haar en Johan in komt te staan, dat ze een concurrent van haar moeder wordt. Door steeds heel agressief op hem te reageren, houdt ze hem op een afstand. Daarmee levert ze haar bijdrage aan het voortbestaan van het gezin. Daarmee redt ze het gezin. Als de therapeut is uitgesproken

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen