VU Magazine 1981 - pagina 113

dat tweezijdige proces. Het gaat erom dat ook de Sovjet-Unie en het Warschau-pact zal volgen. Levert het geen resultaat op, dat is erg belangrijk, dan stoppen we. Dat vind ik zelf iets te snel gezegd. Ik stop niet zo gauw als ik aan iets begin, maar (hilariteit) nou ja, laat ik hier even stoppen. Faber: Er wordt gesproken in Europa over de introduktie, de beslissing is zelfs al gevallen, van 572 middellange afstandsraketten. Stel nu dat in overleg met de bondgenoten het mogelijk zou zijn het aantal van 572 terug te brengen tot 300, maar Nederland zou er dan wel 10 moeten aksepteren op Nederlands grondgebied. Wat doet u dan? Den Uyl: Ja, een beroemde vraag, ik had ' m zelf ook al 'ns bedacht (hilariteit), ja ik vind het ook 'n rotvraag om te beantwoorden. Dit gaat niet tegen Faber persoonlijk. Natuurlijk is dat een ontstellend moeilijke afweging. Maar wat die 572 nieuwe kernraketten betreft, de Partij van de Arbeid stond op het standpunt dat geen besluit had mogen worden genomen alvorens onderhandeld was met de Russen, juist omdat het zo belangrijk is. Dat heeft de NAVO verworpen. Helaas ook de Nederlandse regering. Daardoor is een nieuwe situatie ontstaan. Op grond van onzeopstelling dat het een foute beslissing is geweest ben ik niet bereid in een situatie als meneer Faber aangeeft te zeggen, zet er maar tien hier neer. Ik geloof dat er veel meer kracht uitgaat in de noodzakelijke en af te smeken onderhandelingen tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie over die middellange afstandsraketten, dat men komt alsnog tot een niet-plaatsen. ik hoop ook op een volksbeweging in de Sovjet-Unie om te stoppen met die 3-20 (brrrr). Ja natuurlijk, die volksbeweging hebben we heus hard nodig, als we hier iets willen bereiken, dan zullen we ook daar wat moeten bereiken. Dat oetekent dus dat ik zeg dat, omdat je je politieke beslissingen moet staven, een foute beslissing van de NAVO betekent: niet meedoen met plaatsing van die zaken. Voorzitter: Tér verheldering wil ik graag het voorgaande samenvatten om u voor te leggen of ik het goed begrepen heb. Als het gaat om de invloed van Nederlandse stappen op het buitenland dan gaat het dus niet alleen om de invloed op regeringsniveau, maar het gaat er wel degelijk om als ik het goed begrijp om de invloed die het op de bevolking van andere landen heeft, dat daar bewegingen kunnen ontstaan binnen de Sovjet-Unie, maar ook in andere Europese landen, waardoor eventueel op langere termijn daar zal plaats vinden wat u wilt hebben. Heb ik dat goed getaxeerd? Den Uyl: Dat is juist, waarbij inderdaad — dat zeg ik eerlijk — ik zit met het enorme probleem, dat ik graag bewegingen op gang breng in 't Westen, maar — ik zei dat zo even en ik zag wel die aarzeling daarop in de zaal, heel begrijpelijk — helaas is het zo datje in vu-Magazine 10(1981 )3 (maart)

hetWarschau-pact, in hetoostblok, dat njet mag verwachten. En dat compliceert de zaak op een ontstellende manier. Maar geen twijfelerover, mijn strategie is niet alleen 'n strategie van regeringen, dat is 't nooit, maar is altijd ook 'n strategie van de opvattingen van mensen, van bewegingen, van organisaties, en vooral ook van politieke partijen. Voorzitter: Dan wilde ik nu het woord geven aan de heer Faber om vragen te stellen aan de heer Lubbers en mevr. Beckers. Faber: Als je over het CDA praat, begin je uiteraard 'n principiële vraag te stellen (hilariteit). Meneer Lubbers, in het programma staat dat 't streven naar veiligheid moet worden onderworpen aan normen en dat betekent dat de militaire middelen niet in strijd mogen komen met de menselijke waardigheid, zo staat't er letterlijk. Maar de vraag aan u is, welke norm laat toe dat wij kernwapens in ons bezit hebben en eventueel wensen te gebruiken. Lubbers: De politieke vraag is, wat ik doe met het gegeven dat we op 't ogenblik kernwapens hebben, waarmee gedreigd wordt. Dan is het antwoord, dat de kernwapens in hun karakter zodanig zijn, dat wij verder gaan als de algemene opgave om de wapenwedloop terug te dringen, dat wij een bijzondere opgave hebben om de kernwapens geleidelijk terug te dringen, dan kan het zijn aan het eind van die weg ze uit te bannen. Dat is het antwoord (hoongelach).... Ik wil die vraag wel toelichten (gebulder in de zaal), eh, ik bedoel het antwoord. Falïer: Nee, nee, ik vind het antwoord heel duidelijk. Lubbers: U keek zo van, ja, wat moet ik ermee. Fat>er: Ja, precies, zo keek ik ook. Lubbers: Ik wou 'n aanvullende opmerking maken. Faber: 'n Aanvullende vraag van mijn kant, als't mag. Lubt)ers: Nou, dan wacht ik eerst. Faber: Het tweede punt. Als ik het programma lees van het CDA, dan vind ik dat er weinig veranderd is met het programma van vier jaar geleden. Mijn vraag is, was het programma wat u had en water nu ligt 'n goed programma om inderdaad die kernwapens de wereld uit te bannen? Wat is er dan gelukt? Is de situatie niet zodanig verslechterd? Dat is mijn taxatie daarvan. Hoe bent u ertoe gekomen om eigenlijk 'n soortgelijk programma te maken, gezien de ernst van de situatie? Lubbers: Ja, dat gaat voor 'n goed deel terug op onze ervaringen in de afgelopen 4 jaar en de ontwikkelingen ook buiten Nederland en daarover graag nog 'n paar woorden toelichting. Wat vu-Aula 20 januari 1981

Lubbers (CDA)

zijn onze ervaringen in het afgelopen jaar? We hebben getracht vanuit ons nu nog geldende program zoveel mogelijk te doen aan de terugdringing van de afhankelijkheid van de rol van kernwapens. Wat zijn de konkrete punten daarbij te noemen? Het is een balans van plussen en minnen. Wij hebben, als enige van deze tafel in de regeringscoalitie vertegenwoordigd, 't neen tegen het neutronenwapen laten horen. Dat is effectief geweest. (Hoon- en boegeroep). Punt twee. Nee, kijk, ik maak met u gewoon even de balans op. We hebben het al op handen zijnde besluit van de Lance aanvaard. We hebben anderzijds weer nee gezegd, ik kom dadelijk met 'n toelichting, tegen de nuclearisering van onze artillerie in Duitsland. We hebben — en daarbij kom ik aan 'n belangrlijs hoofdstuk uit de afgelopen periode, we hebben nu middellange afstandswapens — ik zou zeggen onderhandeld met ons eigen kabinet over hoever we konden komen over het kabinet heen in de bondgenootschap. U heeft net 'n interessante vraag gesteld aan Den Uyl met betrekking tot de middellange afstandsraketten. Laten we 't hier heel konkreet voor ons zien de 572. Ik vind dat ook'n moeilijke vraag. Ik heb over die vraag niet alleen theoretisch gedacht, maar ik heb ook zeer praktisch voor ogen gehad najaar 1979. En het heeft mij er inderdaad toe gebracht, dat maakt iets duidelijk van mijn strategie, dat ik de minister-president en de toenmalige minister van defensie de vraag voorgelegd heb: Indien Nederland met een beperkt aantal deel zou nemen, maken we dan een kans om het aantal van 572 zeer aanzienlijk te verminderen? Antwoord op die vraag was: Misschien dat er iets aan te knibbelen valt, maar onder de 500 komen we zeker niet. Toen heb ik gezegd, dan is voor mij het hoofdstuk gesloten. Maar daarmee wil ik ook aangeven iets van de politieke strategie, die te maken heeft van 't van fase tot fase proberen stappen te maken. Nu kom ik aan de hand van die geschiedenis tot uw vraag, hoe komt 't dat uw program, op bepaalde punten wat anders uitwerkt, maar toch kwa teneur en kwa politieke filosofieën en strategie zo lijkt op uw vorige Kernwapens

103

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen