VU Magazine 1981 - pagina 198

Taboe In het op nogal hoge toon geschreven stuk laat Brookman ook nader licht schijnen over de toespraak, die hij hield in De Rode Leeuw/ alvorens een deel van zijn gehoor ter Mozes-en-Aaronkerke toog. Het zogenaamde „vreemdelingenvraagstuk" zou z.i. uit de taboesfeer moeten worden gehaald. ,,Het is mijns inziens in deze sfeer beland omdat bestaande instanties, zoals politieke partijen, welzijnsorganisaties, enzovoorts, kennelijk geen raad weten met de ,,irrationele gevoelens" die bij dit vraagstuk een niet te onderschatten rol spelen. Door dergelijke emoties te negeren worden mensen die hiermee te kampen hebben nolens volens de fascistische en rascistische richting opgestuwd, waardoor zij het willoos werktuig dreigen te raken van extreme splintergroeperingen, zoals de Nationale Volksunie. Ik heb daardoor gepleit voor het bespreekbaar maken van deze gevoelens. Tevens heb 'ik mijn gehoor erop gewezen dat ik persoonlijk slechts ben tegen de grote aantallen — ,,de macht van het getal" — waarmee vreemdelingen Nederland binnenstromen. Ras, kleur, godsdienst of cultuur spelen daarbij geen enkele rol: integendeel, ik heb explicit vermeld dat de binnenkomst van uitheemse groeperingen in het verleden, zoals Portugese Joden en hugenoten zelfs een verrijking van de Nederlandse cultuur hebben betekend! Ik waarschuwde tegen versimpelde waanoplossingen die erop neerkomen dat er rond Nederland een soort ,,Berlijnse muur" gebouwd moet worden omalies wat vreemd is buiten te sluiten. Ten slotte wees ik op het rechtstreekse verband dat er bestaat tussen het ,,vreemdelingenvraagstuk" op nationale schaal en de ongelijke verdeling op wereldschaal van de welvaart tussen het geïndustrialiseerde Westen en de Derde Wereld; als een belangrijke oorzaak hiervan noemde ik het,,onchristelijk" materialistisch egoïsme van het Westen." Het klinkt in ieder geval gematigder dan de taal op het pamflet en de vraag of Brookman nog wel aan de VU gehandhaafd kan blijven, gaat voor velen dan ook minder sterk spelen wanneer hij een week later in het VU-huisorgaan „Ad Valvas" een soort openbare berouwverklaring iaat afdrukken. ,,Ten slotte betuig ik mijn diepe spijt over hetgeen ik geheel onbewust heb ontketend. Wanneer daardoor ook de l/ü, de faculteit en de vakgroep waaraan ik werkzaam ben in opspraak zijn gekomen, dan betreur ik dat uitermate. Ik geef voluit toe onvoldoende ingeschat te hebben welk een uitleg gegeven zou kunnen worden aan mijn spreken en handelen."

Berouw Nog sterker wordt de neiging om de boel nu maar te laten rusten wanneer Ad Valvas van 25 april een verklaring afdrukt van het College van Bestuur en een nog verdergaande verklaring van berouw van Brookman. Het CvB laat weten: ,,Aan de heer Brookman is duidelijk gemaakt dat zijn activiteiten hebben geleid tot begrijpelijke negatieve, sterk afwijzende reacties en op zijn minst als onzorgvuldig moeten worden gekenschetst. De heer Brookman heeft deze kritiek erkend en zijn spijt uitgesproken over het gebeurde (...) Het faculteitsbestuur, kennis genomen hebbende van deze verklaring van de heer Brookman betreurt het dat zijn eerdere verklaring bij sommigen de indruk heeft gewekt dat de heer Brookman zelf fascistische of rascistische ideeën zou propageren en stelt met voldoening vast dat dit niet het geval is." 180

En wat z'n werk betreft, Brookmans verklaring heeft ,,een belangrijk deel van de belemmering voor het weer op normale wijze door hem kunnen functioneren binnen de Vakgroep Geschiedenis en Maatschappelijke Aspecten der Natuurwetenschappen weggenomen." Brookman zelf laat weten: ,,Door mijn optreden — in de hand gewerkt door een te grote theoretische afstandelijkheid en onervarenheid in politiek handelen — is bij sommigen de indruk gewekt dat ik een voorstander zou zijn van extremistisch politiek handelen (..) De gang van zaken betreur ik des te meer daar ik totalitarisme, fascisme, racisme en politiek handelen in strijd met de mensenrechten, waarmee een en ander geassocieerd kan worden, op geen enkele wijze aanhang. Door dit alles heb ik besloten voorlopig van elk aktief politiek handelen af te zien en niet dan na mij geruime tijd bezonnen te hebben op politieke verschijnselen en mijn mogelijke bijdrage hieraan, mede in theoretisch verband, weer het terrein van de actieve politiek te zullen betreden. Als christen en wetenschapper onderschrijf ik de doelstelling van de VU en wil daarom graag bijdragen tot herstel van de goede betrekkingen door een open discussie met leden van de VU-gemeenschap aan te gaan, waarin ik ook rekenschap afleg van mijn activiteiten die tot deze opspraak hebben geleid." De zaak lijkt gesust, althans aan de bestuurlijke oppervlakte. Wie zal een berouwvolle zondaar, die belijdt een politieke sukkel te zijn geweest, nog willen ontslaan, zo dat al zou (moeten) kunnen? Want dat is ook nog een punt. De Telegraaf (27-3-'80) achtte de maatschappijvisie van de jonge doctor inderdaad ,,niet bijzonder fris". ,,Maar de vraag is of een bedenkelijk politiek engagement iemand ongeschikt maakt voor wis- en natuurkundige arbeid aan een instelling voor hoger onderwijs." En zoals voorspelbaar wees het blad op de protesten van „linkse opiniemakers ' toen enkele bestuursleden van de VU te kennen gaven (dit moet zijn: het bestuur) dat communisten niet op deze universiteitthuishoorden.",,De kreet,,Berufsverbot" was niet van de lucht." (voor alle duidelijkheid overigens: er worden aan de VU geen CPN-leden benoemd; ze mogen er alleen studeren). De kous bleek overigens niet afgebreid. ,,0p de faculteit wiskunde en natuurwetenschappen is het niet rustig," schreven enkele studenten in Ad Valvas van 23 mei '80:,,Iemand die een dusdanige naïeviteit t.a.v. politiek aan de dag heeft gelegd is ongeschikt om onderwijs te geven in de geschiedenis en maatschappelijke aspecten van de natuurwetenschappen. Het komt neer op het aanstellen van een blinde als stuurman op een schip. Tevens staan Brookmans opvattingen (waar hij grondwettelijk recht op heeft) studenten zo tegen dat ze geen onderwijs van deze man wensen." En het wezenskenmerk van de 100jarige Vrije Universiteit werd in feite in het geding gebracht toen de vraag werd opgeworpen of niet een zwijgen in het onderwijs over eigen levensbeschouwing de verklaring was waarom Brookman zo lang had kunnen functioneren, zonder dat het problemen had gegeven. De studenten bestreden „een manier van werken in onderwijs en onderzoek, waarbij iedere relatie met de hedendaagse politiek en dus politieke stellingname buiten de deur wordt gehouden." Voor de leider van de vakgroep, prof. dr. M. J. S. Rudwick, die al vanaf zijn komst zes jaar eerder bij de VU een wat ander beeld bleek te hebben van wat men vu-Magazine 1

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen