VU Magazine 1983 - pagina 33

rol in verschillende takken van de landbouw (suiker, citrus, vee); ze bezitten plantages die soms groter zijn dan 40.000 ha. Wanneer men bovenstaande gegevens op zich laat inwerken, dan ontstaat er al gauw begrip voor het feit dat een groot deel van de plattelandsbevolking achter de bevrijdingsbeweging stond: men zag en voelde aan den lijve de afschuwelijk scheve verdeling van het land en hoopte na de Onafhankelijkheid op snelle herverdeling ervan. ,,De oorlog ging om land", wordt wel gezegd, en velen menen dat de vraag of de huidige regering steun zal blijven krijgen, afhangt van haar vermogen om het vraagstuk van de landverdeling op te lossen.

Buitenlands kapitaal Er is moeilijk een land te vinden in Afrika ten zuiden van de Sahara, dat wat betreft de betekenis van het buitenlands kapitaal te vergelijken is met Zimbabwe. Dit kapitaal is daar nl. al zeer lang gevestigd, sterk geïnte-

greerd in de sectoren die een belangrijk aandeel in het Nationaal Produkt leveren, en nauw verweven met het binnenlands kapitaal. Het buitenlands kapitaal steeg tussen 1963 en 1979 met 370% van 1,75 miljard tot 8,2 miljard gulden en vormde zo ca. 70 % van het totale kapitaal. De belangrijkste buitenlandse investeerders zijn Engeland (50 %) en ZurdAfrika (30 %). Binnenlands kapitaal — in landbouw, lichte industrie, handel en diensten —vult slechts de gaatjes van de economie, waarvan de 15 belangrijkste bedrijven er 12 in buitenlandse handen zijn, evenals 3 van de belangrijkste banken (Barclays, Standard, Grindleys — alle drie Brits). Een aantal zeer grote bedrijven controleren de sleutelsectoren: Turner en Newell (asbest), Union Carbide (chrome), Lonrho (mijnbouw en fabricage), Delta (Zuidafrikaanse brouwerijen). De Zuidafrikaanse gigant, AngloAmerican, werkt in sectoren als mijnbouw (nikkel, koper, kolen), ijzer- en staalproduktie en landbouw en heeft directeuren in 88 verschillende bedrij-

ZIMBABWE LAND PRESSURE IN TRIBAL TRUST U N O

Desperale Pressure

j|i'ï;i!':

Balanced or no Piessun

Non Tribal Trust Land

vu-Magazine 12 (1983) 1 januari 1983

^-"^"11

ven, verspreid over het hele land. Met dat kapitaal en met de topadviseurs die daarmee verbonden zijn, controleren Engelse en Zuidafrikaanse ondernemingen dus een zeer groot deel van de produktie in belangrijke sectoren als landbouw, mijnbouw en industrie. Men kan zich voorstellen dat Mugabe's regering daarin verandering wilde brengen ook lós van de vraag of het land al dan niet een socialistische ontwikkelingsstrategie zou volgen. Anderzijds: een te snel in ,,eigen" handen nemen van die produktie en een te snelle vervanging van blank kader- en toppersoneel door de eigen bevolking, zou de produktie in gevaar kunnen brengen en daarmee de voedselvoorziening, zowel als de export. De marges van Mugabe zouden, door deze invloed van het (buitenlandse) kapitaal, smal blijken te zijn.

Afhankelijkheid van Zuid-Afrika Naast de grote rol die Zuid-Afrika inneemt in het Zimbabweaanse bedrijfsleven, is Zimbabwe tevens nog voor 90 % afhankelijk van Zuidafrikaanse transportroutes voor zijn im- en exportverkeer. Bovendien neemt ZuidAfrika een kwart van Zimbabwe's export af en neemt 30-40 % van haar import voorz'n rekening. Tot voor kort moest alle benzine en diesel uit Zuid-Afrika komen; nu is er een aanvoerlijn vanuit de Mozambiquaanse havenstad Beira en is er produktie van ethanol uit suikerriet. Maar de noodzaak om exportprodukten via Zuidafrikaanse (spoor)wegen uit te voeren levert dat land een belangrijk chantagemiddel. Toen Zuid-Afrika in mei 1981 24 uitgeleende locomotieven uit Zimbabwe terughaalde, leverde dat alleen ai een exportverlies op van zo'n 20 miljoen gulden per week. Daarnaast is er de militaire dreiging vanuit Zuid-Afrika. Een groot deel van het Zuidafrikaanse leger is gelegerd aan de grensrivier de Limpopo in Noordelijk Transvaal. Zoals bekend is er eind augustus een eerste treffen geweest met militairen in dienst van Zuid-Afrika, op Zimbabweaanse bodem. De vrees voor een herhaling van de militaire inmenging zoals in Angola en Mozambique al praktijk zijn, is dus niet ongegrond. En met economische middelen, én met militaire, kan Zuid-Afrika invloed uitoefenen in alle zwarte staten in de regio, met name ook in Zimbabwe. Die invloed kan en zal aangewend worden om interne tegenstellingen aan te wakkeren en op te blazen tot heuse

31

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen