VU Magazine 1983 - pagina 145

nieken en begrippen waarmee actuele ontwikkelingen binnen het reformatorisch volksdeel en daarbuiten (ontkerkelijking, sociale mobiliteit enz.) op hun oorzaken en gevolgen werden onderzocht.

Spanningsvolle relatie In het sociologisch onderwijs en onderzoek aan de VU gedurende de 50er en 60-er jaren laten zich derhalve twee richtingen onderscheiden. Gezien hun zeer verschillende herkomst is het begrijpelijk dat hun vertegenwoordigers zich niet altijd met elkaar verstonden. Vanuit de normatieve sociologie keek men vreemd aan tegen een sociologie die het terrein der christelijke organisaties, de onderneming, ja zelfs de kerk en het gezin tot object van koele analyse maakte. Hoe werknemers zich jegens hun superieuren, kinderen zich jegens hun ouders, de kerkelijke gemeente zich jegens haar leidsiieden dienden te gedragen, werd toch door normen aangegeven? Wanneer er feitelijk iets aan die verhoudingen schortte, diende men tot inkeer te komen en zich die normen opnieuw toe te eigenen. Van de andere zijde werd gesteld dat ook indien men als persoon die normen onderschreef, het thans de eerste taak van de socioloog was de feitelijke voorwaarden bloot te leggen waaronder die normen op eigentijdse wijze konden worden gerealiseerd. Hoewel beide componenten zich moeilijk tot een geheel lieten aaneensmeden, vormen zij onvervreemdbare elementen in de sociologische traditie aan de VU. In spanningsvolle relatie tot elkaar hebben ze een stempel op de sociologie in onderwijs en onderzoek aan de VU gezet.

zelf opgebouwde welvaartssamenleving eindelijk begonnen te plukken, maakten de jongeren, hun eigen kinderen, hun duidelijk dat ze die niet mochten smaken.

Sociologie in de branding De kloof die zich in de Nederianose samenleving aftekende ging aan de universiteiten niet voorbij, ook aan de VU niet. Een wetenschap als de sociologie nam daarbij een bijzondere positie in. Zij vormde een toevluchtsoord voor die verontruste jongeren die meenden daar met hun vragen terecht te kunnen. De antwoorden die zij er aantroffen konden hen niet bevredigen. Wat er aan onderzoekssociologie was had zich in hun ogen gecompromitteerd met de welvaartssamenleving en alle repressie waarop zij steunde. Voor de normatief georiënteerde sociologie bestond bij deze generatie wei enige sympathie omdat deze op z'n minst een besef had van maatschappijkritiek. Maar haar verwijzingen naar Christus hadden voor hen alleen betekenis voorzover ze de toets van Marx konden doorstaan. De studenten, van wie er velen wat betreft herkomst geen enkele binding met de VU hadden, bleven echter in groten getale de subfaculteit sociolo-

gie binnenstromen. Zij beleefde een zeer intensieve periode in haar bestaan. Daarbij dient niet zozeer te worden gedacht aan de ingrijpende democratisering van haar bestuursstructuur waarin de subfaculteit sociologie het lot met de universiteit als geheel deelde. Te denken valt hier vooral aan het feit dat de crisis in het object van de sociologie, de samenleving der 70-er jaren, zich vertaalde in diepgaande discussies binnen het vak zelf, dat werd tot een strijdperk van richtingen, waarachter aanzienlijke verschillen in politieke en maatschappelijke visies schuilgingen. Wanneer zich daardoor bij velen een beeld van de sociologie heeft vastgezet als bron van maatschappelijke spanningen, dient bedacht dat zij in de eerste plaats daarvoor als medium en uitlaatklep fungeerde. Wanneer de subfaculteit somtijds onder die last doorboog moet daarbij aangetekend worden dat dat mede gebeurde omdat zij de onbetaalde rekeningen van elders in de universiteit te vereffenen kreeg, omdat zij nogal eens fungeerde als toevluchtsoord voor studenten die met hun vragen in de faculteiten van hun eigen studie niet terecht konden. Voor de sociologie aan de VU is deze bewogen periode vruchtbaar geweest in die zin dat het haar hardhandig een

Kritiek op de welvaartssamenleving In de 70-er jaren werd de westerse welvaartssamenleving van binnenuit onder radicale kritiek gesteld. De aanzetten daartoe kwamen uit Amerika: de burgerrechtbeweging, anti-Vietnam-demonstraties, milieuorganisaties legden de onderdrukking bloot waarop de welvaart van het westen steunde: uitbuitfng van de machteloze derde wereld, plundering der kwetsbare natuur. En onderdrukte een samenleving waarvan het geluk bij de gratie van zoveel onderdrukking bestond ook eigenlijk niet zichzelf, haar eigen menselijkheid? Terwijl de ouderen na crisis en wereldoorlog de vruchten van de door hen

vu-Magazine 12(1983) 4 april 1983

Dr. J. P. Verhoogt (foto AVC-VU)

In de media is ruim aandacht gegeven aan liet feit dat, in de voorgenomen bezuinigingen op het wetenschappelijk onderwijs, sociologie als zelfstandige studierichting aan de VU met opheffing wordt t)edreigd. Géén aandacht kreeg, wat daarmee dreigt te verdwijnen. Bij velen heeft zich het beeld vastgezet van sociologie als bron van maatschappelijke spanningen. Dat is een onjuist beeld, aldus dr. J. P. Verhoogt, die

het vak aan de VU doceert. Onjuist omdat sociologie geconfronteerd werd met de onbetaalde rekeningen in universiteit en maatschappij. Heeft sociologie aan de VU nog toekomst? Volgens dr. Verhoogt wel. Want de dringende maatschappelijke vragen van de jaren '80, worden door de sociologie aan de VU vanuit haar eigen geschiedenis herkent.

131

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen