VU Magazine 1985 - pagina 43

te gezinnen uit die tijd was dit nauwelijks een echte verbetering. Dat was wél het geval met het verbod op de alkoven (een vertrek zonder ramen), woningen met bedsteden en voor- en achterwoningen. Deze verbeteringen, die er onder andere kwamen dank zij het werk van de Amsterdamse School, nemen overigens niet weg dat men tegenwoordig niet zo gelukkig meer is met deze bouw. De huizen — die allemaal zo'n veertig a zestig jaar oud zijn — vertonen ernstige gebreken en constructiefouten. Voorbeelden daarvan zijn regenpijpen die om reden van schoonheid in de muur verwerkt, bij verstopping vocht in de muur veroorzaken. De voor de gevel gebruikte baksteensoort bleek niet geschikt voor de vochtwering indegevel. Monument Betekent dit nu dat deze architecten slechte bouwers waren? Nee, vindt een schrijver uit de literatuurmap, want de eisen die in de jaren dertig en veertig aan woningen en het onderhoud daarvan werden gesteld waren heel anders. Aan echt groot onderhoud wil men vandaag de dag niet veel meer uitgeven. Bovendien was de mentaliteit van deze architecten anders. Zij beschouwden de arbeiders in de eerste plaats ais een klasse, als een collectief, voor wie zij een 'monument' bouwden. Zij schroomden daarbij niet hun eigen opvattingen dwingend aan de bewoners op te leggen. Wijdeveld, één van de bekende architecten uit de Amsterdamse School, vertelde dat men de keuken kleiner maakte om de arbeider te dwingen het eeuwenoude leefpatroon, waarbij hij (!) met zijn gezin in de keuken woonde, te doorbreken. „H/e werden daartoe in de gelegenheid gesteld door de komst van het gasfornuis, dat het kolenfornuis verving. Dat kolenfornuis vereiste een voortdurende zorg om het brandende te houden. Daardoor bleef het gezin in de keuken zitten. Doordat dat nu niet meer hoefde, maakten wij van deze gelegenheid gebruik om onze ideeën door te zetten." Ook het gedrag van de bewoners werd bekritiseerd. De mensen hingen 's avonds over de vensterbank en keken in de nauwe straten voortdurend bij de buren naar binnen. Vrouwen hingen uit de ramen met elkaar te 'kletsen'. Wijdeveld: ,,Door de vensters hoger te plaatsen en de ramen te verkleinen, brachten wij die arbeider in zijn nieuwe woning ertoe zijn blik naar binnen te keren en van zijn eigen woning te genieten."

vu-Magazine 14(1985) 1 januari 1985

Deze uitstulpende hoek was een poging de eentonigheid in de hoel<en te doorbreken

Stoeren werker De kritiek had ook betrekking op de 'verkwistende bouwtrant' van De Amsterdamse School. Voor even veel geld had men immers méér, maar dan minder fraaie woningen voor arbeiders kunnen bouwen? Een van de architecten van de Amsterdamse School, Piet Kramer, zei hierover: ,,lk vind het bewonen van een huis belangrijker dan huizenarchitectuur zelf, want, zie je, wij wonen niet aan een huis, maar in een huis. Ten slotte moet het één gepaard gaan aan het ander, want de voorbijganger heeft er recht op dat de gevels en zoo er goed uitzien en de gemeenschap heeft recht op... ja, hoe zal ik dat noemen... op het stedebouwkundige aspect." Hoe de bewoners zélf over dit dispuut dachten, blijkt bij voorbeeld uit een stuk in het dagblad Het Volk van een

bewoonster na het overlijden van de architect De Klerk. ,,Hij is heengegaan, de man van onze woningen. Hoe zullen wij arbeidersvrouwen dezen stoeren werker gedenken, voor wat hij gedaan heeft voor onze mannen en kinderen. Is het niet heerlijk uit de vermoeienissen van den dag te komen in een huis gebouwd uit louter genot en huiselijk geluk? Is het niet of iedere steen je toeroept: komt allen, gij werkers en rust uit in je huis, dat is er voor u." Tuinstad Het op grote schaal bouwen van deze woningen bleek nodig omdat de toenemende industrialisatie een omvangrijke trek naar de stad veroorzaakte. Al snel bleek men niet zo tevreden met een volgebouwde stad met veel inwoners. De omstandigheden waarin

29

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen