VU Magazine 1985 - pagina 149

steeds meer hulpverleners komen tot de conclusie:

Medische vooruitgang lean niet zonder eutiianasie Het aan de rechter voorleggen van bepaalde ethische vragen heeft het voordeel van een duidelijke uitspraak over wat wél en wat niet mag. Als de rechter uitspraken moet doen op grond van een wet die meer dan honderd jaar oud is, terwijl de maatschappelijke opvattingen zeer in beweging zijn, rijst de vraag of de wetgever in dezen niet te kort is geschoten. Dat is het geval bij het omstreden vraagstuk van euthanasie: Een wet uit 1858 op grond van een geval waarbij een man een vrouw op haar verzoek doodde: eerder een zaak van hulp bij zelfdoding dan van euthanasie. En terwijl de opinie in de ruim honderd jaar verschoven is naar een grotere aanvaarding van euthanasie, laat 'Den Haag' nog steeds op zich wachten. De mensen die in de praktijk metditvraagstukworden geconfronteerd gaan intussen gewoon hun gang. "(..) de eerste stap op weg naar concentratiekampen" (anesthesist door wiens schuld een vrouw nu elf jaar in coma ligt). "Euthanasie is een opzettelijk op een voor betrokkene milde wijze levensverkortend handelen (inclusief nalaten) door of met behulp van een ander dan betrokkene in diens belang" (prof. dr. C. van der Meer, hoogleraar inwendige geneeskunde aan de VU).

RoelekeVunderink Het komt dus ook regelmatig voor dat artsen die openlijk toegeven euthanasie gepleegd te hebben, voor de rechtbank moeten verschijnen. Dergelijke processen trekken veel aandacht in de landelijke media omdat ze als 'trendsettend' worden gezien. Dat wil zeggen dat elke uitspraak van een rechter een stapje vooruit óf terug kan betekenen voor de euthanasie-praktijk. "De beslissing in hoger beroep van het Hof Amsterdam heeft de voorstanders van vrijwillige euthanasie ernstig teleurgesteld", schrijft de A/ec/er/andse Vereniging voor Vrijwillige Eutiianasie (NVVE). "De grote zorgvuldigheid en het open vizier van de arts uit Purmerend hebben de rechters kennelijk niet kunnen vermurwen. Daarmee is veel houvast voor artsen en andere hulpverleners weggevallen, die hen eerder was aangereikt door de rechtbanken Leeuwarden, Rotterdam en Alkmaar." De zaak waaraan de NVVE refereert is die van een 95-jarige vrouw die haar arts herhaaldelijk had verzocht haar leven te beëindigen omdat zij haar lijden als ondraaglijk ervoer. De arts werd in hoger beroep schuldig verklaard, maar hem werd geen straf opgelegd. Later heeft de Hoge Raad dit vonnis vernietigd omdat onvoldoende was onderzocht of er sprake was van een noodtoestand. Een rechtszaak, hoe belangrijk ook, is echter altijd het eind van het proces dat 'euthanasie' heet. Want "het feit moet eerst gepleegd zijn':, zoals een officier van iustitie hetformuleerde.

VU-Magazine14(1985)4april 1985

Prof. dr. H.

. Kuitert

Wat is 'het' feit? Een aantal definities: "Euthanasie is een opzettelijk levenskortend handelen (inklusief het opzettelijk nalaten van handelen)door een ander, dan de betrokkene op diens verzoek" (prof. dr. H. M. Kuitert). "Euthanasie: de handelingen die beogen het leven van een ander op diens verzoek of in diens belang opzettelijk te beëindigen of te bekorten, hetzij actief, hetzij passief" (Gezondheidsreaad, overgenomen in 'Eutiianasie en pastoraat' van de Gereformeerde Kerken).

Doen en nalaten In de definities komt een aantal kenmerken voor die in de discussie vandaag de dag nogal wat stof doen opwaaien. Het onderscheid tussen aktieve en passieve euthanasie bij voorbeeld, dat meestal wordt gekarakteriseerd door 'iets doen of iets nalaten'. Passieve euthanasie is het afzien van verdere behandeling van een ernstige zieke patiënt waardoor deze vrijwel zeker zal overlijden. Dat kan door de apparatuur uit te schakelen waardoor de patiënt in leven wordt gehouden, door kankerpatiënten geen onaangename therapie toe te dienen die maar enkele procenten kans heeft, óf door een patiënt niet voor longontsteking te behandelen; zonder behandeling — vrijwel altijd succesvol — overlijdt de patiënt. Aktieve euthanasie vergt een handeling die de dood van de patiënt tot gevolg heeft. In de meeste gevallen gaathetom hettoedienen van medicijnen. Naast deze direkte vorm wordt soms ook indirekte euthanasie onderscheiden. Dat is het geval als de patiënt'pijnbestrijdende middelen worden toegediend die nodig zijn om de

123

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen