VU Magazine 1985 - pagina 310

vergelijking tot interessante bevindingen kan leiden. Bovendien is het vreemd om een verhalenbundel te vergelijken meteen roman. Er hebben andere achtergronden, andere ideeën en andere bedoelingen een rol gespeeld."

uames debutantenclub' In het gewraakte Haagse Post-artikel worden Marja Brouwers en Tessa de Loo met Nelly Heykamp, Marjan Berk, Hermine de Graaf en Marijke Höweler op één hoop geveegd. De enige overeenkomst tussen de schrijvers is dat ze allemaal vrouw zijn. Marja Brouwers: "Ik had sterk de indruk dat ze nu eenmaal dat artikel wilden maken. Er werd met even zoveel woorden beweerd dat het hier ging om het verschijnsel dat vrouwelijke auteurs, opeens, goed in de markt zouden liggen. De nadruk lag vervolgens op het debutant zijn. Van de erbij gehaalde schrijfsters hadden ertwee net een boek geschreven waarvan de verkoopcijfers uitstegen boven het gemiddelde, en dat ligt heel laag. Twee anderen waren geen debutant. Hoe haalt iemand het in zijn hoofd om Marijke Höweler als een debutant te behandelen in het jaar dat haar vijfde boek verschijnt? Kortom, dat stukje sloeg helemaal nergens op. Maar het heeft wel bijgedragen aan het idéé fixe dat er in de literatuur een soort verschuiving van aandacht te constateren zou zijn, en verder heeft het, omdat het een onnozel artikel was, wrevel veroorzaakt. In De Tijd had iemand het twee maanden later over 'de damesdebutantenclub'. Dan ben je al heel ver van een serieus gesprek verwijderd en blijkbaar wordt klakkeloos aangenomen dat er wel zoiets is als een club. In Amerika noemen ze dergelijke dingen 'media-createdevents': iedereen denkt dat er wat is, maar er is helemaal niets." Een klassieke vraag is inmiddels: 'is de sfeer voor vrouwelijke debutanten nu erg gunstig?' "Welnee. De situatie is nog ongeveer hetzelfde als in de negentiende eeuw. Om als vrouw serieus te worden genomen, luidt een clichématige uitspraak, moet je wel tien keer zo goed zijn als een man. Het cliché weerspiegelt een historische waarheid, waarvan voortdurend blijkt dat die nog steeds geldt, en zeker in Nederland, dat sowieso het achterlijkste land in het Westen is op het gebied van vrouwenemancipatie. Vergelijk de aantallen vrouwen in academische posities met de aantallen in Amerika, Zweden, België. Die cijfers spreken boekdelen. Zodra een vrouw op intellectueel, academisch of artistiek gebied iets presteert, is er automatisch de behoefte om dat te neutraliseren. Als een boek verschijnt geven recensenten hun oordeel. Na een tijdje komen er soms nog wat interviews en kan de schrijver zich persoonlijk presenteren. Valt die persoon tegen, dan is dat jammer, maar dat staat in principe los van het boek. Daar is immers al over geoordeeld. Nu zie je als vrouwen goede boeken schrijven bijna als regel gebeuren dat een paar maanden nadat goede recensies verschenen zijn allerlei mensen zich geroepen voelen om die recensies weer te gaan tegenspreken en het effect ervan op een lezerspubliek te gaan ontkrachten. De schrijfster moet alsnog worden verklaard tot een lichtgewicht. 'We zijn het er allemaal over eens dat we die schrijfster hebben overschat' hoor je voortdu260

Marja Brouwers:,,gekakel over debuteerde meiden"

rend. Deze merkwaardige gewoonte van eerst aardige recensies schrijven en dan, als lezers het boek kopen, onmiddellijk van 'overschatting' te spreken, onnozelheid te suggereren, een sfeer te creëren waarbij het publiek moet gaan denken dat er van dit 'soort' auteurs feitelijk dertien in een dozijn gaan, die gewoonte bestaat met betrekking tot alle vrouwelijke auteursen wordt nooit op mannen toegepast." De vraag is natuurlijk: waarom? "Ik kan daarover alleen maar speculeren, maar ik heb geen reden om aan te nemen dat er iets anders achter zit dan wat er altijd al achter heeft gezeten. En dat is dat dit een mannenmaatschappij is waarin leidinggevende funkties op welk gebied dan ook in handen van mannen behoren te zijn. Ik denk dat zo'n jongen die een dergelijk artikel voor HF maakt, een of andere marktbeweging op het oog heeft en niet in de eerste plaats een clichébeeld wil bevestigen, dat luidt: mannen maken de dienst uit en vrouwen doen er wat leuke dingen bij. Toch schijnt de ontvangst van een vrouwelijke auteur nog altijd niet neutraal te kunnen zijn. De ontvangst van een mannelijke auteur is dat vi/el. Je zou misschien kunnen stellen dat mannen tóch in het nadeel zijn, omdat al dit gekakel over debuterende meiden hoe dan ook publiciteit betekent. Steeds vallen de namen van diezelfde schrijfsters en wat de bedoeling daarvan ook moge zijn, op een gegeven moment zijn die namen bekend. Maar vergis je niet. Die namen worden onder andere bekend in het denkbeeldig kader van een modeverschijnsel en zullen morgen de mode van gisteren zijn. De meeste schrijvers zullen zich au fond voor dat soort publiciteit niet interesseren. Ik kan me niet voorstellen dat een schrijver het tot zijn ambities zou rekenen om een consumptie-artikel te zijn." D Roeleke Vunderink Marja Brouwers, Havinck. Uitgeverij De Bezige Bij, 1984, Anja Meulenbelt (red.), W/e weegt de woorden, de auteur en tiaar werk. Feministische uitgeverij Sara, 1985.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen