VU Magazine 1986 - pagina 13

de inrichting verplaatst naar extra-murale psychiatrische hulpposten. De argumentatie is als volgt: als iemand die in een psychische crisis raakt, wordt uitgestoten door zijn omgeving naar een inrichting, dan is er sprake van een sociaal gebrek aan deelname en belangstelling voor zijn problemen dat niet goed gemaakt kan worden met wat voor soort geavanceerde wetenschap ook. Het doet er in feite weinig toe, zeggen ze, of aan een geestesziekte een sociaal-psychische dan wel lichamelijke oorzaak ten grondslag ligt: de direkte omgeving van de patiënten acht zich hoe dan ook niet competent om met lastige of gevaarlijke mensen om te gaan en het is aan die houding dat de inrichtingen wetenschappelijk toegeven, niet aan de behoeften van de patiënt. In de radikale optiek van de équipes is de situatie pas "ernstig" als de hulpverlening om wat voor reden dan ook faalt. Opname in een inrichting is niet het bewijs dat de patiënt ingestort is, maar de hulpverlening. Aangezien in veel gemeenten nog helemaal geen nieuwe strukturen van de grond gekomen zijn, is het logisch dat familieleden zich organiseren en "humane inrichtingen" willen. Hier en daar behoren zich feministische vrouwen tot de felste tegenstanders van wet 180, omdat in gebieden zonder psychiatrisch équipe alle zorg voor zieke familieleden op de nek van de vrouwen is terechtgekomen. Weer andere vrouwen willen bij gebrek aan die équipes geld voor aparte woongemeenschappen, omdat ze zeggen het geestelijk niet te kunnen opbrengen dag-in dag-uit voor hun geesteszieke kinderen of demente grootouders te

VU-MAGAZINE -

JANUARI 1986

kunnen zorgen. En weer anderen willen een uitkering om thuis het équipe of de inrichting te kunnen 'vervangen'. Hoe dan ook, of nu het équipe faalt of dat er helemaal geen alternatieve psychiatrische hulpverlening is, niemand wil de oude inrichtingen terug. Des te verwonderlijker is het dat de afgelopen jaren veel inrichtingen oude-stijl hun positie in het geheel van voorzieningen hebben kunnen versterken. Hoe komt dat?

I

n ieder geval niet omdat de gewesten bij de verdeling van het geld wetenschappelijke criteria aanleggen en vinden dat inrichtingen 'produktiever' zijn, oftewel meer mensen genezen. De ironie wil, dat een steeds groter percentage van het geld naar gewone ziekenhuizen en therapeutische inrichtingen gaat, omdat er alleen nog maar geld en personeel is voor de meest akute gevallen. Om het wettelijk voorgeschreven minimum aan zorg te garanderen, worden équipes teruggeroepen uit de wijken en moeten weer binnen de muren van Eerste Hulp-afdelingen gaan werken. Er is een ander mechaniek dat ook in Nederland de institutionalisering van nieuwe vormen van hulpverlening in de weg staat en wel, dat het ver buiten de horizon van beleidsvoorbereidende ambtenaren ligt om te anticiperen op nieuwe behoeftes en noden onder de bevolking, waarvoor jonge, nog niet zo gevestigde instellingen misschien betere oplossingen te bieden hebben dan de oude. Ook Italiaanse ambtenaren baseren nieuwe begrotingen meestal op die van voorgaande jaren en daarmee basta. En in Italië komen daar nog de belangen van de enorm

gegroeide door de staat gesubsidieerde privé-klinieken bij, waar de controle op het naleven van de letter en de geest van wet 180 omgekeerd evenredig is aan de subsidies die ze ontvangen. In Rome, waar de équipes nog lang geen vast onderdeel van een nieuwe psychiatrische cultuur zijn, gaan bij voorbeeld miljoenen naar een privé-kliniek die hier bekend staat als een Lager, al was het alleen al om het metershoge hek om het gebouw heen. De équipes hanteren zeer onortodoxe criteria om te konkluderen of hun ingrijpen een succes is geweest. „Patiënt genezen" komt daar niet in voor, wel ,,de patiënt is zelfstandig geworden, weet zich te redden in het dagelijks leven". En verder: „de arts ziet de patiënt niet meer", ,,de verpleger of verpleegster wordt ervaren als vriend of vriendin", „de patiënt wordt niet opgenomen in een inrichting", ,,de hulpverlener krijgt eindelijk de garantie dat er tijd zal zijn voor diskussie en bezinning met de collega's". Wat dat laatste betreft: dit najaar zullen de hulpverleners, tijd of geen tijd, in diskussie moeten met degenen die heropening van gesloten inrichtingen willen, uitbreiding van de mogelijkheden tot dwangopname, verlening van de maximaal toegestane behandelingsduur. En als bezuinigingsminister Goria zijn zin krijgt, zal iedereen met een inkomen van meer dan vijfhonderd gulden per maand een forse eigen bijdrage aan zijn gezondheidszorg moeten aanbetalen. Of Italië na 1985 nog een voorbeeld zal zijn voor de rest van Europa? • Anneke van Ammelrooy woont in Italië en is correspondente voor een aantal Nederlandse dag- en weekbladen.

11

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen