VU Magazine 1986 - pagina 273

tenkant, maar ik zeg u, dat er steeds minder essentiële dingen te krijgen zijn. Ik zit hier nu al twee weken te wachten op machineonderdelen die ik in Apura aan de Corantijn nodig heb. Ik ga dus nu maar smokkelen met Brits-Guyana. Het is dus menens. De 'kannibalen' zullen het niet lang meer maken. Nu al zie je dat aanhangers van de revolutie de bakens verzetten. Wist u dat veel soldaten naar de kazerne gaan met een bundeltje burgerkleren onder de arm?" Hij maakt mij attent op de goedgevulde winkels waar evenwel slechts enkele lokaal geproduceerde artikelen in grote hoeveelheden in de vakken liggen. Ik loop Kersten en Co binnen; een bedrijf te vergelijken met de Bijenkorf en V en D samen. Ook hier is ontslag voor 200 man aangekondigd. Op mijn vraag wat niet verkrijgbaar is, somt een verkoper een lange lijst op. Op de damesafdeling is de etalage geheel gevuld met lokaal geproduceerd damesverband. "Een doekje voor het bloeden", glimlacht dezelfde verkoper. "Ach, voedsel is het probleem niet. Iedereen heeft wel een stukje land waar voor eigen gebruik meer dan voldoende op verbouwd kan worden." Ik praat met een man van Staatsbosbeheer in een kroegje aan de Grote Combéweg. Het valt mij op hoe vriendelijk de mensen uit eigen beweging over de situatie in Suriname vertellen. Alleen de angst voor het bewind is groot. Vrijwel niemand praat als ik vraag de gesprekken op de band te mogen opnemen. De wetenschap dat represailles niet denkbeeldig zijn, maakt dat gesprekken slechts anoniem gevoerd kunnen worden. "Men is niet bang te verhongeren, men is wel bang voor de gevolgen van de ingestorte economie. Een kat in de nauw maakt rare sprongen. En de legerleiding zit in het nauw. Er wordt nog gemoord, hoewel betrouwbare informatie niet beschikbaar is. Ook wordt er veel gepraat over verdwijnin-

VU-MAGAZINE — JULI/AUGUSTUS 1986

gen. Het geruchtencircuit draait op volle toeren. Omdat er geen deviezen meer zijn, stagneert het openbare leven. Neem mijn afdeling, Staatsbosbeheer. Ik zou in het veld moeten werken, maar door gebrek aan onderdelen voor terreinauto's en machines als bulldozers, zit ik op kantoor plannen te maken, die niet worden uitgevoerd." Opvallend veel mensen lopen met het hart op de tong. Elke ontmoeting betekent een klaagzang op de schaarste en de toekomst wordt als uiterst onzeker ervaren. Bij één van de busstations sta ik te fotograferen. Een vrouw komt woedend achter haar stalletje vandaan en bijt me toe: "U bent zeker weer zo'n Nederlandse fotograaf die de slechte dingen van Suriname laat zien hè. U kan hier niet zo maar foto's wegpakken hoor! Betalen moet u." We raken in gesprek en de vrouw toont zich uiterst verbolgen over de positie die Nederland heeft ingenomen. Ze is een negerin; haar voorouders werkten op de plantages van weleer. "Suriname is nog lang geen land. Kijk naar de negers! De meeste wonen langs de kust van Nickerie aan de Corantijn en Abina aan de Marowijne. Langs de hele Oost-Westverbinding dus. Ze hebben nooit een eenheid gevormd. Alleen de Marrons die van de plantages gevlucht zijn en diep in het binnenland wonen, hebben weinig te maken met de ontwikkelingshulp die Nederland verschuldigd is. Ontwikkelingshulp, ha, wij noemen het herstelbetalingen van wat Nederland ons in het verleden heeft aangedaan. Vooral de negers. Nog steeds voelen we het effect van die behandeling. Zeker nu we langzaamaan beseffen, dat Suriname ons land is. Toch probeert Nederland wéér heer en meester te spelen. Alsof ze hier van die heilige boontjes zijn geweest, durven ze ons doodgemoedereerd te vertellen, dat we het niet goed gedaan hebben. Hadden we soms ervaring? Heeft iemand ons op de onafhanke-

lijkheid voorbereid? Is het niet zo, dat Hindoestanen, negers, Javanen en Chinezen gescheiden van elkaar werden gehouden? En nu komt u weer even fotograferen, zodat die Hollanders kunnen zien wat voor kinderlijk volkje dat Suriname toch is, hè!"

D

eze struise negerin scoort een belangrijk punt. Ik realiseer me hoe weinig ik weet van de sociale nasleep van het kolonialisme. En dat terwijl ik zo pijnlijk werd getroffen, toen ik in dit wildvreemde Zuidamerikaanse land mensen zo maar als eerste taal Nederlands hoorde spreken. Natuurlijk is die nasleep nog lang niet uitgewerkt, maar in Nederland komt dit soort sociale spanning nauwelijks over. Over het verre overzeese gebiedsdeel wordt in het algemeen met ironische geringschatting gesproken. Zelfs de revolutie en de verschillende coups, in andere landen goed voor indringende commentaren, worden voor wat Suriname betreft niet echt au serieux genomen. Het is tijd om buiten de stad poolshoogte te nemen want, zo wordt mij verzekerd, politiek wordt in Paramaribo gemaakt, maar de mensen wonen in het land. In het gebied aan weerszijden van de rivier de Commewijne, liggen uitgestrekte maar verlaten plantages. Hier en ten zuiden van Paramaribo langs de Surinamerivier lag het hart van de koloniale plantagetijd. Ik breng een bezoek aan een oude plantage met de puur Hollandse naam Berg en Dal. Tientallen oude plantagewoningen overgroeid met klimplanten leiden via een vervallen kerkje naar het luxueuze huis van de planter, dat uitkijkt op de Surinamerivier. Het huis wordt bijna aan het oog onttrokken door opgerukt oerwoud. Ik heb weinig fantasie nodig om het verleden te doen herleven. Vijf nazatenvan de oorspronkelijke plantagearbeiders, tot 1863 slaven, zijn nooit naar de stad vertrokken en bewerken hier nu

247

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen