VU Magazine 1987 - pagina 382

standpunt hierdoor niet ernstig ondermijnd werd? Enzensberger ziet dit als een sterk staaltje van Duitse rechtlijnigheid. Maar in Nederland weten we er ook raad mee. De voormalige defensieminister Robert McNamara, medeverantwoordelijk voor de bombardementen op Vietnam en zich nu inzettend tegen de bewapeningswedloop, kreeg in een interview met Adriaan van Dis eenzelfde verwijt voor de voeten geworpen. Om geloofwaardig te zijn had hij er dus voor moeten pleiten om de kleine vlieg Nicaragua fijn te knijpen in de machtige Amerikaanse vuist. Dat zou pas consequent zijn! We zouden hem een slechterik vinden maar wel iemand die aller respect afdwingt. Veel mensen bezitten een voorkeur voor onwrikbare wereldbeschouwingen. En dat terwijl het alternatief van de vrije denkbeweging toch zo veel aantrekkelijker lijkt te zijn. Er valt immers veel voor te zeggen om, wanneer iemand in alles nog precies hetzelfde blijkt te denken als tien jaar geleden, zijn psychische overlijdensacte te tekenen; terwijl iemand die zo nu en dan zijn meningen bijstelt de

VU-MAGAZINE - OKTOBER 1987

geestelijke verstarring voorblijft. Wie zich niet voortdurend zorgen maakt of alles wat hij doet wel in overeenstemming is met zijn politieke principes of zijn wetenschappelijke uitgangspunten^ zal met^ heel wat minder angst onbetreden paden durven bewandelen. Dat is ook de teneur van het betoog van Enzensberger. En hij voegt er aan toe: "Hier en daar een snuifje Lichtenberg, een greintje Diderot, een zuchtje Heine - en het zou al niet zo muf meer ruiken in het intellectuele psychodroom."

L

tieve projecten, ai dan niet voorwaardelijk gefinancierd en met een gedetailleerde tijdsplanning, hebben ze nog nooit gehoord. Het enige dat hen bindt is hun eigenzinnigheid en het belang dat zij hechten aan satire als vorm van kennis. Voor bestaande vakgroepindelingen en specialismen hebben deze individualisten weinig respect; zij behouden zich het

'We moeten verraders worden, ontrouw zijn, onze idealen steeds weer prijsgeven.'

ichtenberg, Diderot en Heine, het zijn de doctorandussen van de in ruimte en tijd wijdverbreide vakgroep der 'vrolijke wetenschap'. Anrecht voor om zich met elk onderwerp dere prominente, historische figuren in dat hen interesseert bezig te houden. dit illustere gezelschap zijn onder andeDaaruit volgt dat het schrijven van vuistre: Voltaire, Rabelais, Montaigne, Nietzdikke dissertaties, steunend op duizend sche en Flaubert. Prominente hedenerudiete voetnoten niet hun grootste liefdaagse figuren daaruit zijn, naast Ende is; hun geest is veel te beweeglijk om zensberger, onder andere Paul Feyerazich vele jaren op één onderwerp te conbend. Peter Sloterdijk, enkele Franse centreren. De vormen die hen heerlijk postmodernisten, en Douglas Hofstadter om het lichaam zitten zijn het aforisme, als één van de beta-afgevaardigden. het fragment, het essay en de dialoog, en Het is een bizarre vakgroep: van collectegenwoordig kunnen we daar ook de column aan toevoegen. Juist deze vormen bieden de mogelijkheid om een denken-in-actie te presenteren; een denken dat zijn onvohooide karakter niet verhult zoals de 'normale' wetenschappers dat doen die bij voorkeur kant en klare produkten afleveren waarin alle naden onzichtbaar zijn gemaakt. De 'vrolijke wetenschapper' schaamt zich er

27

Georg Christoph Lichtenberg: 'Ik zou willen dat ik mij alles zou kunnen ontwennen, dat ik opnieuw zou kunnen zien, opnieuw zou kunnen horen, opnieuw zou kunnen voelen.' Hans Magnus Enzensberger: doctorandus van de in ruimte en tijd wijdverbreide vakgroep der 'vrolijke wetenschap'. Foto Nico de Jong

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen