VU Magazine 1989 - pagina 31

gesprek weer dat hem plaagde na het schrijven van dit boek. Jung: "Ik had de mythen van oude volkeren verklaard; ik had een bock over de held geschreven, over de mythe waarin de mens van oudsher leefde. 'Maar in welke mythe leefde de mens van deze tijd' - 'in de christelijke mythe, zou je kunnen zeggen.' - 'Leef/;/ daarin?' - werd me gevraagd. 'Als ik eerlijk moet zijn, nee! Dat is niet de mythe waarin ik leef.' 'Dus we hebben geen mythe meer?' - 'Nee, blijkbaar hebben we geen mythe meer.' - 'Maar wat is dan jouw mythe? De mythe waarin jij leeft?' - Dat werd onaangenaam

en mijn gedachten stokten. Ik was aan een grens gekomen."

deze vraag pas geleidelijk via een intensieve confrontatie met het onbewuste. Bovendien zag hij zich genoodzaakt naast zijn huwelijksrelatie met Emma Jung-Rauschenhach een tweede liefdesrelatie aan te gaan en wel met Toni Wolff (\\t eerder een patiënte van hem geweest was. Over deze Toni zwijgt Jung zelf in alle talen, maar zij schijnt een onmisbare steun voor hem te zijn geweest in het duiden van de inhouden die bij hem uit het onbewuste opwelden. Toch is de mythe die voor Jung van vergelijkbare betekenis werd als de mythe van Oedipus voor Freud, niet door Toni Wolff bestudeerd en uit-

J

ung zinspeelt hierbij op de tragische inspanning van zijn vader om te geloven in de christelijke opvatting van God zonder enig steunpunt in de menselijke ervaring. Door het ontbreken van zo'n steunpunt had het materialisme van de negentiende-eeuwse psychiatrie de dorpspredikant Johann Jung aan het twijfelen gebracht. Zoon Carl: "Mijn vader verkeerde in de mening dat de psychiaters iets in de hersenen ontdekt zouden hebben, dat zou bewijzen dat op de plaats waar de geest moest zijn 'materia' aanwezig was en niets 'etherisch'." Verder wijst Jung in dit verband op de huwelijksproblemen in het ouderlijk huis. Zijn vader was gepromo- Groepsfoto gemaakt veerd op een Arabische versie van ter gelegenheid van een congres in het Hooglied, maar de verwachtin- Weimar in 1911. gen die dit lied van de liefde oproept Staand in het werden in zijn huwelijksleven niet midden (met waargemaakt. De verbintenis met horlogeketting) Sigmund Freud. Aan Emilie Preiswerk werd een bittere te-zijn linkerzijde met leurstelling. Jung: "Mijn ouders de- bril Carl .Jung. voor Jung zijn den hun uiterste best een vroom le- IJnks vrouw P^mma (vijfde ven te leiden, met als resultaat dat van rechts). Zittend het maar al te vaak tot scènes derde van rechts kwam. Het geloof van mijn vader Toni Wolff. liep later ook begrijpelijkerwijs stuk op deze moeilijkheden." Deze innerlijke en uiterlijke conflicten van Johann Jung ondergroeven tenslotte diens gezondheidstoestand. Hij begon te klagen over 'stenen in zijn buik'. In 1896 stierf vader Jung, zijn twintigjarige zoon achterlatend met de grote vragen van stof en geest, seksualiteit en religie, die hemzelf teveel waren geworden. Alleen vanuit deze huwelijksproblematiek is begrijpelijk dat Jung deze erfenis van thuis later met de graallegende in verband brengt. Want de Visserkoning die in de

gediept, maar door Emma Jung. Het is de graallegende. In de verhalencyclus rond Parcival die bij zijn lijkbaar was dit de beslissen- eerste bezoek aan de graalburcht de de wending in Jungs levens- woorden niet kan vinden om de zieloop als dieptepsycholoog. ke Visserkoning Amfortas te geneHij leefde niet in de christelijke my- zen, herkende Jung zijn eigen mythe, maar ook niet in Freuds mythe the. van het Oedipuscomplex. Hij was de In Herinneringen dromen gedachten twee vaderfiguren uit zijn eerste le- merkt hij hierover op: "Ik herinner venshelft ontrouw geworden. Hij mij mijn vader als een lijdend mens, had gebroken met het protestantse lijdend aan een Amfortaswond, een christendom van zijn vader, de do- 'Visserkoning', wiens wond niet wilminee Johann Paul Achilles Jung. En de genezen - het christelijk lijden, hij had gebroken met Freuds eenzij- waartegen de alchemisten de pana- graalburcht tevergeefs op genezing dige biologische visie op de mense- cee (geneesmiddel) zochten. Gedu- wacht is gewond aan zijn schaamlijke seksualiteit. Nu stelde de sfinx rende mijn jeugd was ik als een streek. Het probleem van de seksuahem de onontkoombare vraag: 'stomme' Parcival getuige van deze liteit heeft Amfortas geveld. En juist "Maar wat is dan de mythe waarin ziekte maar zoals bij Parcival op dit probleem heeft het traditionejij leeft?" schoten mijn woorden te kort. Ik le christendom nimmer een bevrediJung realiseerde het antwoord op had slechts mijn vermoedens." gend antwoord gevonden.

B

VU'MAGAZINE--,JANUARI 1989

Blijkbaar had Jung met al zijn vrouwen toch, of juist, de sterke behoefte om ook alleen te kunnen zijn.

29

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen