VU Magazine 1989 - pagina 430

gen tussen vinding en toepassing, er zijn een aantal onderzoeksgebieden waarin een vinding altijd wel tot één of andere toepassing leidt. Dat de resultaten van het onderzoek niet altijd voorspelbaar zijn, spreekt volgens Chang niet tegen dat die resultaten er wel zijn. "Veel onderzoek heeft geleid tot onvoorziene resultaten, terwijl de onderzoeker zelf dacht dat het niets zou worden. Dat is ook het aardige en uitdagende van fundamenteel onderzoek." Lagendijk is het daarmee eens, maar voegt eraan toe: "Waar je ook geld aanvraagt, je moet van te voren aangeven wat eruit zal komen en waar je dat resultaat voor kunt gebruiken. Tegen dat soort praktijken heb ik willen waarschuwen. Voor je het weet regeert het bedrijfsleven het onderzoek.

Dr. K.H. Chang: 'Fysici niet in de eerste plaats aansprelcen op hun onvolkomenheden.'

"Natuurlijk is het van belang dat er ooit iets van een toepassing in zicht komt. Op lange termijn moet natuurkunde nut hebben. Ik ben er op tegen dat natuurkundigen zomaar gaan zitten spelen zonder enige consequentie, als een soort culturele of kunstzinnige bezighouderij. Maar een natuurkundige moet wel een wiskundige vergelijking kunnen oplossen zonder zich te hoeven bekommeren om de toepassing daarvan." Verleidt het regime van stimuleringsfondsen onderzoekers nu juist niet zich in allerlei bochten te wringen en hun onderzoeksvoorstel af te stemmen op de laatste onderzoeksmode? Chang stelt dat de verleiding aanwezig is, maar dat dit bij supergeleiding geen rol speelde. Wel geeft hij toe dat de apparatuur die voor het supergeleidingsonderzoek werd aangeschaft, ook voor onderzoek wordt gebruikt dat daarmee niet direct te maken heeft. Chang: "Maar om dan te beweren dat de vlag de lading niet dekt... Het is logisch dat de dure apparatuur en dure technici zo efficiënt mogelijk worden ingezet." Een groot deel van het universitaire laboratorium waar Lagendijk werkt, plukt volgens Chang de vruchten van het supergeleidingspotje, hoewel hij heel ander onderzoek doet. Lagendijk: "Ik heb natuurlijk geen bezwaar tegen efficiëntie. Maar wel tegen het plotseling verhangen van allerlei bordjes om geld te kunnen aanvragen uit stimuleringsfondsen, terwijl mensen gewoon doorgaan 32

met onderzoek dat daar in wezen niets mee te maken heeft. Dan hgt branchevervaging op de loer. En ik ben heel bang dat het uitstekende beoordelingssysteem dat wij te danken hebben aan FOM door dit soort stimuleringsbeleid wordt uitgehold."

licht een grote intellectuele uitdaging, maar vanuit natuurkundig oogpunt "intellectueel behang". "De fysicus treedt op als orakel, ook in menige zaak waarvan hij geen verstand heeft en het oordeel beter aan dominee of pastoor zou kunnen overlaten." De Utrechtse natuurkundige prof.dr. erug naar Lagendijks rede, G. 't Hooft, de enige die met zijn rewaarin ook de filosofische pliek de openbaarheid zocht, neemt pretenties van de fysicus wer- het op voor defilosofischeaspiraties den bekritiseerd. Voor het geval de van de beroepsgroep. Mag Ladissident Lagendijk abusievelijk zou gendijk van hem gelijk hebben dat worden ingedeeld bij de hohsten - fysici de wijsheid niet in pacht hebdie andere groep dissidenten - ben, anderen weten over concepten krijgen ook die van hem een veeg uit als ruimte en tijd nog minder. "Is de pan. "Gebral", typeert hij fijntjes. het arrogantie, onwetendheid of Of het nu gaat om de new-ageden- zelfoverschatting als de natuuronker Capra of om de gevestigde theo- derzoeker meent het beter te weten reticus Hawking, ze overschatten dan wie zijn kennis put uit navelstavolgens Lagendijk beiden de ren?" schrijft 't Hooft in de Volksdraagwijdte van hun kennis. In zijn krant, aldus het eigen feilbare inrede laakt Lagendijk de 'theorie zicht afzettend tegen de onwetendvoor alles' die zijn vakgenoten in de heid van de rest. broedstoof hebben. Spielerei. Wel- Ook 't Hooft houdt van een krasse

T

VU-MAGAZINE^NOVEMBER 1989

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen