VU Magazine 1993 - pagina 313

Z O C H T , :-f^ï^giK3ï^S^'sS

Radon is een element dat van nature, dus zonder bemoeienis van de mens, radioactief is. Het gas is in feite het restprodukt van radium dat aan radioactief verval onderhevig is. Radon is zo natuurlijk, dat het overal voorkomt: het zit in de grond, in het grondwater en in bo-

demgassen, maar ook in de buitenlucht. Bijgevolg zit het ook in aardse produkten als beton, bak- en kalkzandsteen en in verschillende soorten gipsstoffen. Uit onderzoek, verricht in opdracht van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) is gebleken, dat de ondergrond van de woning, de bouwmaterialen en de bouwwijze bepalend zijn voor de radonconcentratie in een huis. Alvorens te gaan bouwen is het beslist raadzaam deskundigen op het gebied van straling, bouwkunde, bodem- en transportfysica in te schakelen om de hoeveelheid radon in huis in de toekomst tot een aanvaardbaar niveau terug te brengen. Maar De Meijer wil, ondanks de urgentie van het door hem geschetste gevaar, niet over één nacht ijs gaan. Het verlagen van de radonconcentratie mag niet ten koste gaan van vocht-, geluid- en warmte-isolatie, vindt de technisch hooggeleerde bijvoorbeeld. Hij wil ook eerst precies weten hóe radon vrijkomt uit materialen. Daarna wil hij ook nog eens een stralingsarme proefwoning bouwen. En pas dan acht hij de tijd gekomen om de bouwvoorschriften op dit punt aan

te scherpen. "Dit onderzoek", aldus De Meijer, "is zeer complex en vergt zeker tien tot vijftien jaar." Het zal best. Maar misschien had hij tot die tijd dan maar beter zijn mond kunnen houden. (GJP)

I Schooljuf Scheikunde is een moeilijk en ongrijpbaar vak dat voor het grote publiek betrekkelijk weinig sex appeal bezit. Wanneer je als aio en aanstaande doctor dan toch je promotie-onderzoek een beetje wilt verkopen, dan moet je je fantasie gebruiken. Tot die slotsom zal de scheikundige f.T".7. Nibbering zijn gekomen, die begin juni aan de Rijksuniversiteit Groningen promoveerde op een onderzoek naar het gedrag van moleculen in vloeistoffen. Aan kennis daaromtrent bestond grote behoefte, omdat daarmee het beheersen

van chemische reacties weer een stap dichterbij komt. Maar wat interesseert het de onbevangen leek dat die moleculen een dynamisch gedrag vertonen dat zich voltrekt in de onvoorstelbaar minieme spanne tijds van minder dan honderd femtoseconden? (Een femtoseconde is ééntriljoenste, of wel 0,000000000000001 seconde.) Niets dus. Maar Nibbering nam de wetenschapsvoorlichter van de

Groninger universiteit in de arm, verzon een prachtige metafoor voor het bewegingspatroon der moleculen, en liet een meeslepend persbericht opstellen, met een, in zijn soort, ongekend hoog poëtisch gehalte. Kijkt u maar even mee. Stelt u zich de vloeistof voor als een schoolplein met spelende kinderen. Zij zijn de moleculen. De schooljuffrouw is de molecule die Nibbering bij wijze van test aan de vloeistof toevoegt. En de laserstraal waarmee de scheikundige die molecule uit haar evenwicht brengt, krijgt de rol van plotseling weerklinkende muziek toebedeeld. En nu komt het. "Wanneer op een bepaald moment muziek klinkt en de schooljuf gaat dansen, zullen de kinderen daarop reageren", aldus het bericht. "Bij een grote scholengemeenschap zijn er meer juffen op het schoolplein aanwezig. Als op een bepaald moment de muziek klinkt gaan alle juffen tegelijkertijd dansen. Wanneer je de muziek uitzet, zie je dat niet alle juffen meer tegelijk dansen omdat hun maatgevoel beïnvloed wordt door de aandacht van de kinderen. Ook nu zullen de kinderen weer op de juffen reageren. Ditzelfde gebeurt met de testmoleculen in een vloeistof onder invloed van laserlicht." Einde citaat. De vraag is in hoeverre deze parabel bijdraagt aan het scheikundig inzicht van de leek. Hooguit kan men concluderen dat die Nibbering vroeger op een heel merkwaardig schooltje heeft gezeten. En - maar dat is vooralsnog speculatie - dat de vloeistof in 's mans testopstelling waarschijnlijk bestaan heeft uit een stevige borrel. (GJP)

I Eigen bed

staat zijn contacten aan te gaan en te onderhouden, die geen vrienden, geen collega's en geen steunende familieleden hebben, komen om die reden vaak in een inrichting terecht. Slapen met andere patiënten op één kamer, zonder phvacy, is echter voor niemand een pretje. Daarom onderzocht de Groningse psycholoog H. Kluiter de mogelijkheid van dagbehandeling: de patiënt komt overdag naar het psychiatrisch centrum en gaat 's avonds weer naar zijn eigen huis en slaapt in zijn eigen bed. Voor veertig procent van de twintigduizend patiënten per jaar die opgenomen moeten worden, bleek dagbehandeling een goed, zelfs een beter alternatief.

Kluiter vond de volgende voordelen van dagbehandeling: patiënten die 's avonds naar huis gaan verzorgen zich beter, als ze een gezin hebben blijven ze daarin hun taken enigszins vervullen, en ze houden iets van een band met de maatschappij. Patiënten (en hun familieleden) waren positief over de dagbehandeling. Zij hielden de therapieën die ze kregen ook langer vol dan de mensen die dag en nacht in de psychiatrische inrichting zaten. In de twee jaar na de behandeling hielden de dagbehandelingspatiënten zich ook beter staande in de maatschappij, dan de groep die na een tijd in een kliniek 'gewoond' te hebben, weer een nieuwe start moest maken. (RB)

Psychiatrische patiënten die door hun ziekte - niet in

ILLUSTRATIES AAD MEIJER v u MAGAZINE I U L / A U G

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen