VU Magazine 1993 - pagina 143

H E T B o E K

Dl j kverzvs^a r i ng Dat nooit weer. Nederland is getraumatiseerd door de overstromingsramp in Zeeland in 1953. Zoiets zal ons niet nog een keer overkonnen, is de gedachte. Sindsdien zijn de Deltawerken tot stand gebracht en zijn er plannen gemaakt om de dijken langs de Nederlandse rivieren te verzwaren. Niet iedereen juicht die dijkverzwaring toe. In het boek 'Landschap als geheugen' protesteert een groot aantal auteurs, onder wie de dichter Willem van Toorn en NRC-redacteuren Max Paumen en Mare Chavannes tegen een ramp die zich aan het voltrekken is. Het prachtige landschap aan de rivieren wordt platgeslagen. De kronkelende dijkjes worden vervangen door lange, kaarsrechte dijken. Oude huisjes gaan tegen de vlakte, de vaak bejaarde bewoners worden gedwongen hun toevlucht te zoeken tot doorzonwoningen in anonieme nieuwbouwwijken. Het grillige landschap wordt geüniformeerd door bureaucraten die in het geheel niet geïnteresseerd zijn in natuur, dijkbewoners en landschappen. De geschiedenis van de dijkverzwaring kan gezien worden als een voorbeeld van het bedrijven van autoritaire politiek. Men heefteen vastomlijnd idee wat er moet ge-

beuren - dijkverzwaring - en wenst op geen enkele wijze rekening te houden met de menselijke of natuurlijke omgeving. Inspraak dient alleen om aan de bevolking het noodzakelijke uit te leggen. Doordat men bovendien steeds betrekkelijk kleine stukjes dijk vernieuwt, blijft men onder de wettelijke normen waarbij een Milieu Effect Rapportage verplicht is. Niet gehinderd door milieugezeur kunnen de iandschapsvernieuwers vrijelijk hun gang gaan.

Op de plank René Marres, Polemische interpretaties, van Louis Couperus tot W.F. Hermans, BZZTÖH, f29,50. Opstellen over literaire klassiekers. Zo wordt het bestaan van de mysterieuze dubbelganger in Hermans' 'De donkere kamer van Damocles' opnieuw geanalyseerd en wordt in Couperus' 'De berg van licht' de verbeelding van het androgyne onder de loep genomen. J.H.F. Bloemers e.a. (red.). Voeten in de aarde, een kennismaking met de moderne Nederlandse archeologie. Amsterdam University Press.

De auteur Aart Kusters vergelijkt de politici en ambtenaren van Rijkswaterstaat met voetbalvandalen. "Zij gedragen zich in het rivierenland als hooligans in een treinstel. Zij breken een prachtig monumentaal landschap af omdat zij andere belangen hebben. Zij denken in lineaal en beton omdat het hun ambtelijk bestaan gemakkelijker maakt. Treinstellen kunnen gerepareerd worden, maar de vernietiging van dit monumentale landschap is onherstelbaar." De legitimatie om het landschap zo grondig om te ploegen, is de veiligheid. Niemand wil toch door laksheid een nieuwe watersnoodramp op zijn geweten hebben? Diverse auteurs laten van dit argument echter weinig heel. De dreiging van de rivieren is helemaal niet zo groot. Mogelijke overstromingen kondigen zich ruim van tevoren aan. Het is heel goed mogelijk om bij naderend gevaar de aan de dijken wonende mensen te evacueren. Er is geen enkele reden om tot zulke drastische maatregelen over te gaan. Een derde van het Nederlandse rivierenlandschap is al geteisterd door de dijkverzwaring. Over de rest moet nog een definitieve beslissing genomen worden. Hopelijk levert dit boek een kleine bijdrage aan het afwenden van de ramp. (KN)

Landschap als geheugen: opstellen tegen de dijkverzwaring. Cadans, f 29,50.

Voor iedere leek die zich interesseert voor archeologie. De auteurs proberen zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met hun verre verleden en met de methoden van de archeologie ter bestudering van dat verleden. M. Korthals en H. Kunneman (red.). Het communicatieve paradigma, mogelijkheden en beperkingen van Habermas' theorie van het communicatieve handelen. Boom, f32,50. De Duitser Jürgen Habermas geldt als een van de belangrijkste denkers van deze tijd. Het begrip communicatie staat bij hem centraal. Enkele Nederlandse filosofen geven commentaar op zijn werk.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen