VU Magazine 1993 - pagina 293

reguleerd en in goede banen geleid. De klassentegenstellingen worden uitgevochten in het CAO-overleg, de burenruzies in het kort geding.

•••••^•i^

Beleefdheid

Je zou er nog iets aan kunnen toevoegen. Een verdraagzame gemeenschap bestaat, anders dan veel nieuwetij dsdenkers veronderstellen, niet bij de gratie van liefde en broederschap. Dat zou een te veeleisende, hysterische wens zijn. Want iedereen weet dat een gefrustreerde liefde kan omslaan in blinde razernij. En dan valt de schade niet te overzien. Het is niet nodig om in een liefdevol geheel te versmelten. Het is heel legitiem om een hekel te hebben aan je buren, stad- en landgenoten, om afstand te bewaren en je eigen gang te gaan. Zolang je maar bepaalde normen van respect en beleefdheid in acht neemt en de rechten van iedere staatsburger gewaarborgd zijn. Een moderne staat belooft geen geluk, maar garandeert rechten. Een zekere maatschappelijke koelheid geeft de burgers meer bewegingsruimte dan het verstikkende h o listische eenheidsgevoel. In het verlangen naar heelheid en harmonie kan het nieuwetijdsdenken op zijn minst naïviteit verweten worden. Maar om het hoHsme nu ook als een groot politiek totalitair - gevaar te beschouwen, lijkt een tikje overdreven. Daarvoor is dit denken toch wat te onschuldig, te liefeHjk en vooral te a-politiek. En toch, een volledige, maatschappelijke onschuldigheid heeft new age zeker niet. Het kritisch nadenken, het individuaHsme, de mondigheid - toch niet geheel onbelangrijke, geestelijke peilers waarop een democratische samenleving berust - worden in de holistische waardenhiërarchie niet bepaald hoog ingeschaald. De schrijver Stephan Sanders merkte op: "Het is alsof de meest verwende burgers moe zijn van het nadenken, het analyseren en het meepraten, en van de weeromstuit toegeven aan een even aantrekkelijk als infantiel verlangen: dat de meester (papa, de leider of een andere autoritaire figuur) hen van al die lastige en vermoeiende taken zal ontslaan en in één keer gelukkig zal maken."

^•^•n^^i^

Oncontroleerbaar

Ervaring, dat is een begrip dat in het nieuwetij dsdenken centraal staat. Alles w a t j e ervaren hebt, watje gevoeld hebt, is waar. Veelal wordt een 'woordloos weten' of een 'innerlijke ervaring' gepropageerd. D e waarheid lijkt uit de meest duistere en ontoegankelijke krochten van de ziel vandaan te komen; een volstrekt intuïtieve, subjectieve en dus oncontroleerbare kennis. Navertellen wat er precies met hen gebeurd is, kunnen degenen die een therapie ondergaan hebben, maar zelden. "Probeer niet mij te begrijpen, ervaar mij", zei Sai Baba in een Ikon-documentaire. Cynisch gesproken kun je zeggen dat Sai Baba er heel wat bij te winnen heeft om oncontroleerbaar te zijn. Hij is immers een beroemde wonderdoener, hij schudt hoopjes as zomaar uit de losse hand; plotseling 'materialiseert' hij horloges en andere relatiegeschenken voor zijn bezoekers. De wonderdoener heeft zo zijn belangen. Het is de droom van iedere oplichter of volksmenner om niet begrepen en alleen maar ervaren te worden. Liever geen lastige vragen. Die kritiekloosheid, is iets wat Arko Oderwald in het h o listisch denken en in sommige alternatieve geneeswijzen

ergert. "Ik vind het niet zo gek dat mensen hun toevlucht zoeken tot alternatieve geneeswijzen. Ik vind het wel gek dat mensen tegelijkertijd geacht worden al hun kritische vermogens in te leveren. Het rare is dat j e je individualiteit pas schijnt te kunnen verwerkeHjken door hem op te geven. Al die therapieën zijn heel autoritair: ze vertellen je precies hoe je moet leven en hoe je moet denken. Als j e ook maar een millimeter van dat regime afwijkt, is het je eigen schuld wanneer je niet geneest. Dat vind ik belachelijk en daarmee vallen zulke denkwijzen voor mij door de mand." Ondanks alle kritiek die je kunt hebben, vindt Oderwald, m o e t j e de zaak niet al te zeer opblazen: "Catnus zei dat als je het kwaad meer betekenis toedicht dan het in werkeHjkheid heeft, je het alleen maar belangrijker maakt. Ik denk zelf dat het wel losloopt. Niet omdat mensen slim zijn maar omdat het niet werkt en men het vanzelf opgeeft. Je kunt het boek van Louise Hay gelezen hebben en tien keer zeggen datje zo van jezelf houdt. Maar vervolgens ga je de straat op en merk j e dat nog steeds niemand naar je kijkt. Dan denk je: wat een flutboek." O o k Kranenborg vindt niet dat er reden is tot grote ongerustheid. "Wel vind ik dat er teveel gepretendeerd wordt wat er niet is en dat men te snel gaat. O p een hele simpele manier denkt men emotionele problemen te kunnen oplossen. M e n kiest de snelweg naar de verlichting. Ik denk dat het belangrijkste wat new age te bieden heeft, een prettig gevoel is. Voor de meeste mensen blijft het steken in een oceanische emotie: lekker wegdromen in een warm bad. Veel verder komt het niet. Dat is best prettig, maar om er nu zo'n ophef over te maken..." Sai Baba: "Probeer niet mij te begrijpen,

ervaar

mij."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen